نمایش مبدأ برای المستدرک علی الصحیحین (تحقیق عبدالقادر عطا)

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR19804J1.jpg
| عنوان = المستدرک علی الصحیحین(حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله)
| عنوان‌های دیگر = الجامع الصحیح. مستدرک ** المستدرک علی الصحیحین فی الحدیث
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله]] (نويسنده)
[[عطا، مصطفی عبدالقادر]] (محقق)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =/‎‏ب‎‏3‎‏ ‎‏ج‎‏2013‎‏ ‎‏1370 119 BP 
| موضوع =احادیث اهل سنت - قرن 3ق. - احادیث اهل سنت - قرن 4ق.
|ناشر 
| ناشر = دار الکتب العلمية
| مکان نشر = لبنان - بیروت
| سال نشر = 1411ق - 1991م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE19804AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = -
| تعداد جلد = 4
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 19804
| کتابخوان همراه نور = 19804
| کد پدیدآور = 1048
| پس از = 
| پیش از = 
}}

'''المستدرک علی الصحیحین''' نوشته [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|ابوعبدالله محمد بن عبدالله حاکم نیشابوری]] (321-405ق) محدّث و فقیه شافعی است که با تضمین‌های [[ذهبی، محمد بن احمد|امام ذهبی]] در کتاب «التلخیص و [[ميزان الاعتدال في نقد الرجال|میزان الاعتدال]]» و عراقی در «امالی» و [[مناوی، محمد عبدالرئوف|مناوی]] در «[[فیض القدیر]]» و دیگر عالمان بزرگ، با پژوهش و تحقیق [[عطا، مصطفی عبدالقادر|مصطفی عبدالقادر عطا]] عرضه شده است.

موضوع کتاب، حدیث‌های صحیح السندی است که به عنوان مستدرک و تکمله بر دو کتاب [[صحيح البخاري|صحیح بخاری]] و [[صحيح مسلم|صحیح مسلم]] و طبق اسنادی که آنان بدان احتجاج کرده‌اند، گردآوری شده است. این تکمله از این‌رو است که حاکم عذری برای تدوین روایات غیر معلل ندیده است، بویژه آنکه [[بخاری، محمد بن اسماعیل|بخاری]] و [[قشیری نیشابوری، مسلم بن حجاج|مسلم]] نیز گردآوری همه روایت‌های صحیح را ادعا نکرده‌اند.<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، ص42</ref>‏

[[عطا، مصطفی عبدالقادر|عطا]] (محقق کتاب) نسخۀ معروف چاپ «دائرةالمعارف نظامیه هند» را تحقیق کرده و آن را با پنج نسخه‌ خطی مقابله نموده و در آن تغییرهایی انجام داده است؛<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص27</ref>‏ او عین کتاب «التلخیص» [[ذهبی، محمد بن احمد|ذهبی]] را در حاشیه نیاورده است تا از تکرار مطلب و فزونی حجم کتاب پرهیز شود. ازاین‌رو، فقط به درج تعلیقه‌های ذهبی بر هر یک از حدیث‌های مستدرک بسنده کرده است؛ در این اثر، همه حدیث‌های چهار جلد شماره‌گذاری شده‌اند و در کنار آن‌ها، شماره ویژه‌ای برای حدیث‌های هر کتاب نهاده شده است؛ شماره جلد و صفحۀ چاپ قدیمی کتاب در کنار صفحه‌های کتاب حاضر درج شده است؛ خلاصه‌ای از سخن ذهبی برای هریک از حدیث‌ها در حاشیه کتاب آورده شده است؛ همچنانکه، کلام [[مناوی، محمد عبدالرئوف|مناوی]] در اثر او «[[فیض القدیر]]» و تعلیقه‌اش بر آنچه که محقق در کتاب «[[الجامع الصغیر في أحادیث البشیر النذیر|الجامع الصغیر]]» یافته است و در المستدرک می‌باشد، آورده شده است. کلام مناوی هم تعلیقه ذهبی را دربردارد و هم تعلیقه‌های کتاب امالی عراقی را پوشش داده است؛ همچنین، محقق آنچه را که ذهبی بدون تعلیقه رها کرده و مسکوت گذاشته است، به اندازۀ توانش رجال سندهایشان را پژوهش کرده است و نیز، آنچه را که [[ذهبی، محمد بن احمد|ذهبی]] در کتاب «[[ميزان الاعتدال في نقد الرجال|میزان الاعتدال]]» در نقد شخص معینی (اگر نامش در سند آمده باشد) نوشته است، آورده است؛ شرح حالی از [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|حاکم نیشابوری]] و [[ذهبی، محمد بن احمد|ذهبی]] در آغاز اثر ذکر شده است و فهرستی نیز برای کتاب تهیه شده است.<ref>ر.ک: همان، ص24-23</ref>‏