نمایش مبدأ برای بدائع الصنائع في ترتيب الشرائع

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR21842J1.jpg
| عنوان = بدائع الصنائع في ترتيب الشرائع
| عنوان‌های دیگر = کتاب بدائع الصنائع فی ترتیب الشرائع
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[علاء‎الدین کاشانی، ابوبکر بن مسعود]] (نويسنده)
[[مکتب البحوث و الدراسات]] (اشراف)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =/‎‏ع‎‏8‎‏ب‎‏4 172/2 BP 
| موضوع =فقه حنفی
|ناشر 
| ناشر = دار الفکر 
| مکان نشر = لبنان - بیروت
| سال نشر = 13سده
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE21842AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = -
| تعداد جلد = 7
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 21842
| کتابخوان همراه نور = 21842
| کد پدیدآور = 14176
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''بدائع الصنائع في ترتیب الشرائع''' اثر [[علاءالدین کاشانی، ابوبکر بن مسعود|علاءالدین ابوبکر بن مسعود قاشانی (کاسانی) حنفی]] (متوفی 587ق)، کتابی جامع در فقه استدلالی حنفی است.

[[علاءالدین کاشانی، ابوبکر بن مسعود|قاسانی]] از فقهای نامور حنفی قرن ششم و شاگرد [[علاءالدین سمرقندی]] (متوفی 539)، مؤلف «[[تحفة الفقهاء]]» بود و بدایع الصنایع را به اقتفا و پیروی از استادش تألیف کرد. او در ابتدای کتابش‌، پس از بیان ارزش و جایگاه علم فقه و اشاره به اینکه برخی مفسران مراد از «حکمت‌» را در قرآن‌، فقه دانسته‌اند، توضیح داده است که از فقهای پیشین‌، آنانکه کتاب نوشته‌اند، هیچکدام به اندازه استادش [[علاءالدین سمرقندی]] به ترتیب مباحث توجه نکرده‌اند و چون هدف از تألیف کتاب‌، نزدیک کردن مطالب علمی به ذهن خواننده و آسان کردن دستیابی او به مباحث است‌، باید محتوای کتاب با طبیعت و مقتضیات درونی آن علم سازگار باشد، یعنی دسته‌بندی مباحث بر اساس منطق انجام گیرد، قواعد و مبانی علم شناسانده و مسائل و مباحث بر پایه آنها شرح داده شود<ref>طارمی، حسن، ج2، ص464</ref>.

[[علاءالدین کاشانی، ابوبکر بن مسعود|قاسانی]]، سپس با تقدیر از استادش‌، می‌گوید که از نظر دقت در ترتیب مباحث‌، روش او را پیش گرفته و بدایع الصنایع را با نظم و ترتیب مناسب تألیف کرده است و چون ترتیب‌بندی مباحث نو و کتاب حاوی نکات بدیع بوده‌، آن را بدایع الصنایع نامیده است‌. با اینهمه ملاک او در ترتیب مباحث چندان روشن نیست و هیچ‌‎جا درباره آن توضیح نداده است‌؛ حتی به نظر می‌رسد که برخی مباحث در جای مناسب قرار ندارندـ برای نمونه‌، مبحث «اَیْمان‌» (سوگندها) را در فاصله مبحث نکاح و طلاق آورده و حال آنکه آن دو از یک مقوله‌اند و با چند مبحث بعدی‌، چون رضاع و نفقه و حضانت‌، در یک مقوله (حقوق خانواده‌) رده‌بندی می‌شوند؛ یا در بحث اجاره‌، که از مقوله عقود (قرارداد) است‌، مباحث احکام صید، خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها، نذر و شکار را آورده‌، سپس به بیع و بسیاری از معاملات پرداخته است.

این کتاب در مقایسه با آثار پیشین‌، از جمله «مبسوط شمس الائمة» سرخسی و «تحفة الفقها»ی سمرقندی‌، نشانه پیشرفت در ترتیب‌بندی موضوعی مباحث فقه است‌؛ با این حال بسیاری از تراجم‌نویسان و کتاب‌شناسان آن را شرح تحفة‌الفقهاء دانسته‌اند<ref>همان</ref>.