نمایش مبدأ برای اشعار پراکنده قدیمی‌ترین شعرای فارسی زبان

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR113853J1.jpg
| عنوان = اشعار پراکنده قدیمیترین شعرای فارسی زبان
| عنوان‌های دیگر = از حنظله‌ با‌دغیسی‌ تا‌ دقیقی‌ (به‌ غیر رودکی‌)
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[لازار، ژیلبر]] (نويسنده)
[[لازار، ژیلبر]] (مصحح)
|زبان
| زبان = فارسی
| کد کنگره =PIR‌4120‎/‌ل‎‌2‎‌الف‎‌5     
| موضوع =شعر فارسی - قرن‏ 4ق - مجموعه‌ها
|ناشر 
| ناشر = 
| مکان نشر = 
| سال نشر = 1361ش - 1982م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE113853AUTOMATIONCODE
| چاپ = 0
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 113853
| کتابخوان همراه نور = 113853
| کد پدیدآور = 23156
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''اشعار پراکنده قدیمی‌ترین شعرای فارسی زبان؛ از حنظله بادغیسی تا دقیقی (بغیر رودکی)'''، کتابی است درباره اشکار پراکنده نخستین شعرای فارسی زبان که با تصحیح و مقابله و ترجمه و مقدمه به زبان فرانسوی، به کوشش [[لازار، ژیلبر|ژیلبر لازار]]، منتشر شده است.

این کتاب، حاوی بخش دوم تألیف نویسنده درباره کهن‌ترین متون شعر فارسی می‌باشد. بخش نخست، تمام به زبان فرانسه نگاشته شده و شامل مقدمه‌ای مفصل و ترجمه متون این جلد است<ref>ر.ک:پیشگفتار،ص5</ref>.

روش جمع‌آوری و ترتیب اشعار و اطلاعات راجع به مآخذ و ترجمه احوال شعراء و ملاحظات درباره زبان و سبک آنان، در مقدمه به زبان فرانسه شرح داده شده است و در مقدمه این کتاب، به ذکر نکاتی که به نظر نویسنده بایسته است، پرداخته شده است<ref>ر.ک:همان</ref>.

منظور نویسنده در این کتاب، فراهم آوردن و منتشر ساختن مقطعات و بیت‌های پراکنده نخستین شعرای فارسی زبان بوده است. به استثناء آثار [[رودکی]] که در کتاب «احوال و اشعار رودکی» [[نفیسی، سعید|سعید نفیسی]]، مستقلاً گردآوری شده است<ref>ر.ک:همان</ref>.

تا زمان نگارش این کتاب، اشعار شعرای دیگر قرن نهم و دهم هجری در کتابی جداگانه، به‌طور کامل و به تصحیح و مقابله، فراهم و چاپ نشده بود، لذا نویسنده کوشیده است به نقل کلیه اشعار پیشروان و هم‌عصران و پیروان [[رودکی]] تا زمان فردوسی (یعنی تا حدود سال 370ق) از روی همه مآخذی که به آنها دسترسی داشته، بپردازد و چون قبلاً اشعار [[رودکی]] منتشر شده، در این کتاب درج نگردیده است. همچنین از شعرایی که بعد از سال 370ق شعر سروده‌اند، چشم پوشی شده و از ذکر عده‌ای که در «[[تذکره لباب الألباب|لباب الالباب]]» و یا مأخذهای دیگر به دوره سامانی منسوب شده‌اند، ولی زمان زندگی آنان به‌طور دقیق معلوم نیست، خودداری شده است و اشعار غیرعروضی قدیم نیز در این کتاب مورد بحث قرار نگرفته است<ref>ر.ک:همان</ref>.

نکته قابل توجه آنکه از [[دقیقی، محمد بن احمد|دقیقی]]، فقط اشعار پراکنده‌ای که در تذکره‌ها و فرهنگ‌ها و جز آنها پیدا می‌شود، درج شده است. آن قسمت از [[شاهنامه فردوسی (نشر قطره)|شاهنامه فردوسی]] که تألیف [[دقیقی، محمد بن احمد|دقیقی]] و در حدود هزار بیت می‌باشد، در اینجا ذکر نشده است<ref>همان،ص6</ref>.

بسیاری از بیت‌های پراکنده شعرای قدیم، در مأخذهای گوناگون به سرایندگان مختلف نسبت داده شده است. در جلو این بیت‌ها و نیز در جلو بیت‌هایی که درصحت نسبت آنها بدان گویندگان شکی موجود بود، علامت ستاره گذاشته شده است<ref>همان</ref>.