نمایش مبدأ برای الدیارات

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR14237J1.jpg
| عنوان = الدیارات
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[شابشتی، علی بن محمد]] (نويسنده)
[[عواد، کورکیس]] (محقق)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =/‎‏ش‎‏2‎‏د‎‏9 631 ‏‎‏BL‎‏ 
| موضوع =الجزایر - صومعه‏‌ها - شعر عربی - مجموعه‌ها - عراق - صومعه‏‌ها - مصر - صومعه‏‌ها - کشورهای اسلامی - صومعه‏‌ها - کشورهای عربی - صومعه‏‌ها
|ناشر 
| ناشر = المدی
| مکان نشر = سوریه - دمشق
| سال نشر = 2008م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE14237AUTOMATIONCODE
| چاپ = 3
| شابک = -
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 14237
| کتابخوان همراه نور = 14237
| کد پدیدآور = 6365
| پس از = 
| پیش از = 
}}
{{کاربردهای دیگر|الدیارات (ابهام‌زدایی)}}
'''الدیارات''' اثری ازعالم ادیب [[شابشتی، علی بن محمد|ابوالحسن علی بن محمد]] معروف به [[شابشتی، علی بن محمد|شابُشتی]] (متوفی 388/390/399ق) در موضوع جغرافیا عمومی (کلیساها-دیرها) است و توسط [[عواد، کورکیس|کورکیس عواد]] تحقیق شده است.

کتاب حاضر درباره دیرهای مسیحیان به نگارش درآمده و مشتمل بر دیرهای عراق، شام، مصر و الجزیره (موصل) است. تعداد دیرهای توصیف شده و به‌دست رسیده بالغ بر پنجاه‌وسه مورد است که بیشتر آنها از میان رفته است. از آنجایی که در نسخه موجود با نسخه اصلی کتاب در خصوص ذکر نام برخی دیرها کاستی‌هایی وجود داشته <ref> مقدمه الطبعه الاولی، ص 11- 12 </ref> محقق در انتهای کتاب تحت عنوان «ذیل»، برخی از دیرها را که نسخه موجود فاقد آن بوده، از مصادری که آنها را به نقل از شابشتی ذکر کرده‌اند، آورده است. <ref> رک: همان، ص 13 و ص 15؛ متن ص 370 </ref>

کتاب به سبک کتاب «الدیارات» نوشته [[ابوبکر محمد خالدی]] و [[ابوعثمان سعید خالدی]] (قرن 4ق) و کتاب «الدیارات» [[ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین|ابوالفرج اصفهانی]] (متوفی 356ق) نوشته شده <ref> ابن خلکان، احمد بن محمد، ج‏3، ص 319 </ref> و مطالب ارزشمند آن به‌گونه‌ای گزینش و ذکر شده که یادآور روش ادبای بزرگ قرن چهارم هجری است.<ref> مقدمه الطبعه الاولی، ص 28 </ref>

نویسنده در معرفی هر دیر به موقعیت جغرافیایی، راهبان و علت شهرت آن پرداخته و ضمن ذکر برخی از حوادث رخ داده در آن، به برخی از اشعار در مورد آن اشاره کرده است. وی سپس به ذکر اخبار، حکایات، نکات و اشعاری پرداخته که غیر مستقیم به دیر مورد بحث ارتباط دارد. <ref> رک: همان، ص 29 </ref>

به جهت اشتمال کتاب بر مطالب و اطلاعاتی در موضوعات مختلف جغرافی، تاریخ، تراجم و ادبیات می‌توان آن را همزمان در شمار کتابهایی با موضوعات یاد شده دانست. در این اثر نزدیک به هزار و پانصد بیت شعر از حدود هفتاد شاعر که دیوانهای بیشتر آنان از بین رفته و همچنین اشعاری از برخی شاعران که در دیوانهای موجود آنها یافت نمی‌شود، ذکر شده است. ضمن اینکه مطالب و اطلاعات ارزشمندی در تمدن اسلامی راجع به موسیقی، خوانندگی، نقاشی و امور دیگر مرتبط با خوراک، پوشاک، بنایی و سبک زندگی  وجود دارد.  همچنین کتاب این کتاب شامل گزارش‌هایی از عباسیان،  امراء و وزای آنها و همچنین ادیبان، شاعران و ندیمان همدوره آنها است. <ref> رک: همان، ص 11  </ref>

این اثر به جهت اهمیت مورد توجه  بسیاری از نویسندگان به ویژه مورخان و جغرافی‌نویسان بوده و در تدوین آثارشان از آن بهره برده‌اند. <ref> رک: همان، ص 13 </ref>

محقق خود را متعهد دانسته که تمام متن کتاب را علی‌رغم وجود برخی ملاحظات ذکر نماید. وی علاوه بر اشاره به شماره صفحات نسخه برلین در متن کتاب و میان علامت()، در پاورقی به توضیح واژگان، اصطلاحات، نام اشخاص و مکانها با تکیه بر برخی از منابع پرداخته است. <ref> رک: همان، ص 15-16 </ref>