نمایش مبدأ برای اللمع في التصوف

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR10436J1.jpg
| عنوان =اللمع فی التصوف
| عنوان‌های دیگر =کتاب اللمع فی التصوف
| پدیدآوران = 
[[نيکلسون، رينولد الين]] (مصحح)

[[ابونصر سراج، عبدالله بن علی]] (نویسنده)
| زبان =عربی
| کد کنگره =
| موضوع =

| ناشر = 
جهان
| مکان نشر =تهران - ایران
| سال نشر = 

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE10436AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =10436
| کتابخوان همراه نور =10436
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
{{کاربردهای دیگر| اللمع (ابهام‌زدایی)}}

'''اللمع فی التصوف''' که به اختصار با نام (اللمع)، مشهور است، البته در برخى نسخه‌هاى چاپى کتاب، عنوان «اللمع فی تاریخ التصوف الاسلامى» ذکر شده، اما چنین عنوانى، درست و شناخته شده نیست و با محتواى کتاب نیز مطابقت چندانى ندارد.

کتاب، به زبان عربى و تألیف [[ابونصر سراج، عبدالله بن علی|ابونصر، عبدالله بن على سراج طوسى]] است. زمان تألیف کتاب، مشخص نیست، اما بنا بر احتمال یکى از پژوهش‌گران، بین سال‌هاى 340 تا 360ق، بوده است.<ref>سراج طوسى، ص34 مقدمه مترجم</ref>

کتاب، در موضوع احوال و مقامات و منازل سیر و سلوک است و در واقع یک دوره کامل عرفان عملى را در بر مى‌گیرد و به پرسش‌هاى گوناگون درباره سنن و آداب تصوف و آموزه‌ها و سخنان جنجالى و شطحیات صوفیان، پاسخ مى‌دهد. گستردگى این موضوعات، به حدى است که مى‌توان «اللمع» را دایرةالمعارف دانش و اخلاق و عقاید صوفیانه تا قرن چهارم دانست.<ref>همو، ص35 مقدمه مترجم</ref>

گویند سراج، با تألیف «اللمع»، براى نخستین بار علم تصوف را تدوین کرد.<ref>سجادى، ص78</ref>

کتاب اللمع، در زمانى نوشته شد که فشارها و مشکلات بسیارى براى صوفیه پدید آمده و حتى برخى از صوفیان، مانند [[حلاج، حسین بن منصور|حسین بن منصور حلاج]] در سال 309ق، محاکمه و اعدام شده بودند. این وضعیت، نویسندگان صوفى را واداشت که از عقاید و اعمال خود دفاع کنند. از سوى دیگر، انحرافات اعتقادى و اباحى‌گرى عملى برخى از مدعیان تصوف، دفاع‌پذیر نبود و عارفان و صوفیان در صدد برآمدند که حساب خود را از آنان جدا سازند.<ref>جمعى از مؤلفان، ص25</ref>؛ به همین جهت، ابونصر سراج در «اللمع» سعى بلیغى کرد تا بین شریعت و طریقت، صلح و سازش برقرار سازد و با تفسیر و تحلیل دینى، اندیشه‌ها و رفتارهاى متصوفه را پذیرفتنى و معقول و آنان را پیرو سیره و سنت رسول اکرم(ص) معرفى کند و لذا سرتاسر این اثر، مستند به آیات قرآن کریم و احادیث است؛ به‌طورى که شاید مجموع آیات مکرر استفاده شده در متن کتاب، به اندازه مجموع آیات قرآن باشد.<ref>سراج طوسى، ص37 مقدمه مترجم</ref>