نمایش مبدأ برای إکمال غررالحکم

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR14614J1.jpg
| عنوان =إکمال غررالحکم
| عنوان‌های دیگر =غرر الحکم و درر الکلم. تکمله
| پدیدآوران = 
[[انصاری قمی، مهدی]] (گردآورنده)

[[آمدی، عبدالواحد بن محمد]] (نویسنده)

[[امام على(ع)|علي بن ابي‎طالب(ع)، امام اول]] (نویسنده)
| زبان =عربی
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏39‎‏/‎‏095‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏8 
| موضوع =
علي بن ابي‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - کلمات قصار
| ناشر = 
دليل ما 
| مکان نشر =ایران - قم 
| سال نشر =1384ش 
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE14614AUTOMATIONCODE
| چاپ =2
| شابک =964-397-007-8
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =14614
| کتابخوان همراه نور =14614
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
'''إکمال غررالحکم'''، تکمله‌ای بر کتاب «[[غرر الحكم و درر الكلم|غررالحکم و دررالکلم]]» عالم شیعی [[آمدی، عبدالواحد بن محمد|عبدالواحد تمیمی آمدی]] (متوفی 460ق)، به همت [[انصاری قمی، مهدی|مهدی انصاری قمی]] است.

انصاری، 15751 حدیث در تکمیل «[[غرر الحكم و درر الكلم|غررالحکم]]» گردآوری نموده است. وی از مصادر مختلف شیعه و سنی استفاده نموده که از آن جمله‌اند:

#«[[أسد الغابة في معرفة الصحابة|أسد الغابة فی معرفة الصحابة]]»، [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثیر]] (متوفی 630ق)؛
#«الإصابة فی معرفة الصحابة»، ابن حجر هیثمی (متوفی 852ق)؛
#«[[بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم‌السلام|بحارالأنوار]]»، [[مجلسی، محمدتقی|محمدتقی مجلسی]] (متوفی 1111ق)؛
#«[[تاریخ بغداد]]»، [[خطیب بغدادی، احمد بن علی|خطیب بغدادی]] (متوفی 463ق)؛
#«تذکرةالحفاظ»، ذهبی (متوفی 848ق)؛
#«السنن»، [[ابن ماجه، محمد بن یزید|ابن ماجه]] (متوفی 273ق)؛
#«السنن الکبری»، بیهقی شافعی (متوفی 458ق)؛
#«المسند»، [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] شیبانی (متوفی 241ق).

در ابتدای اثر، مقدمه‌ای به قلم [[انصاری قمی، مهدی|مهدی انصاری]] در چند صفحه، مشتمل بر دلائل نگارش اثر ذکر شده، پس از آن مقدمه [[آمدی، عبدالواحد بن محمد|صاحب غرر]] ارائه شده است. متن [[غرر الحكم و درر الكلم|غررالحکم]] با احادیث «الدین یعصم» و «الدنیا تسلم» و تکمله با احادیث «الدین یجل» و «الدنیا تذل» آغاز شده است که از هماهنگی بین اصل و تکمله حکایت دارد. در بخش همزه «[[غرر الحكم و درر الكلم|غررالحکم]]» 2242 حدیث.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/5198/1/129 ر.ک: آمدی، عبدالواحد، ص129]</ref>، اما در همان بخش «تکمله» 2951 حدیث.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18357/1/117 ر.ک: متن کتاب، ص117]</ref>ذکر شده و در مجموع نیز تکمله، حدود پنج هزار حدیث بیش از [[غرر الحكم و درر الكلم|غررالحکم]] (با 10760 حدیث) روایت کرده است.

[[انصاری قمی، مهدی|انصاری قمی]] در مقدمه‌اش تصریح کرده که به شیوه غررالحکم احادیث را ارائه کرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18357/1/12 ر.ک: مقدمه، ص12]</ref>؛ البته قابل ذکر است که در [[غرر الحكم و درر الكلم|غررالحکم]] علاوه بر دسته‌بندی بر اساس حروف الفبا، فصل بندی نیز وجود دارد و روایات در 91 فصل دسته‌بندی شده‌اند و فصل‌هایی از کتاب بر مبنای واژه آغازین حدیث است؛ مثلاً فصل ششم (واژه ألا)، فصل هفتم (واژه إنّ)، فصل چهل وششم (واژه طوبی)، فصل هشتادویک (واژه نعم). اما در تکمله ملاک دسته‌بندی تنها حروف الفباست و الفاظ ألا.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18357/1/149 متن کتاب، ص149]</ref>، إنّ.<ref>همان، ص172</ref>، طوبی.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18357/1/438 همان، ص438]</ref>، نعم.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18357/1/700 همان، ص700]</ref>در ضمن دیگر واژه‌ها ذکر شده‌اند و فصل جداگانه‌ای به آنها اختصاص نیافته است.

در انتهای کتاب، نمایه واژه‌ها ارائه شده که محققین را در پژوهش یاری می‌دهد؛ اما فهرست مطالب فراموش شده است.