نمایش مبدأ برای اسهامات العرب في علم النبات

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR29922J1.jpg
| عنوان = اسهامات العرب في علم النبات
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[مؤلف ناشناخته]] (نويسنده)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =/‎‏الف‎‏5 401S 
| موضوع =گیاه شناسی ‏-‏ تاریخ ‏-‏ مقاله‌‏ها و خطابه‌‏ها - کشاورزی ‏-‏ تاریخ ‏-‏ مقاله‌‏ها و خطابه‌‏ها - کشاورزی ‏-‏ کشورهای عربی ‏-‏ تاریخ ‏-‏ کنگره‌‏ها
|ناشر 
| ناشر = مؤسسة الکويت للتقدم العلمي
| مکان نشر = کویت
| سال نشر = 1408ق - 1988م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE29922AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = -
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 29922
| کتابخوان همراه نور = 29922
| کد پدیدآور = 23256
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''إسهامات العرب في علم النبات'''، مجموعه‌ای است از مقالات متعدد مربوط به موضوع علم گیاه‌شناسی از نویسندگان مختلف و نقشی که علما و دانشمندان عرب، در رشد، نمو و تکامل این علم داشته‌اند.

اثر حاضر، مجموعه مقالات و مباحث ارائه‌شده در سومین همایش بین‌المللی تاریخ علم در میان اعراب می‌باشد که با همکاری مؤسسه میراث علمی عرب دانشگاه حلب سوریه، برگزار گردیده است. مقالات گردآوری‌شده در این اثر، مربوط به مباحث مطرح‌شده پیرامون «کشاورزی، آب‌ها و گیاهان» می‌باشد<ref>ر.ک: مقدمه، ص5</ref>.

در این مجموعه، قبل از ارائه مقالات، به‌ترتیب پیشگفتار [[سلیمان ابراهیم عسکری]]، پیش‌درآمد [[احمد مشاری عدوانی]]، مقدمه [[محمد صفی‌الدین ابوالعز]]، معرفی کمیسیون‌هایی که در همایش نقش داشته‌اند، رؤسا و مقرران کمیسیون‌ها و سخنرانی‌های ارائه‌شده در آغاز همایش، ذکر شده است.

مقالات این مجموعه، به‌ترتیب عبارتند از:
# «كتب النبات عند العرب»، نوشته [[نصار، حسین|حسین نصار]]: در این مقاله، نویسنده به‌منظور اشاره به جایگاه علم گیاه‌شناسی در میان عرب، به معرفی مباحث مطرح‌شده در آثار اخوان الصفا و [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سینا]] پیرامون گیاه‌شناسی و معرفی گیاهان دارویی و خوراکی، پرداخته است. اخوان الصفا در رساله هفتم از قسم دوم مربوط به جسمانیات و طبیعیات و همچنین در سایر رسائل خود به‌صورت پراکنده، به برخی از مسائلی که معمولا در باب گیاهان به آن پرداخته می‌شود، پرداخته‌اند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص48</ref>. [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سینا]] نیز در دو کتاب از کتاب‌های خویش درباره گیاهان سخن گفته است: یکی در کتاب «قانون» که از دیدگاه طبی در این‌باره بحث کرده است و دیگری در کتاب «شفاء». وی در بخش طبیعیات شفاء، به بیان بسیاری از نظریات و اقوال پیرامون تولد گیاه، مذکر و مؤنث آن، اصل مزاج آن و مشارکت آن با حیوان در فعل و انفعالات مربوط به غذا و نیز به توضیح درباره خارها، گیاه سیفی یا ساحلی و... پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص55</ref>.
# «مسيرة علم النبات عند العرب من مرحلة التدوين اللغوي إلی مرحلة الملاحظة العلمية المحض»، اثر [[ابراهیم بن مراد]]: در این مقاله، نویسنده به ترسیم سیر علم گیاه‌شناسی در میان عرب، از مرحله گردآوری مفردات لغوی و الفاظ دال بر گیاهان تا مرحله بررسی علمی محض پرداخته است. علم گیاه‌شناسی به‌طور کلی در نزد عرب، به‌ترتیب چهار مرحله را گذرانده است:
# مرحله تدوین لغوی؛
# مرحله ترجمه؛
# مرحله اهتمام طبی به گیاه؛
# مرحله بررسی علمی محض<ref>ر.ک: همان، ص85-124</ref>.
# «علم النبات في كتاب عجائب المخلوقات زكريا القزويني»، نوشته انس خالدوف: در این مقاله، به مباحث مربوط به گیاه‌شناسی مطرح در کتاب «عجائب المخلوقات و غرائب الموجودات (شگفتی‌های آفریدگان و موجودات)» [[قزوینی، زکریا بن محمد|زکریا بن محمد بن محمود قزوینی]]، ملقب به [[قزوینی، زکریا بن محمد|زکریای قزوینی]] (600-682ق)، جغرافی‌دان، دانشمند، تاریخ‌نویس و فیلسوف ایرانی (عربی الاصل) قرن هفتم هجری که کتابی است در زمینه هیئت و جهان‌شناسی و علم‌الاشیاء و شگفتی‌های عالم خلقت، پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص137</ref>.
# «جانب من إسهامات العلماء العرب في تصنيف البيئة و النبات: تطبيق المعارف الحديثة في دراسة كتاب الشجر المنسوب لابن خالويه»، اثر [[بتاتونی، کمال‌الدین حسن|کمال‌الدین بتانونی]]: این مقاله، نگاهی است به بخشی از سهم دانشمندان عرب در طبقه‌بندی محیط زیست و گیاهان، با به‌کارگیری و تطبیق دانش روز در مطالعه و بررسی کتاب «الشجر» منسوب به [[ابن خالویه، حسین بن احمد|ابن خالویه]]، [[ابن خالویه، حسین بن احمد|ابوعبدالله حسین بن احمد بن خالویه]] (متوفای 370ق)، ادیب و نحوى برجسته ایرانى‌تبار اهل همدان. کتاب او در واقع یک دانشنامه گیاهی است<ref>ر.ک: همان، ص147</ref>.
# «موفق‌الدين عبداللطيف البغدادي: النبات في مصر»، نوشته [[محمد سید غلاب]]: مقاله‌ای است در معرفی [[بغدادی، عبداللطیف|موفق‌الدین عبداللطیف بن یوسف بن محمد بن على بغدادى]] (557-629ق)، پزشک، زیست‌شناس، پژوهشگر، مورخ و مصرشناس و بررسی مباحث گیاه‌شناسی مطرح‌شده در کتاب «[[النبات في مصر]]» او<ref>ر.ک: همان، ص199</ref>.

«الموسوعة المعجمية للنباتات العربية و للأسماء النباتية المعربة»، اثر [[محمد نزیر سنکری]]، «الألفاظ الفارسیة في معجم النبات العربي»، نوشته محمد تونجی، «النبات في أسبانيا العربية (الأندلس)»، نوشته [[عادل محمد شیخ حسین]]، «التراث العربي الأندلسي في ميدان علم النبات»، اثر [[فرید جحا]]، «النباتات الطبية عند العرب»، نوشته [[ناصر حسین صفر]]، «النباتات الطبية المستعملة في مداواة الأذن في الطب العربي»، نوشته [[سلیمان قطایه]] و «علم النبات و الأدوية المفردة بين ابن البيطار و ابن الكتبي»، اثر مشترک [[دریه خطیب]] و [[احمد مضر صقال]]، از دیگر مقالات کتاب می‌باشد.