نمایش مبدأ برای الحسن البصري إمام أهل البصرة

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR25002J1.jpg
| عنوان = الحسن البصري إمام أهل البصرة
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[عویضه، کامل محمد محمد]] (نويسنده)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =  /ع9ح5 116 BP 
| موضوع =حسن بصری، 21 - 110ق. - سرگذشت‌نامه 
|ناشر 
| ناشر = دار الکتب العلمية
| مکان نشر = لبنان - بیروت
| سال نشر = 1415ق
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE25002AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = -
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 25002
| کتابخوان همراه نور = 25002
| کد پدیدآور = 11600
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''الحسن البصری امام اهل البصرة''' گردآوری [[عویضه، کامل محمد محمد|محمد محمد عویضه]] (معاصر)، مشتمل بر شرح‌حال [[حسن بن ابی‌الحسن یسار بصری]] (متوفی 110ق) و موضوع کتابت و انتشار حدیث است.

نویسنده کتابش را با بررسی موضوع انتشار حدیث در عصر صحابه و تابعین در شهرهای اسلامی چون مدینه منوره، مکه، کوفه، بصره، شام، مصر، مغرب و اندلس، یمن، گرگان، قزوین و خراسان آغاز کرده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص15-6</ref> [[بصری، حسن|حسن بصری]] از مشهورترین افرادی است که در مکتب بصره تربیت‌یافته و پانصد تن از صحابه را درک کرده است.<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>

دومین موضوع کتاب «مسجد بصره» است. [[بصری، حسن|حسن بصری]] در این مسجد مجلس علمی باشکوهی داشته است؛<ref>ر.ک: همان، ص 18</ref> ازاین‌رو نویسنده در ادامه به شرح‌حال او می‌پردازد.<ref>ر.ک: همان، ص 21</ref>

از دیگر مباحث، شیوه صحابه و تابعین در محافظت بر سنت نبوی(ص) است. احتیاط در روایت حدیث، تحقیق و تأمل در قبول اخبار، عدم نقل روایت جز در موارد ضروری از طرف برخی از آنان و اصرار بر تأسی و اقتداء به رسول‌الله(ص)، حکایت از این شیوه دارد.<ref>ر.ک: همان، ص 74-73</ref>
ذکر مراتب راویان و اصطلاح مربوط به آن موضوع دیگری است که به‌اختصار دریازده شماره ذکر و به‌حکم هر یک به لحاظ قبول و رد اشاره‌شده است.<ref>ر.ک: همان، ص 94-92</ref>

مسئله تبیین حدیث در عصر تابعین از دیگر مباحث کتاب است. نویسنده معتقد است که بسیاری از تابعین به هنگام اشتهار آراء شخصی‌شان، از کتابت حدیث کراهت داشتند و بیم داشتند که شاگردانشان آن‌ها را با احادیث تدوین کنند و این دو باهم مخلوط و اشتباه شود. این کراهت در کتابت حدیث نیست؛ بلکه در کتابت رأی است.<ref>ر.ک: همان، ص 96</ref>

تاریخ علم حدیث به چند دوره تقسیم‌شده است: در عصر کتابت حدیث به دلایلی ازجمله نهی نبی(ص) از بیم مخلوط نشدن با قرآن، سنت نوشته نشد و صحابه جز اندکی را کتابت نکردند؛ البته علمای اهل سنت چون بخاری حدیث نهی از کتابت را معلول دانسته‌اند.0.<ref>ر.ک: همان، ص 102-101</ref>
در ابتدای قرن دوم هجری عمر بن عبدالعزیز با مرگ علما و حاملان سنت در جنگ‌ها و فتوحات و بیم از دست رفتن سنت، دستور کتابت حدیث را صادر کرد.<ref>ر.ک: همان، ص 105</ref>