نمایش مبدأ برای تاریخ خزران از پیدایش تا انقراض

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR29592J1.jpg
| عنوان =‏تاريخ خزران از پيدايش تا انقراض
| عنوان‌های دیگر =
|پدیدآورندگان 
| پدیدآوران = 
[[دانلپ، د. م.]] (نویسنده)
[[خادم، محسن]] (مترجم)
|زبان 
| زبان = فارسی  
| کد کنگره =‏1 ‎‏/‎‏خ‎‏4‎‏د‎‏2‎‏ / 34 DK 
| موضوع = خزران - تاريخ
يهوديان - روسيه - تاريخ
روسيه - روابط قومي
|ناشر 
| ناشر =ققنوس 
| مکان نشر =ايران - تهران 
| سال نشر =1382ش.   

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE29592AUTOMATIONCODE
| چاپ =يکم
| شابک =964-311-366-3
| تعداد جلد =1  
| کتابخانۀ دیجیتال نور =
| کتابخوان همراه نور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
'''تاریخ خزران از پیدایش تا انقراض''' تألیف [[دانلپ، د. م.|د.م.دانلپ]]، ترجمه [[خادم، محسن|محسن خادم]]، موضوع این اثر بررسی تاریخ قوم خزران و کیش آن‌ها است.

نویسنده کتاب را با روشی تاریخی و با استناد به آثار مهم مورخان مسلمان به نگارش درآورده است. این اثر که از نه بخش اصلی تشکیل شده است، تاریخ خزران را از رمان پیدایش تا انجطاط و افول دولت آن‌ها دربر میگیرد. از مباحثی که در این کتاب مطرح شده‌اند می‌توان به آغاز کار خزران، روابط احتمالی آنان با ایرانیان قبل از اسلام، تماس‌های خزران با روم شرقی در دوره‌های گوناگون، جنگ با اعراب، گرویدن خزرها به یهودیت، مکاتبات ادعایی میان اسپانیا و خزریه در قرن دهم میلادی، روابط خزرها با روس‌ها و سرانجام سقوط و فروپاشی دولت خزر اشاره کرد.

بخش‌های پنجم و ششم از مهم‌ترین بخش‌های این اثر به شمار می‌آید؛ زیرا نویسنده با استناد به اسناد مهم تاریخی به زبان‌های عربی و عبری (مانند مروج‌الذهب مسعودی، و خزر از یهودا هالوی) چگونگی گرویدن این قوم به دیانت یهود را بررسی می‌کند.

در این بررسی، بر اساس منابع اسلامی تاریخ گرویدن آن‌ها به یهودیت از زمان خلافت هارون‌الرشید و بر اساس منابع عبری سال 740میلادی دانسته شده است.<ref> ر.ک: شرفایی، محسن، ص25</ref>