نمایش مبدأ برای الفاخر في شرح جمل عبدالقاهر

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR22779J1.jpg
| عنوان = الفاخر في شرح جمل عبد القاهر
| عنوان‌های دیگر = جمل، شرح
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[بعلی، محمد ابن ابی الفتح]] (نويسنده)
[[خساره، ممدوح محمد]] (محقق)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =/‎‏ج‎‏4‎‏ب‎‏7‎‏ 6064 ‏PJ‎‏ 
| موضوع =جرجانی، عبد القاهر بن عبد الرحمن، - 471؟ق. الجمل - نقد و تفسیر - زبان شناسان عرب - نقد و تفسیر
|ناشر 
| ناشر = المجلس الوطني للثقافة و الفنون و الآداب. قسم التراث العربية
| مکان نشر = کویت
| سال نشر = 1423ق - 2002م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE22779AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = -
| تعداد جلد = 2
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 22779
| کتابخوان همراه نور = 22779
| کد پدیدآور = 14471
| پس از = 
| پیش از = 
}}

'''الفاخر في شرح جمل عبدالقاهر'''، عنوان کتابی است 2 جلدی به زبان عربی از [[بعلی، محمد ابن ابی الفتح|محمد بن ابوالفتح بعلی]] (645-‌709ق)، در علم نحو.

این کتاب در واقع شرحی است بر کتاب «[[شرح الجمل في النحو|الجمل في النحو]]» شیخ [[جرجانی، عبدالقاهر بن عبدالرحمان|ابوبکر عبدالقاهر بن عبدالرحمن جرجانی]] (متوفی 471ق) که به «الجمل الجرجانية» یا «الجرجانية» نیز معروف است. کتاب جرجانی بر اساس نظریه عامل در 5 فصل نگاشته شده است. شارحان زیادی از جمله خود [[جرجانی، عبدالقاهر بن عبدالرحمان|جرجانی]] بر «[[شرح الجمل في النحو|الجمل في النحو]]» شرح نوشته‌اند و این شروح به 17 شرح می‌رسد<ref>ر.ک: مدخل، ص4</ref>.

شرح [[بعلی، محمد ابن ابی الفتح|بعلی]] در میان شروحی که بر «الجمل الجرجانية» نوشته شده، وسیع‌ترین شرح است و [[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدی]] و دیگران در هنگام نام بردن از این شرح، با عباراتی مانند «و صنّف شرحا كبيرا للجرجانية» و... به پرحجم بودن آن اشاره کرده‌اند<ref>ر.ک: همان</ref>. بروکلمان به‌اشتباه این شرح را از بعلی بر کتاب الجمل زجاجی شمرده و اسماعیل پاشا هم این کتاب را یک مرتبه به [[بعلی، محمد ابن ابی الفتح|بعلی]] منتسب کرده و یک مرتبه هم به‌اشتباه آن را از عمر بن عبدالمجید رندی دانسته است<ref>ر.ک: همان، ص5</ref>.

مطالب کتاب [[بعلی، محمد ابن ابی الفتح|بعلی]] به این ترتیب ارائه شده است: خطبه کتاب، شرح خطبه الجمل في النحو، شرح فصول کتاب الجمل في النحو به‌حسب ترتیبی که در اصل کتاب داشته است. البته بعلی 6 باب به ابواب مطالب جرجانی افزوده که در آن وجود نداشته است و اصطلاحا این 6 باب را بر آن کتاب استدارک کرده است که عبارت است از: باب جمع تکسیر، باب تصغیر، باب نسب، باب تصریف، باب ما يجوز في ضرورة الشعر و باب الوقف<ref>ر.ک: همان</ref>.

از مهم‌ترین ویژگی‌های این شرح می‌توان از دایرة‌المعارفی بودن آن، سرشار بودن آن از شواهد و نقل قول‌های نحوی، گرایش و حالت تعلیمی ویژه در آن و... نام برد<ref>ر.ک: همان</ref>.