نمایش مبدأ برای إيضاح المصباح لأهل الصلاح

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR133364J1.jpg
| عنوان = إيضاح المصباح لأهل الصلاح
| عنوان‌های دیگر = شرح مختصر مصباح المتهجد للشیخ الطوسي قدس سره ** مصباح التهجد في عمل السنة. شرح
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[بهاءالدین نیلی، علی بن عبدالکریم]] (نويسنده)
[[طوسی، محمد بن حسن]] (نويسنده)
[[اعرجی، علي عباس علیوي]] (محقق)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =  6022م9ط 267/53 BP 
| موضوع =طوسی، محمد بن حسن، 385 - 460ق. مصباح المتهجد -- نقد و تفسیر - دعاها - اعمال السنه - عبادات شیعه
|ناشر 
| ناشر = موسوی‌زاده 
| مکان نشر = عراق - حله
| سال نشر = 1444ق - 2022م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE133364AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 133364
| کتابخوان همراه نور = 133364
| کد پدیدآور = 1386
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''إيضاح المصباح لأهل الصلاح'''، اثر [[بهاءالدین نیلی، علی بن عبدالکریم|سید بهاءالدین علی بن عبدالکریم بن عبدالحمید نیلی]] (زنده در 816ق)، شرح مختصری است بر «[[مصباح المتهجد]]» نوشته [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] (385-460ق) که با تحقیق [[اعرجی، علي عباس علیوي|علی عباس علیوی اعرجی]]، منتشر شده است.

کتاب «[[مصباح المتهجد]]» از نظر طبقه‌بندی و تألیف، یکی از کتاب‌های مهم بشمار می‌رود؛ زیرا حاوی مجموعه‌ای از دانش‌ها در زمینه‌های مختلف علمی است. این اثر، همچون کشکولی است که دربردارنده موضوعات و مطالب مختلف، از علوم گوناگون، همچون: فقه، عقاید، لغت، نحو، ادبیات، آداب، ادعیه، اقوال و اوراد و مانند آن می‌باشد<ref>ر.ک: كلمة المركز، ص9</ref> و اثر حاضر، اولین شرحی است که بر این کتاب نوشته شده و کتابی علمی و ارزشمند محسوب می‌شود که به شایستگی و هوش نویسنده و کیفیت درک و تیزبینی او، متمایز شده و ویژگی‌هایی دارد که نشان‌دهنده توانایی علمی برتر اوست؛ از جمله آنکه در آن، به تحلیل علمی و زبانی و فقهی مطالب پرداخته شده و مطالب و جزئیات مطرح‌شده در آن، تا مدت‌ها در مجامع علمی و تحقیقاتی، مطرح بوده و بدین ترتیب می‌توان دریافت که شارح، از زمان خویش، جلوتر بوده است<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>.

یکی از ویژگی‌های شرح حاضر آن است که شارح حوادثی را که در زمان خود رخ داده است، ذکر نموده و یا از کسانی بوده که شاهد یا هم‌عصر آنها بوده و آن‌ها را یادداشت کرده است<ref>ر.ک: همان</ref>.

اثر حاضر، تنها یک شرح لغوی نیست، بلکه منظومه‌ای معرفتی است که از منظومه دیگری بارور شده و به ثمر نشسته و همواره به منظومه نخستین و متن اصلی، پایبند بوده است. باید توجه داشت عمل تبیین و تشریح برای هر مجموعه فکری، اعم از لغوی، فقهی، فلسفی یا فکری، نمایانگر یک نظام شناختی است که دو چیز در آن وجود دارد: اول، استحکام متن مشروح و توجه به قواعد کلی و مطالب علمی فشرده‌ای که موجب توضیح متن مشروح شده تا بدین وسیله، مردم از آن بهره برده و از آن استفاده کنند. دوم، توانایی شارح در رمزگشایی از مطالب پیچیده متن اصلی و صرف ساعت‌ها و روزها از عمر خود برای ارائه آن به جامعه علمی، تا از آن بهره‎مند شود که هر دوی این امور، در شرح حاضر، مشهود است<ref>ر.ک: همان، ص15</ref>.