نمایش مبدأ برای القول المستظرف في سفر الملک الأشرف قايتباي

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR22306J1.jpg
| عنوان = القول المستظرف في سفر الملک الأشرف قايتباي 
| عنوان‌های دیگر = تاریخ الملک الأشرف قایتبای ** کتاب القول المستظرف في سفر الملک الأشرف قايتباي 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[ابن جیعان، محمد بن یحیی]] (نويسنده)
[[عزب، محمد زینهم محمد]] (محقق و محشی)
[[مؤلف ناشناخته]] (نويسنده)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =  /الف2 ق98 96 DT 
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر = الدار الثقافیة للنشر
| مکان نشر = مصر - قاهره
| سال نشر = 1427ق - 2006م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE22306AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 977-339-164-7
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 22306
| کتابخوان همراه نور = 22306
| کد پدیدآور = 14519
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''القول المستظرف في سفر الملك الأشرف قايتباي'''، اثر [[ابن جیعان، محمد بن یحیی|ابن جیعان ابوالبرکات بن جیعان ولوی احمد بن شرفی یحیی بن علمی شاکر بن عبدالغنی قاهری]] (849-889ق)، سفرنامه قایتبای است که به‌همراه کتاب «تاريخ الملك الأشرف قايتباي» از مؤلفی مجهول، با تحقیق [[عزب، محمد زینهم محمد|محمد زینهم]]، منتشر شده است.

اثر حاضر، سفرنامه‌ای است از سلطان قایتبای محمودی اشرفی ظاهری ابونصر سیف‌الدین، از سلاطین جراکسه مصر، از سلسله ممالیک که در سال 815ق/1312م، به دنیا آمد. هنگامی‌ که‌ او در ۸۳۹ق، به‌ مصر آورده‌ شد، اشرف برسبای، درحالی‌که وی کودک بود، او را از خوجه محمود خرید و سپس او را آزاد نموده و در لشکر خویش استخدام کرد و از آن‌ پس‌ مناصب‌ گوناگونی‌ را در دستگاه‌ ممالیک‌ آزمود و در زمان‌ تمربغا به‌ اتابکی‌ لشکر انتخاب شد. او تا سال 901ق/ 1496م، در قید حیات بود و لشکریان‌ وی‌ را به‌ جانشینی‌ تمربغا برگزیدند و او رسماً سلطان‌ مصر و شام‌ گردید. از جمله‌ مشکلات‌ عدیده‌ای‌ که‌ ممالیک‌ با آن‌ روبه‌رو بودند، یکی‌ دولت‌های‌ ترکمان‌ و دیگری‌ دولت‌ عثمانی‌ بود. قایتبای‌ در طول‌ دوران‌ سلطنتش‌ در برابر حملات‌ ایشان‌ سرسختانه‌ ایستاد و توانست‌ دولت‌ ممالیک‌ را از تعرض‌ دشمنان‌ مصون‌ دارد. وی‌ فردی‌ شجاع‌، جسور، حکیم‌ و دانا بود و بسیاری از آثار عمرانی و آبادی او در مصر، حجاز و شام، تاکنون نیز باقی مانده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص5-6</ref>.

مؤلف در سفر سلطان قایتبای، که نقطه آغازین آن از قاهره به قصد صالحیه بوده، همراه و در رکاب سلطان بوده و تمامی مشاهدات خویش از این سفر را، به رشته تحریر درآورده است<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، ص9 و متن کتاب، ص10</ref>.

کتاب دوم، «تاریخ الملک الأشرف قايتباي» نام دارد که نویسنده آن، مجهول بوده و اطلاعی از وی، در دست نیست. همین‌قدر می‌دانیم که کتابی است مربوط به قرن دهم یا یازدهم هجری که نویسنده آن، عنایت ویژه و شدیدی به شخصیت قایتبای داشته و در آن، به شرح دوران زندگانی وی، فتوحات و پیروزی‌های او در جنگ‌ها و اصلاحات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی که وی انجام داده، پرداخته است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص7</ref>.