نمایش مبدأ برای انقلاب اسلامی و ریشه‌های آن

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر = NUR00000J1.jpg
| عنوان = 
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
 [[عمید زنجانی، عباسعلی]]  (مؤلف) 


|زبان
| زبان = فارسی
| کد کنگره =DSR۱۵۵۳/ع۹ف‌لا۸ ۱۳۶۷
| موضوع =ايران ,کشورهاي اسلامي,اسلام و مسايل اجتماعي, -- تاريخ , -- تاريخ, -- انقلاب اسلامي، 1357,شيعه - تاريخ - ايران,جنبش‌ها و نهضت هاي ايراني - تاريخ,جنبشها و نهضتها - كشورهاي اسلامي
|ناشر 
| ناشر =  نشر کتاب سیاسی
| مکان نشر =  تهران
| سال نشر = 1370
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE00000AUTOMATIONCODE
| چاپ = چهارم
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 
| کتابخوان همراه نور = 
| کد پدیدآور = 
| پس از = 
| پیش از = 
}}

'''انقلاب اسلامی و ریشه‌های آن'''، تألیف [[عمید زنجانی، عباسعلی|عباسعلی عمید زنجانی]] (۱۳۱۶ -۱۳۹۰ش)، درصدد بررسی چیستی و چرایی و ریشه‌ها و عوامل  انقلاب اسلامی است. 

به اعتقاد نویسنده، پیروزی انقلاب اسلامی ایران حادثه مهم و حیرت‌انگیز قرن حاضر است که در تحولات سیاسی جهان و منطقه نقش تعیین‌کننده دارد. نتیجه این حادثه بزرگ، از بین رفتن رژیم حامی قدرتهای بزرگ و روی کار آمدن حکومتی اسلامی در منطقه است، که زمینه‌ساز تحولات سیاسی ریشه‌دار است و اسلام را به عنوان قدرت تعیین‌کننده در جهان مطرح نموده و زمینه‌ساز ریشه‌کنی استعمار بویژه در منطقه است. 

این امر، باعث وحشت استعمارگران شده و از انقلاب ایران به بنیادگرایی تعبیر می‌کنند. بنابراین، شناخت ماهیت انقلاب اسلامی امری ضروری است. 

مؤلف کتاب فوق، درصدد تبیین این مسئله است که چه چیزی اتفاق افتاده است و برای فهم آن چه باید کرد، و نیز چرا اتفاق افتاده است و ریشه‌ها و عوامل آن کدامند. نویسنده، کتاب خویش را در چهار بخش تنظیم کرده است: 
* '''تئوری انقلاب اسلامی و شناخت ماهیت آن''': در این بخش با ارائه تعریف انقلاب، معیارهای آن، ویژگی‌‎ها و عوامل به‌‎وجود آورنده انقلاب اسلامی، توضیح داده شده است و بیان شده که اعتماد به جهان‌بینی اسلام و نظام امامت، این انقلاب را از سایر قیامها متمایز می‌کند. 
*'''ریشه‌های عقیدتی انقلاب اسلامی'''، مؤلف در این بخش، درصدد تبیین نقش عامل اعتقاد و ایمان توده‌های مردم در انقلاب اسلامی است و آن را محور اصلی انقلاب اسلامی شمرده است. مبانی قرآنی حیات سیاسی مسلمانان، امامت و رهبری ولایت فقیه و سیره سیاسی پیامبر(ص) و ائمه(ع)، مطالب دیگری است که در این بخش به آن پرداخته شده است. 
*'''ریشه‌های تاریخ انقلاب اسلامی''': در این بخش مؤلف با اشاره به اعتقاد انقلابی‌گری شیعه از ابتدای تشکیل آن، به بررسی تفصیلی نهضت‌های شیعی در زمان ائمه(ع) و بعد از آن پرداخته است و برخی قیامها و نهضت‌های علوی را بررسی کرده است. تشکیل دولتهای اسلامی انقلابی با صبغه شیعی، نظیر دولت انقلابی ادریسیان، آل‌بویه، فاطمیان و حمدانیان و نیز حرکتهای اسلامی دوران حکومت مغولها، نهضت‌های اسلامی تا دوران صفویه و جنبش‌های اسلامی از انقراض صفویه تا دوران قاجاریه و نیز نهضت‌های نوگرایانه در تفکر سیاسی اسلام در قرن اخیر، فصول دیگری است که در این بخش بدان اشاره شده است. 
*'''علل و عوامل پیروزی انقلاب اسلامی''': مؤلف در این بخش، به علل و ع وامل شتابزا و عینی پیروزی انقلاب اسلامی پرداخته است و دیدگاه‌های مدرنیزاسیون، دیدگاه ظهور قدرت جدید در منطقه، عامل اقتصاد نابسامان ایران، سیاست حقوق بشر کارتر و سایر عوامل شتابزای انقلاب، بررسی شده است. 

به‌طور کلی، به نظر نویسنده در انقلاب اسلامی ایران عامل مذهب، مهم‌ترین عامل بوده و ویژگی این انقلاب، اسلامی بودن آن است. وی با اثبات این نظریه، درصدد است دیگر نظریات درباره پیروزی انقلاب اسلامی را رد کند.<ref>حقیقت، سید صادق، ص89-91</ref>