نمایش مبدأ برای الأربعون البلدانية

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR93919J1.jpg
| عنوان = الأربعون البلدانية
| عنوان‌های دیگر = أربعون حديثا عن أربعين شيخا من أربعين مدينة لأربعين من الصحابة
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[ابن عساکر، علی بن حسن]] (نويسنده)
[[حریری، عبدو الحاج محمد]] (محقق)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =BP ۱۴۳/۹/ف۹الف۴
| موضوع =اربعینیا‌ت‌,احا‌دیث‌ اهل‌ سنت‌ - قرن‌۱۴ق‌
|ناشر 
| ناشر = المکتب الإسلامي
| مکان نشر = اردن - عمان ** سوریه - دمشق ** لبنان - بیروت
| سال نشر = 1413ق - 1993م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE93919AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 93919
| کتابخوان همراه نور = 93919
| کد پدیدآور = 6372
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''الأربعون البلدانية'''، تألیف [[ابن عساکر، علی بن حسن|ابن عساکر دمشقی]] (499-571ق)، کتابی است مشتمل بر چهل حدیث از چهل شیخ از چهل شهر از زبان چهل تن از صحابه. کتاب با تحقیق و تخریج [[حریری، عبدو الحاج محمد|عبدو حاج محمد حریری]] منتشر شده است.

در این کتاب چهل حدیث از چهل صحابی که چهل تن از اساتید [[ابن عساکر، علی بن حسن|ابن عساکر]] از چهل شهر مختلف روایت کرده‌اند، گرد آمده است. مؤلف به نقد احادیث مذکور نیز پرداخته است و به تخریج آنها در منابع مشهور سنت همت نهاده است<ref>ر.ک: مقدمه، ص7</ref>‏.

در ابتدای کتاب با ذکر منابع مختلفی برای ترجمه [[ابن عساکر، علی بن حسن|ابن عساکر]]، شرح حال وی با ذکر اسم و نسب، اساتید، شاگردان، جایگاه علمی و اخلاقی و پس از آن اسامی قریب به یک‌صد اثر وی ذکر شده است<ref>ر.ک: همان، ص15-30</ref>.

[[ابن عساکر، علی بن حسن|ابن عساکر]] در مقدمه کتاب، سبب نگارش کتابی در موضوع چهل حدیث را عمل به سفارش نبوی و وعده ثواب برای کسی که در راستای تبلیغ و تلقین امر دین به امت آن حضرت، چهل حدیث را حفظ کند، دانسته است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص34</ref>. وی سپس به توجه ویژه علما به نگارش اربعینات اشاره کرده که البته در موضوعات مختلف توحید و اثبات صفات الهی، یا ذکر احادیث احکام، یا عبادات و یا مواعظ و مانند آن گردآوری شده است<ref>ر.ک: همان، ص35-36</ref>.

«مکه» مکرمه اولین شهری است که از آن سخن رفته است. ابن عساکر حدیثی را از عبدالله بن محمد اسماعیل بن صدقة بن غزّال مصری ساکن مکه، نقل می‌کند. مؤلف حدیث مورد نظر را در ذی‌الحجه سال 521ق، در شهر مکه، در حرم معظم روبه‌روی کعبه از ناحیه باب ابراهیم(ع)، شنیده است. راوی حدیث خود را با سند به عمر بن خطاب رسانده که او درحالی‌که بر منبر بود، گفت: از رسول خدا شنیدم که می‌فرمود: «إنما الأعمال بالنيات...». مؤلف سپس به بررسی و تخریج حدیث مزبور از منابع و طرق دیگر پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص51-47</ref>.

مدینه، منا، دمشق، کوفه، بغداد، جَی، اصفهان، مرو، نیشابور، هرات، بوشنج، بون، بغی، سرخس، ازجاه، میهنه، طابران، نوقان، شان‌زوار، خسروجرد، بسطام، دامغان، سمنان، ری، زنجان، ابهر، تبریز، مرند، خوی جرباذقان، همدان، مشکان، روذرّاور، اسدآباد، حلوان، آرجیش، انبار، رحبه مالک بن طوق و رافقه (رقه) دیگر شهرهایی است که [[ابن عساکر، علی بن حسن|ابن عساکر]] احادیثی را که در آنها شنیده است، نقل کرده است.

همان گونه که مشاهده می‌شود بسیاری از این شهرها جزیی از ایران اسلامی است، که [[ابن عساکر، علی بن حسن|ابن عساکر]] در ابتدای برخی توضیحی کوتاه در معرفی شهر می‌نویسد؛ به‌عنوان مثال همدان را «شهر بزرگی از بلاد جبل» می‌خواند<ref>ر.ک: همان، ص138</ref>.