نمایش مبدأ برای المقدمة في الأصول

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR99506J1.jpg
| عنوان = المقدمة في الأصول
| عنوان‌های دیگر = إجماع أهل المدینة  ** إجماع أهل المدینة من کتاب «الملخص» ** الإجماع ** المقدمة في أصول الفقه  ** عمل أهل المدینة  ** فصول مختارة في أصول الفقه ** مسألة مرسومة في إجماع أهل المدینة  ** مسائل في أصول الفقه مستخرجة من کتاب «المعونة علی مذهب عالم المدینة
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[اب‍ن‌ ق‍ص‍ار، علی بن عمر]] (نويسنده)
[[سلیمانی، محمد بن حسین]] (مصحح)
[[قاضی عبد الوهاب، عبد الوهاب بن علی]] (نویسنده)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =BP ۱۵۵/۵/الف۲م۷
| موضوع =قرن‌ ۴ق‌ اصول‌ فقه‌ اهل‌ سنت‌,قرن‌ ۴ق‌ اصول‌ فقه‌ ما‌لکی‌,قرن‌ ۵ق‌ اصول‌ فقه‌ ما‌لکی‌,قرن‌ ۶ق‌ اصول‌ فقه‌ ما‌لکی‌,قرن‌ ۷ق‌ اصول‌ فقه‌ ما‌لکی‌,مجموعه‌ ها‌-- متون‌ قدیمی‌ تا‌ قرن‌ ۱۴ اصول‌ فقه‌ اهل‌ سنت‌
|ناشر 
| ناشر = دار الغرب الإسلامي
| مکان نشر = لبنان - بیروت
| سال نشر = 1996م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE99506AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 99506
| کتابخوان همراه نور = 99506
| کد پدیدآور = 53066
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''المقدمة في الأصول'''، اثر [[اب‍ن‌ ق‍ص‍ار، علی بن عمر|ابوالحسن علی بن عمر بن قصار مالکی]] (متوفی 397ق)، کتابی است در اصول فقه مالکی که به‌همراه ملحقاتی نادر و کمیاب از آثار و تصنیفات نوشته‌شده دیگر، پیرامون اصول فقه مالکی، منتشر شده است.

اثر حاضر، قدیمی‌ترین کتاب اصولی است که پس از رساله [[شافعی، محمد بن ادریس|امام شافعی]]، به دست ما رسیده است. محقق در مقدمه کتاب، به بیان این موضوع پرداخته است که شاید نتوان ادعا نمود که نویسنده در این کتاب، به تمامی اهداف مورد نظر در علم اصول فقه، دست یافته است، اما می‌توان تأیید نمود که این اثر، برای یک تحقیق جدی که به مبانی فقه به‌طور عام و مبانی فقه مالکی به‌صورت خاص می‌پردازد، مناسب است<ref>ر.ک: طلیعه کتاب، ص11</ref>.

کسی که این کتاب را مطالعه و بررسی نماید، به‌خوبی به مهارت بالای ابن قصار در به‌کارگیری و تطبیق فروع بر اصول، ارجاع احکام به منابع و همراهی و موافقت وی با ائمه مجتهد در آراء و روش رسیدن به اهداف مورد نظر در علم اصول، پی خواهد برد<ref>ر.ک: مدخل، ص16</ref>.

برای نام کتاب، سه عنوان مختلف در نسخ آن، ذکر شده است: «المقدمات من الأصول»، «مقدمة من الأصول في الفقه» و «مقدمات من الأصول في الفقه»، ولذا بین اینکه آیا این اثر، کتابی مستقل بوده و یا اینکه مقدمه کتاب دیگری است، احتمالاتی مطرح گردیده که در مقدمه محقق، بررسی شده است<ref>ر.ک: همان، ص17-19</ref>.

نویسنده انگیزه خویش از نگارش کتاب را در مقدمه خود، چنین عنوان نموده است: «چنین صلاح دیده‌ام که قبل از بیان مسائل، یک سلسله از اصولی را که از مذهب مالک به آن رسیده‌ام و آنچه را مناسب مذهب اوست، به شما عرض کنم و برای هر اصل، نکته‌ای را ذکر کنم تا هر دو موضوع را با هم داشته باشید: علم اصول آن و مسائل اختلافی از فروع آن»<ref>ر.ک: همان، ص22-23</ref>.

آنچه در این کتاب به چشم می‌خورد، ظهور شخصیت ابن قصار از طریق تنظیم مباحث کتاب و خلاقیت و مهارت او در روش تألیف مطالب آن است. وی در فصول و ابوابی منسجم، اصول مکتب امام مالک را به بهترین وجه، خلاصه نموده و مسائل آن را با بهترین روش، شرح داده و با تفصیل بیان نموده است؛ به‌گونه‌ای که کتاب وی، از سایر آثار مشابه، متمایز گردیده است<ref>ر.ک: همان، ص23</ref>.

اختلاف وجوه دلایل<ref>ر.ک: متن کتاب، ص5</ref>، بطلان تقلید عالم از عالم<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>، تقلید عامی از عالم<ref>ر.ک: همان، ص21</ref>، آنچه اجتهاد در آن لازم است و آنچه لازم نیست<ref>ر.ک: همان، ص28</ref>، اجماع<ref>ر.ک: همان، ص45</ref> و قیاس<ref>ر.ک: همان، ص49</ref>، از جمله موضوعات مطرح‌شده در کتاب می‌باشد.

ملحقاتی که در انتهای کتاب آمده است، به‌ترتیب، عبارتند از:
# «مقدمة في الأصول»، نوشته [[ابوعبید قاسم جبیری]] (متوفی 378ق).
# «مقدمة كتاب الانتصار لأهل المدينة»، اثر [[ابن فخار قرطبی، محمد بن عمر|ابوعبدالله محمد بن عمر اندلسی]]، معروف به [[ابن فخار قرطبی، محمد بن عمر|ابن فخار]] (متوفی 419ق).
# «المقدمة في أصول الفقه»، تألیف [[قاضی عبدالوهاب بغدادی]] (متوفی 422ق).
# «مسائل في أصول الفقه مستخرجة من كتاب «المعونة علی مذهب عالم المدينة»»، اثر [[قاضی عبدالوهاب بغدادی]].
# «إجماع أهل المدينة من كتاب «الملخص»»، اثر [[قاضی عبدالوهاب بغدادی]].
# «الإجماع»، اثر [[قاضی عبدالوهاب بغدادی]].
# «فصول مختارة في أصول الفقه»، اثر [[قاضی عبدالوهاب بغدادی]].
# «إجماع أهل المدينة»، اثر [[علی بن اسماعیل ابیاری]] (متوفی 618).
# «مسألة مرسومة في إجماع أهل المدينة»، اثر [[ابوعلی حسین بن عتیق بن رشیق ربعی مالکی]] (متوفی 632).
# «عمل أهل المدينة»، اثر [[قرافی، احمد بن ادریس|ابوالعباس احمد بن ادریس صنهاجی]]، معروف به [[قرافی، احمد بن ادریس|قرافی]] (متوفی 684)<ref>ر.ک: همان، ص207-325</ref>.