نمایش مبدأ برای الخصال الرصيعة في فهرست أسماء مصنفي الشعیة

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR69490J1.jpg
| عنوان = الخصال الرصيعة في فهرست أسماء مصنفي الشعیة
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[فهدی، جاسم]] (نويسنده)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =BP۱۱۵/۱/ن۳ر۳۰۸۷
| موضوع =نقد و تفسیر نجا‌شی‌، احمد بن‌ علی‌، ۳۷۲ - ۴۵۰ق‌. رجا‌ل‌ النجا‌شی‌,نقد و تفسیر محدثا‌ن‌ شیعه‌,نقد و تفسیر حدیث‌-- علم‌ الرجا‌ل‌,سرگذشتنا‌مه‌ و کتا‌بشنا‌سی‌ نجا‌شی‌، احمد بن‌ علی‌، ۳۷۲ - ۴۵۰ق‌
|ناشر 
| ناشر = 
| مکان نشر = 
| سال نشر = 1440ق - 2019م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE69490AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 69490
| کتابخوان همراه نور = 69490
| کد پدیدآور = 55002
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''الخصال الرصيعة في فهرست أسماء مصنفي الشيعة'''، نوشته [[فهدی، جاسم|جاسم فهدی]] است که در آن به بررسی کتاب «[[رجال النجاشي|رجال نجاشی]]» یا همان «[[رجال النجاشي|فهرست أسماء مصنفي الشيعة]]» اثر [[نجاشی، احمد بن علی|ابوالحسین، احمد بن على بن احمد نجاشى]] (450-372ق) که از کتب اربعه رجالی شیعه است، می‌پردازد.

[[فهدی، جاسم|فهدی]] کتابش را با شرحی از زندگی [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشی]] آغاز می‌کند. او به شرح نسخه‌های کتاب می‌پردازد و عنوان درستی را برای کتاب برمی‌گزیند. نویسنده سپس، ملاک‌های نجاشی را در توثیق و تضعیف رجال برمی‌شمرد<ref>ر.ک: متن کتاب، ص67</ref>. ‏او خطاهایی را که در ضبط نام‌ها و کنیه‌های کسان آمده است، به نسخه‌نویسان نسبت می‌دهد<ref>ر.ک: همان، ص105</ref>‏. او بر این باور است که [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشی]] جز از کسان ثقه، روایت نقل نمی‌کند. او مراسیل [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشی]] را دو بخش می‌کند<ref>ر.ک: همان، ص127 و 137</ref> ‏و تعداد کسانی را که [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشی]] از آنان روایت آورده است، به پانزده جماعت می‌رساند<ref>ر.ک: همان، ص141-137</ref>‏. [[فهدی، جاسم|فهدی]] با بررسی مشایخ نجاشی، آنان را به دو گروه عمده که مورد اتفاق و اختلافند، تقسیم می‌کند؛ مورد اتفاق‌ها کسانی‌اند که محمد، احمد، علی، حسن و حسین نامیده می‌شوند و اختلافی‌ها نیز ده نفرند<ref>ر.ک: همان، ص151-142</ref>‏. برخی نیز هستند که کارشان به نفی و اثبات می‌کشد که عبارتند از: «[[ابن غضائری، احمد بن حسین|احمد بن حسین عبیدالله غضائری]]»، «[[ابواسحاق طبری]]»، «[[ابوالحسن بغدادی سورایی]]»، «ابوالحسین بن محمد بن ابی‌سعید»، «احمد بن محمد بن عبدالله جعفی»<ref>ر.ک: همان، ص160-151</ref>‏.

[[فهدی، جاسم|فهدی]] کتاب‌ها را به دو بخش «کتب اصحاب امامیه» با کتاب‌هایی در رجال، فهارس و تواریخ و «کتب غیر امامیه» از فرقه‌های عامه، زیدیه و معتزله قسمت می‌کند<ref>ر.ک: همان، ص175-165</ref>‏. او بررسی‌های درخور توجهی را در [[رجال النجاشي|رجال نجاش]]<nowiki/>ی انجام داده است؛ برای نمونه، او در بُرشی از فصل هفتم کتاب، به اهمال‌های [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشی]] در نیاوردن اوصاف مهم برخی راویان پرداخته است که این اهمال‌ها خود را در هفت موردِ «اقوال پیشینیان، جرح و تعدیل برخی روات، ذکر مذاهب، طبقه راوی، ذکر طریقه‌های برخی کتب، ذکر مصادر برخی ترجمه‌ها و ذکر بعضی از مصنفات راوی» نشان می‌دهد<ref>ر.ک: همان، ص242-195</ref>.

[[فهدی، جاسم|فهدی]] مباحث چهارگانه‌ای را با عنوان «تعارض» ارائه می‌کند که اولی به تعارض کلام [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشی]] با کلام [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] در «فهرست»، «رجال» و دیگر نوشته‌های او بازمی‌گردد. دوم، تعارض کلام [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشی]] را با آنچه از کشی در کتاب «اختیار» نقل شده است، نمایش می‌دهد. سوم، تعارض کلام [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشی]] را با آنچه از اَعلام پیشین آمده است، بیان می‌کند و چهارم، به تعارض کلام او با برخی اخبار می‌پردازد<ref>ر.ک: همان، ص245</ref>‏. او می‌گوید: [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشی]] در کنار تراجمی که از رجال مورد نظرش آورده است، برخی دیگر را به‌مناسبت‌هایی شرح می‌دهد (هرچند که عنوانی برای آنان درج نکرده است). این مناسبت‌ها در قرابتی است که فرد با مترجَم اصلی دارد یا اینکه در «نام» با وی مشترک است و مناسبت‌های دیگری که هنگام تتبع نام‌ها دیده می‌شود. [[فهدی، جاسم|فهدی]] این‌گونه افراد را در دو بخش دسته‌بندی می‌کند. نخست، راویانی که برای آنان وصف «تعدیل» و یا «جرح» به‌کار رفته است که تعدادشان به 78 نفر می‌رسد<ref>ر.ک: همان، ص293</ref> ‏و قسم دوم، مجموعه بزرگی از کسانی است که نجاشی آنان را ضمن شرح حال دیگران نام برده است بدون آنکه برای آنان وصف تعدیل یا جرح را ذکر کند<ref>ر.ک: همان، ص310</ref>‏. [[فهدی، جاسم|فهدی]] در پایان، به واژه‌ها و عبارت‌هایی اشاره می‌کند که نجاشی آن‌ها را در بیان شرح حال کسان به‌کار برده است. این واژه‌های مختصر و بلیغ، تأثیر بزرگی در مقام استدلال دارند<ref>ر.ک: همان، ص369-319</ref>‏.