نمایش مبدأ برای الوسیط في تاریخ النحو العربي

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR75359J1.jpg
| عنوان = الوسیط في تاریخ النحو العربي
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[أسعد، عبدالکریم محمد]] (نويسنده)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =  الف5و5 6172 PJ 
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر = محمد آقا محمدی
| مکان نشر = عربستان - ریاض
| سال نشر = 1413ق - 1992م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE75359AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 75359
| کتابخوان همراه نور = 75359
| کد پدیدآور = 51029
| پس از = 
| پیش از = 
}}
{{کاربردهای دیگر|الوسيط (ابهام‌زدایی)}} 
'''الوسيط في تاريخ النحو العربي'''، تألیف [[أسعد، عبدالکریم محمد|عبدالکریم محمد الاسعد]] (معاصر)، به موضوع تاریخ علم نحو، مکاتب نحوی، مشهورین هر مکتب و آثار مهمی که در این زمینه به رشته تحریر درآمده، اختصاص یافته است. 

کتاب با مقدمه‌ای به قلم دکتر [[عبدالعزیز خویطر]] آغاز شده است. 

نویسنده در این کتاب از علم نحو و جایگاه و همچنین از ظهور لحن و انتشار آن و تأسیس علم نحو و زمان و مکانش و اولین واضع آن سخن گفته است. بحث از مکاتب نحوی و طبقات رجال و اخبار ایشان و اختلافات بین آنها از دیگر مباحث کتاب است<ref>ر.ک: مقدمه، ص7-5</ref>‏. [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتیبه]]، [[ابن کیسان نحوی، محمد|ابن کیسان]]، [[سیرافی، حسن بن عبدالله|سیرافی]] و [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشری]] و بسیاری دیگر از مشهورترین نحویون مکتب بغداد در بخش دیگری از کتاب معرفی شده‌اند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص142-117</ref>‏. 

اندلسیون مکتب چهارمی را در کنار مکاتب بصریون، کوفیون و بغدادیون بنا نهادند<ref>ر.ک: همان، ص144</ref>‏. حمدون، ابن سید بطلمیوسی، [[ابن مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالک]]، [[ابوحیان، محمد بن یوسف|ابوحیان]] و [[شاطبی، ابراهیم بن موسی|شاطبی]] از جمله مشهورین این مکتب هستند<ref>ر.ک: همان، ص176-147</ref>‏. 

در مباحث پایانی کتاب، تألیفات نحوی چون کتاب [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]]، [[المفصل في النحو|المفصل]] [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشری]]، شروح ابن ناظم و [[ابن عقیل، عبدالله بن عبدالرحمن|ابن عقیل]] بر الفیه و حاشیه صبان معرفی شده است<ref>ر.ک: همان، ص288-247</ref>‏. 
 
نکته قابل توجه آنکه علم نحو عربی در طول تاریخ این علم به شیوه‌های مختلفی تدوین و تألیف شده است؛ به‌عنوان مثال با تکمیل وضع علم نحو و مسائل آن، علما به شرح کتب متقدمین روی آوردند و در قرن دهم هجری شیوه دیگری رایج شد که عبارت از نظام حواشی و تقریرات بود<ref>ر.ک: همان، ص288-247</ref>‏.