نمایش مبدأ برای تاریخ اصفهان (همایی)

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR96883J1.jpg
| عنوان = تاریخ اصفهان
| عنوان‌های دیگر = جغرافیای اصفهان ** کتاب تاریخ اصفهان: گفتار پیشینگان راجع به اصفهان
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[همایی، جلال‌الدین]] (نويسنده)
[[همایی، ماهدخت بانو]] (گردآورنده)
|زبان
| زبان = فارسی
| کد کنگره =DSR۲۰۰۱/ص‌۷۳ـه۸ ۱۳۷۵     
| موضوع =اصفهان - تاریخ - اصفهان - Esfahani (Iran(- Esfahani dialect
|ناشر 
| ناشر = پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگى‏
| مکان نشر = ایران - تهران
| سال نشر = 1398ش
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE96883AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 96883
| کتابخوان همراه نور = 96883
| کد پدیدآور = 4547
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''تاریخ اصفهان؛ جغرافیای اصفهان'''، اثر [[همایی، جلال‌الدین|جلال‌الدین همایی شیرازی اصفهانی]]، کتابی است پیرامون تاریخ و جغرافیای اصفهان که به کوشش [[همایی، ماهدخت بانو|ماهدخت‌بانو همایی]]، منتشر شده است.

نویسنده در پیشگفتار، ذکر کرده است که کتاب‌هایی که درباره تاریخ اصفهان، از دیرگاه نوشته شده است، بیشتر از بین رفته و به دست ما نرسیده است و آنچه هم در دسترس هست، اکثرا ناقص است و نمی‌تواند حوایج یک محقق کنجکاو را برآورده سازد. وی علاوه بر منابع و مآخذ مکتوب، با بسیاری از صاحبان حرفه‌ها و هنرمندانی که در کتاب ذکر شده‌اند، مراوده داشته و خود نزد برخی از آنان، به‌ویژه خطاطان، در سنین جوانی تلمذ کرده است. به این مناسبت، بیشتر شواهد و وقایعی را که ذکر کرده، خود شاهد عینی آن بوده و اطلاعات دست اول و ذی‌قیمتی را برای خواننده، به یادگار گذاشته است<ref>ر.ک: سپنتا، ساسان، ص86-87</ref>.

در فصل‌های مختلف کتاب، توضیحاتی در موارد زیر، به رشته تحریر درآمده است: هنر و هنرمندان سپاهان (خوش‌نویسان)، اسامی آوازهای معروف اصفهان و ذکر خوانندگان و نوازندگان و تصنیف‌سازان، شش قلم نقاشی و تذهیب، مساحان و مصدقین و کارشناسان دهقانی، زرگران و قلم‌زنان و منبت‌کاران، شاهنامه‌خوانان و نقالان اصفهان<ref>ر.ک: همان، ص87</ref>.

در آغاز کتاب، زندگی‌نامه استاد [[همایی، جلال‌الدین|همایی]] به قلم خود ایشان، از «همایی‌نامه» نقل شده است و خاطرات بسیار جالبی را در مورد خاندان، دوران کودکی و تحصیلات مربیان و اوضاع تاریخی و اجتماعی دوران مورد نظر در بر دارد<ref>ر.ک: همان</ref>.

در بخشی از کتاب، تاریخچه جامعی از خط و انواع آن، که به همت ایرانیان ابداع شده است، ذکر گردیده و نوشته شده است که خط پهلوی در قرن چهارم در اصفهان، متروک بود و قدیمی‌ترین خطی که در اصفهان یافت شده، خط کوفی است. در این بخش همچنین اطلاعات جامعی از وجه تسمیه انواع خطوط، نقل و از استادان انواع خط در اصفهان و در قرن‌های مختلف، یاد شده است<ref>ر.ک: همان، ص88</ref>.

در قسمت دیگر از کتاب، به اسامی آوازهای مخصوص اصفهان پرداخته شده است. در سرآغاز این قسمت، الحان و آهنگ‌هایی که اختصاص به اصفهان داشته، ذکر شده است<ref>ر.ک: همان، ص89</ref>.