نمایش مبدأ برای المساجد و الأماكن الأثرية

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR03864J1.jpg
| عنوان =المساجد و الأماکن الأثریة
| عنوان‌های دیگر =المجهولة لزائر المدینة المنورة المیمونة
| پدیدآوران = 
[[خویلد، عبدالرحمن]] (نویسنده)
| زبان =عربی
| کد کنگره =‏DS‎‏ ‎‏211‎‏ ‎‏/‎‏خ‎‏9‎‏م‎‏5
| موضوع =
زیارتگاه‌‏های اسلامی - عربستان سعودی - مدینه

مدینه - آثار تاریخی
| ناشر = 
مشعر
| مکان نشر =تهران - ایران
| سال نشر = 1420 ق یا 1999 م

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE03864AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =03864
| کتابخوان همراه نور =03864
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
'''المساجد و الأماكن الأثرية'''، با نام كامل «المساجد و الأماكن الأثرية المجهولة لزائر المدينة المنورة الميمونة»، اثر [[خویلد، عبدالرحمن|عبدالرحمن خويلد]] درباره مساجد و مكان‌هاى قديمى و باستانى مدينه منوره مى‌باشد. اين اثر براى راهنمايى زائران نوشته شده است.

كتاب، حاوى مقدمه و معرفى سى مكان كه غالباً از مساجد است، مى‌باشد.

مؤلف بعد از بررسى تاريخ و امورات سياسى مدينة النبي(ص) و رويدادهاى صورت‌گرفته در آن از بدو هجرت نبى اكرم(ص) تا دوران معاصر و رويدادهاى صورت‌گرفته در مساجد، اماكن، آثار و مشاهد تاريخى آن، به اين نتيجه رسيده است كه با توجه به اينكه اكثر زائران مدينة النبي(ص) شناختى نسبت به اماكن و آثار مقدسه اسلامى در مدينه ندارند - مگر مسجد النبي(ص)، بقيع، مزارات اربعه مشهوره كه عبارتند از: مساجد قباء، قبلتين و مساجد سبعه و شهداى احد - بايد به معرّفى تعدادى از مساجد و اماكن تاريخى و باستانى شهر مدينه پرداخته شود.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5545/1/7 مقدمه مؤلف، ص7] و [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/5545/1/8 8]</ref>

اماكن و مساجد آن به ترتيب عبارتند از: مسجد المصلّى (الغمامة)، مسجد الإمام علي بن أبي‌طالب(ع)، مسجد السقيا، مسجد المنارتين، مسجد الإجابة، مسجد السجدة أو البحير أو أبي‌ذر، مسجد السبق، كهف بنى‌حرام، مسجد الراية، مسجد الدرع، مسجد الشيخين أو البدائع أو المستراح، جبل عينين (الرماة)، الزبية (الحفرة)، مسجد الفسح (المسجد المسوّر)، المهراس، قبر النبي هارون(ع)، مسجد الكاتبية، مسجد المغيسلة، ثنية الوداع، مسجد بنات النجار، مسجد الجمعة، مسجد ردّ الشمس، بئر غَرس، مسجد الفُقَير، مشربة أمّ‌إبراهیم، مسجد الفضيح، جبل بنیقريظة، حصن كعب بن الأشرف، مسجد الصيحاني، مسجد مصَبِّح.

مؤلف ابتدا فاصله و موقعيت جغرافيايى هر مكان را به‌خوبى ترسيم نموده، سپس جايگاه آن مسجد را، از قبيل اينكه در چه زمانى و به چه مقصودى ساخته شده است، بيان كرده است و در ادامه، وجه نام‌گذارى را به‌همراه يك يا چند تصوير از آن مكان و نيز توضيحاتى ديگر، از قبيل روايتى كه در شأن آن مكان وجود دارد، آورده است.

اولین مكانى كه مؤلف آن را معرفى كرده «مسجد المصلى» يا «الغمامة» است كه آن را چنين معرفى كرده است: اين مسجد در غرب مسجد النبي(ص) با فاصله چهارصد مترى آن واقع شده است كه در آن نمازهاى پنج‌گانه، به‌غير از نماز جمعه، اقامه مى‌شود.

دليل نام‌گذارى آن به «مسجد المصلى» اين است كه پيامبر معمولا نماز عيد فطر و قربان را در آن اقامه مى‌فرمود. سپس به مسجد غمامه نام‌گذارى شده و امروزه در نزد اغلب مردم به همين نام معروف است.

در ادامه معرفى اين مكان، روايتى از پيامبر(ص) نقل شده است. پيامبر اكرم، در اين روايت، مسجد يادشده را با دو عنوان «مستمطرنا» (محلّ طلب باران ما) و «مصلانا» (مكان نمازگزاردن ما) ياد كرده است.