نمایش مبدأ برای الحجة في علل القراءات السبع

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR93208J1.jpg
| عنوان = الحجة في علل القراءات السبع
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[فارسی، حسن بن احمد]] (نويسنده)
[[عبدالموجود، عادل احمد]] (محقق)
[[معوض، علی محمد]] (محقق)
[[معصراوی، احمد عیسی حسن]] (محقق)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =  /ف2ح3 75/3 BP 
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر = دار الکتب العلمية
| مکان نشر = لبنان - بیروت
| سال نشر = 1428ق - 2007م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE93208AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 4
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 93208
| کتابخوان همراه نور = 93208
| کد پدیدآور = 1266
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''الحجة في علل القراءات السبع'''، اثری از [[فارسی، حسن بن احمد|ابوعلی حسن بن عبدالغفار فارسی نحوی]] (288-377ق)، از علمای نحو و علوم قرآن است. این اثر در یکی از رشته‌های علوم قرآنی (قرائت) به نگارش درآمده و توسط [[عبدالموجود، عادل احمد|عادل احمد عبدالموجود]] و [[معوض، علی محمد|علی محمد معوض]] و با مشارکت [[معصراوی، احمد عیسی حسن|احمد عیسی حسن معصراوی]]، تحقیق شده است.

کتاب یادشده در برخی از منابع کتاب‌شناسی با عنوان «الحجة لاختلاف القراء» ذکر شده است<ref>ر.ک: اشبیلى، محمد بن خیر، ص‌72؛ شعیبی، علی شواخ، ج4، ص‌59</ref>.

این اثر از نوشته‌های ارزشمند و مصادر مهم علوم اسلامی، به‌ویژه در حوزه علم قراءات شمرده شده است<ref>ر.ک: مقدمه تحقیق، ج1، ص‌83</ref> که در آن، وجوه قرائت‌هایی که قرائت آنها در کتاب «[[السبعة في القراءة]]» نوشته ابوبکر احمد بن موسی بن عباس بن مجاهد آمده، ذکر شده است<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، همان، ص‌101</ref>.

نویسنده، این کتاب را به پیروی از استاد خود و تکمیل آنچه در این موضوع نوشته به نگارش درآورده است. از سخنان نویسنده می‌توان دریافت که وی این کتاب را برای عضدالدوله نوشته است. به نظر می‌رسد نگارش کتاب پس از سال 367ق تمام شده باشد<ref>ر.ک: مقدمه تحقیق، همان، ص‌81-82</ref>.

وی در تدوین اثر، علاوه بر قرآن کریم و احادیث شریف، از اشعار دوره جاهلی و اسلامی، لهجه‌های قبائل و اقول علمای لغت و نحو بهره گرفته است<ref>ر.ک: همان، ص‌83</ref>.

مطالب کتاب، مشتمل بر بحث درباره موارد اختلاف قرائت در پاره‌ای از آیات قرآن مجید است. در مقدمه کتاب، مطالبی پیرامون موضوع توقیفی بودن قراءات قرآنی و همچنین شبهات و افتراءات برخی از نویسندگان عرب و مستشرقان پیرامون موضوع یادشده، توسط محققان مطرح شده است<ref>ر.ک: همان، ص‌3</ref>.

روش نویسنده در این اثر، ذکر آیه مورد اختلاف در قرائت همراه با نشان دادن موضع اختلاف قراء در آیه مذکور، ذکر قراءات مختلف وارده در آیه، استناد به قول ابن سراج در برخی از موارد، استدلال و توجیه پیرامون برخی قرائت‌ها همراه با تفسیر الفاظ آیه و مطرح کردن گسترده مسائل صرفی و نحوی پیرامون آیات ذکر‌شده است<ref>ر.ک: همان، ص‌82</ref>.

محققان اثر علاوه بر مستندسازی و ارجاع اشعار به مصادر با استعانت از دیوان‌های شعر، کتب لغت، ادب و معجم مفصل، به ارجاع آیات و روایات و توثیق قرائت‌ها با تکیه بر معجم القراءات القرانية و معرفی برخی از شخصیت‌ها و قراء ذکرشده پرداخته و همچنین مطالبی را به‌عنوان تعلیق بر برخی از قرائت‌ها، بر کتاب افزوده‌اند.