نمایش مبدأ برای القراءات الشاذة و توجيهها النحوي

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR73659J1.jpg
| عنوان = القراءات الشاذة و توجيه‌ها النحوي
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[صغیر، محمود احمد]] (نويسنده)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =  ص۷ق۴ 77/3 BP 
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر = دار الفکر
| مکان نشر = سوریه - دمشق
| سال نشر = 1419ق - 1999م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE73659AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 73659
| کتابخوان همراه نور = 73659
| کد پدیدآور = 57343
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''القراءات الشاذة و توجیه‌ها النحوی''' تألیف [[صغیر، محمود احمد|محمود احمد صغیر]] (معاصر)، از جمله آثار معاصر است که در آن مسائلی که قرائات شاذ را ایجاد کرده و اثرات قرائات شاذ در نحو عربی، با استناد به منابع مهمی چون [[المحتسب في تبيين وجوه شواذ القراءات و الإيضاح عنها|المحتسب]] [[ابن جنی، عثمان بن جنی|ابن جنی]] مورد بررسی قرار گرفته است. 

در فصل اول از مفهوم قراءات و تاریخ شذوذ بحث شده است. نویسنده ابتدا به اختصار تاریخ قرآن کریم را مطرح و سپس قراءات را معرفی و حدود آنها را تبیین کرده است. 

در فصل دوم، بین دیدگاه نحویون مقدم بر ابن جنی جمع شده و تلاش‌ها و توجیهات پراکنده‌ایشان مرتب شده است. ابتدا کوشش‌های نحویون پیش از سیبویه و پس از آن [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]]، [[اخفش، سعید بن مسعده|اخفش]]، [[کسایی، علی بن حمزه|کسایی]]، [[فراء، یحیی بن زیاد|فراء]]، [[قطرب]] و... مطرح شده است. نویسنده سپس به نحویون قرن چهارم مانند: طبری، زجاج، علی بن سلیمان اخفش و ابن سراج پرداخته است. 

فصل سوم به بررسی کتاب «[[المحتسب في تبيين وجوه شواذ القراءات و الإيضاح عنها|المحتسب]]» اختصاص دارد. تبیین مفهوم [[ابن جنی، عثمان بن جنی|ابن جنی]] از قراءات، و انگیزه‌های او از تألیف این کتاب، ذکر مفهوم عمومی احتجاج و قواعد احتجاج نزد [[ابن جنی، عثمان بن جنی|ابن جنی]] از جمله مباحث این فصل است.<ref>ر.ک: مقدمه، ص9-8</ref>‏ [[ابن جنی، عثمان بن جنی|ابن جنی]] در المحتسب به همه قرائات شاذ اشاره نکرده است، بلکه مبنای او در انتخاب، قرائاتی است که در نسبت با قرائات سبعه ابن مجاهد، در آن دوران با عنوان «قرائات شاذ» از آن‌ها یاد شده است. از این روست که [[ابن جنی، عثمان بن جنی|ابن جنی]] در المحتسب، قرائات ابوجعفر یزید بن قعقاع و یعقوب حضرمی را به مثابه نمونه‌هایی از قرائات شاذ برشمرده است. این در حالی است که در دوره‌های بعد با اضافه شدن قرائات ابوجعفر یزید بن قعقاع، یعقوب حضرمی و خلف بن هشام بزاز به قرائات سبعه، شاهد قرائات عشره‌ای هستیم که توسط برخی دیگر از اصولیان اهل سنت مانند امام بغوی، [[سبکی، عبدالوهاب بن علی|تاج‌الدین سبکی]] و پدرش شیخ امام ابوالحسن سبکی متواتر شناخته شده‌اند و با آن‌ها به مثابه قرائات شاذ معامله نمی‌شود.<ref>ر.ک: ایروانی نجفی، مرتضی؛ سلمان نژاد، مرتضی؛ ص185</ref>‏

در فصل چهارم، مسائل نحوی که قرائات شاذه را ایجاد کرده، گرآوری شده است: این مسائل در دو بخش مسائلی که علما بر شاذ بودن آن اجماع دارند و مسائلی که شذوذ آن نزد علما اختلافی است.<ref>ر.ک: مقدمه، ص8</ref>‏

فصل پنجم به تقویم و ارزش‌گذاری دیدگاه‌های نحویون درباره قرائات شاذ اختصاص یافته است. در خاتمه کتاب، انگیزه‌های بحث و نتایج به‌دست آمده برجسته شده است.<ref>ر.ک: همان، ص9</ref>‏

فهرست محتوا، قرائات شاذ، شعر، اعلام و کتابنامه در پایان کتاب آمده است.