نمایش مبدأ برای المنهج الاستدراكي النقدي في اللغة

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR19303J1.jpg
| عنوان =المنهج الاستدراکی النقدی فی اللغة
| عنوان‌های دیگر =المنهج الإستدراکي النقدي في اللغة و دور السيد علي خان المدني في تطويره و تنميقه:  "دراسه معجميه"

الطراز الاول و الکناز لما عليه من لغه العرب المعول 
|پدیدآورندگان 
| پدیدآوران = [[شهرستانی، سید علی]] (نویسنده)
|زبان 
| زبان =عربی 
| کد کنگره =‏‎‏/‎‏م‎‏4‎‏ ‎‏ط‎‏4085‎‏ / 6070 ‏PJ‎‏ 
| موضوع = مدني، علي خان بن احمد، 1052 - 1120؟ق. الطراز الاول و الکناز لما عليه من لغه العرب المعول - نقد و تفسير

زبان عربي - تحقيق

فقه اللغه عربي

زبان شناسان عرب

|ناشر 
| ناشر = الاجتهاد 
| مکان نشر =ايران - قم 
| سال نشر = 1427ق.  = 2006م.  

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE19303AUTOMATIONCODE
| چاپ =چاپ يکم 
| شابک =964-95037-6-5
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =19303
| کتابخوان همراه نور =
| کد پدیدآور =01488
| پس از =
| پیش از =
}}
 
'''المنهج الاستدراكي النقدي في اللغة و دور السيد علي‌خان المدني في تطويره و تنميقه،''' تألیف [[شهرستانی، سید علی|سید علی شهرستانی]]، تحلیل انتقادی کتاب «[[الطراز الأول و الكناز لما عليه من لغة العرب المعول|الطراز الاول و الکناز لما علیه لغة العرب المعول]]» تألیف [[مدنی، سید علی‌خان|سید علی‌خان مدنی شیرازی]] (متوفی 1120ق) است.

کتاب [[الطراز الأول و الكناز لما عليه من لغة العرب المعول|الطراز الاول]] از دائرةالمعارف‌های بزرگ لغت است. دیدگاه‌های انتقادی [[مدنی، سید علی‌خان|سید علی‌خان]] در الطراز الاول، یکی از مقوله‌ها و میدان‌هایی است که علامه ادیب [[مدنی، سید علی‌خان|سید علی‌خان مدنی]] به‌خوبی وارد آن شده و از عهده آن نیز برآمده است.<ref>ر.ک: ربانی (گازاری)، محمدحسن؛ ص52</ref>‏ [[مدنی، سید علی‌خان|سید علی‌خان]] شیوه عمومی خود را در مقدمه کتابش ذکر کرده و تصریح کرده که من نخست به لغت عام پرداخته‌ام، آنگاه لغات خاص قرآن و غریب القرآن را ذکر کرده‌ام، بعد غریب الاثر را بحث نموده، سپس به مجاز، مصطلح و مثل پرداخته‌‎ام.<ref>ر.ک: مقدمه، ص137</ref>‏ 

[[شهرستانی، سید علی|شهرستانی]] در مقدمه‌ای مفصل، ابتدا به معرفی کتاب و نویسنده آن پرداخته است. سپس شیوه لغت‌نویسان در تدوین کتب لغت و شیوه نقادانه در لغت را مطرح کرده است. در ادامه، شیوه کتاب «[[الطراز الأول و الكناز لما عليه من لغة العرب المعول|الطراز الاول]]» و ویژگی‌های آن را بیان کرده است. ذکر ضرب‌المثل‌های عربی، نسخه‌های کتاب، دیدگاه فقها درباره کتاب و شیوه تحقیق اثر، مباحث پایانی کتاب را تشکیل می‌دهد.
 
نویسنده معتقد است [[مدنی، سید علی‌خان|سید علی‌خان]] تنها تفسیر لغوی نکرده و به گفته‌های فراء، نحاس، زجاج، ابن جنی و دیگر بزرگان لغت بسنده نکرده است، بلکه به بیان مراد آیه شریفه توجه داشته است. او با اهتمام به تفاسیر معتبر و دریافت چکیده آنها، آنچه را که نزدیک‌تر به مقصود آیه بوده برگزیده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص345</ref>‏