نمایش مبدأ برای المقنع في علوم الحدیث

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR83291J1.jpg
| عنوان = المقنع في علوم الحدیث
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[ابن‌ملقن، عمر بن علی]] (نويسنده)
[[جدیع، عبدالله بن یوسف]] (محقق)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =  /الف2م7 107/7 BP 
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر = 
| مکان نشر = 
| سال نشر = 1413ق - 1992م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE83291AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 2
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 83291
| کتابخوان همراه نور = 83291
| کد پدیدآور = 2391
| پس از = 
| پیش از = 
}}
{{کاربردهای دیگر|المقنع (ابهام‌زدایی)}}
'''المقنع في علوم الحديث'''، اثر [[ابن ملقن، عمر بن علی|سراج‌الدین عمر بن علی بن احمد انصاری]] (723-804ق)، مشهور به [[ابن ملقن، عمر بن علی|ابن ملقّن]]، از فقهای شافعی است که در دو جلد منتشر شده است.

متن کتاب، تلخیص و تنقیح و تهذیب کتاب [[مقدمة ابن الصلاح في علوم الحديث|علوم الحدیث ابن صلاح]]، معروف به «[[مقدمة ابن الصلاح في علوم الحديث|المقدمه]]» است که مؤلف مطالب دیگری را نیز بدان افزوده است؛ مطالبی که به ادعای وی، مهم و دارای فوائد کثیری هستند و در جایی نوشته نشده و در کتب مشهور هم یافت نمی‌شوند. وی اظهار می‌دارد که ابتدا و انتهای مطالب خودش را با دایره قرمزرنگ مشخص کرده و یا در ابتدای آن، «قلت» آورده و در انتهای آن از علامت مذکور استفاده کرده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص39-40</ref>.

تلخیص و تنقیح متن بدین صورت است که وی در عین اینکه مطالب برگزیده را از ابن صلاح، می‌آورد، ولی در متن ابن صلاح نیز، تغییراتی داده است؛ به‌عنوان مثال ابن صلاح در تعریف حدیث صحیح می‌گوید: «فهو الحديث المسند الذي يتصل إسناده بنقل العدل الضابط عن العدل الضابط إلی منتهاه و لا يكون شاذا معللا»<ref>ر.ک: شهرزوری، ابوعمرو عثمان بن عبدالرحمن، ص15-16</ref>، اما [[ابن ملقن، عمر بن علی|ابن ملقن]] آن را به این صورت آورده است: «ما اتصل إسناده بالعدول الضابطين من غير شذوذ و لا علة»<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص41</ref>. می‌بینیم که متن ابن ملقن، واجد همان مضمون، ولی با عبارتی کوتاه و مختصر، است.

وی 65 نوع از علوم و فنون حدیث را با همان ترتیبی که [[ابن صلاح، عثمان بن عبدالرحمن|ابن صلاح]] آورده، در این کتاب ذکره کرده است که 22 نوع اول آن به انواع حدیث، اعم از صحیح و ضعیف و مسند و مقلوب و... اختصاص یافته است. سپس به شناخت راویان و روش‌های جرح و تعدیل و کیفیت سماع حدیث و کتابت آن و ضبط کتاب، روایت حدیث، معرفت آداب محدث و طالب حدیث، معرفت اسناد عالی و نازل، معرفت احادیث مشهور و غریب و عزیز و مسلسل، ناسخ و منسوخ در حدیث، مصحف و مختلف و مزید، معرفت صحابه و تابعین و دیگر مباحث مرتبط با حدیث، پرداخته است.

در ابتدای کتاب، محقق، شرح حال مؤلف و روش تحقیق کتاب را آورده است و حواشی و تعلیقات و توضیحاتی را نیز بر متن آن، اضافه کرده است.