نمایش مبدأ برای التوبة

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR93176J1.jpg
| عنوان =التوبة
| عنوان‌های دیگر =
|پدیدآورندگان 
| پدیدآوران = [[حارث محاسبی، حارث بن اسد]] (نویسنده)

[[عطا، عبدالقادر احمد]] (محقق)
|زبان 
| زبان =عربی
| کد کنگره =‏/ح2ت9 / 225/7 BP 
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر = دار الفضيلة 
| مکان نشر =مصر - قاهره 
| سال نشر = [--13] 

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE93176AUTOMATIONCODE
| چاپ =چاپيکم
| شابک =
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =
| کتابخوان همراه نور =
| کد پدیدآور =03681-04887
| پس از =
| پیش از =
}}
{{کاربردهای دیگر|توبه (ابهام‌زدایی)}} 
'''التوبه''' [[حارث محاسبی، حارث بن اسد|ابو عبداللهحارث بن اسد محاسبی]](170-243ق) از صوفیان و مشاهير زهاد و محدثان‏ قرن سوم است. این کتاب در موضوع اخلاق و زهد به نگارش درآمدهو توسط عبد القادر احمد عطا تحقیق شده است.

کتاب با مقدمه کوتاهی از محقق آغاز شده است<ref>ر.ک: مقدمه، ص7- 19</ref>.اوشمه‌ای از زندگی [[حارث محاسبی، حارث بن اسد|محاسبی]] و تألیفات محاسبی را بازگو می‌کند.

نویسنده، کتاب خود را با سؤال از اولین چیزی که توبه و روی آوردن به سمت خداوند با آن شروع می‌شود، آغاز نموده و در پاسخ، به معرفت به خداوند و شناخت وعده و وعید و استقامت در محبت خدا، اشاره کرده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص21</ref>.

وی یکی از مهم‌ترین مراحل توبه را عزم و تصمیم بر تأدیب نفس برشمرده و به این نکته اشاره دارد که زمانی که بنده دانست در صورت اطاعت از نفس در قیامت زیان خواهد دید و با نافرمانی از آن، در آخرتش نجات پیدا خواهد کرد و دانست که به رفتاری عادت کرده است که او را به هلاکت می‌کشاند، قلبش را بر تأدیب آن، مصمم کرده و در متوقف کردن و جلوگیری از نفس خویش، استقامت نموده و در پند و اندرز دادن و یادآوری پروردگارش و تکرار یادآوری اهمیت و عظمت قدر و منزلت او، پافشاری و اصرار نموده و رفتن به سمت مولا را برای او، یادآوری خواهد نمود<ref>ر.ک: همان، ص24</ref>.

پرهیز و دوری از عوامل گناه و معصیت، عادت بر توبیخ و مجازات نفس، دوری از شهوات و تأدیب نفس به‌وسیله روزه و گرسنگی، تحمل برخی از ریاضات شرعی، دلایل صدق توبه و عزت و جایگاه مقام تائبین، از دیگر مطالب مهم کتاب می‌باشد<ref>ر.ک: همان، ص30-46</ref>.

موضوعاتی همچون احکام توبه و برخی احادیث پیرامون آن، به‌صورت ملحقات، در پایان کتاب افزوده شده است<ref>ر.ک: همان، ص49-90</ref>.

مطالب کتاب در بخش اول در شش محور عرضه شده و به مباحثی پیرامون معرفت خداوند، خصائص نفس، موعظه و تذکر، سرزنش و عقوبت نفس، آسیب‌های برخاسته از نفس، نشانه‌های توبه صادقانه، جدیت در طاعت، خوف و رجا و مقام تائبان پرداخته شده است. بخش دیگر اثر شامل دو ملحق است در ملحق اول معنای توبه و حدود آن، توبه و عمل صالح، توبه از گناهان صغیره و کبیر و بازگشت به گناه مطرح شده است. در ملحق دوم برخی از احادیث وارده در خصوص توبه ذکر شده که شامل موضوعاتی همچون فضل و رحمت خدا،اصرار بر گناه، اقدام به توبه و....است. 

در ذیل این اثر کتاب «احکام التوبه»[[نابلسی، عبدالغنی بن اسماعیل|عبد الغنی بن اسماعیل نابلسی]](م 1143ق) از عالمان دین، ادیب، شاعر، و صوفی مسلک است. <ref> زرکلی، خیرالدین، ج4، ص 32</ref> موضوع این کتاب اخلاق است و توسط محقق یاد شده تحقیق شده است. نویسنده در این مختصر به معنی توبه، راز توبه و حال و مقام توبه پرداخته است.

فهرست محتوا در پایان کتاب آمده است.