نمایش مبدأ برای إصلاح كتاب إبن الصلاح

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR88158J1.jpg
| عنوان = إصلاح كتاب إبن الصلاح
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[مغلطای بن قلیچ]] (نويسنده)
[[بکاری، محیی الدین]] (محقق)
[[ابن صلاح، عثمان بن عبد الرحمن]] (نويسنده)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره = /الف2 م7028 107/6 BP 
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر = اختر شمال 
| مکان نشر = مصر - قاهره
| سال نشر = 1428ق - 2007م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE88158AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 978-977-6241-45-9
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 88158
| کتابخوان همراه نور = 88158
| کد پدیدآور = 3988
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''إصلاح كتاب ابن الصلاح'''، اثر [[مغلطای بن قلیچ|علاءالدین مغلطای]] (689-762ق)، محدث، حافظ، مورخ و نسابه حنفی، پیرامون کتاب «[[مقدمة ابن الصلاح في علوم الحديث|مقدمة ابن الصّلاح في علوم الحديث]]» نوشته [[ابن صلاح، عثمان بن عبدالرحمن|تقى‌الدین ابوعمرو عثمان بن عبدالرحمان بن عثمان بن موسى بن ابى‌نصر نصرى شَهرزورى]] (577-643ق)، محدث، مفسر و فقیه شافعى، است که کار تحقیق آن را، [[بکاری، محیی الدین|ابو‌عبدالله محی‌الدین بن جمال بکاری]] انجام داده است.

[[مقدمة ابن الصلاح في علوم الحديث|مقدمه ابن صلاح]] از مهم‌ترین تألیفات در علم حدیث است.

[[زرکشی، محمد بن عبدالله|زرکشی]] از [[مغلطای بن قلیچ|مغلطای]] نقل می‌کند که بعضی از شاگردانش از اهل مغرب، از کتابی به نام «إصلاح كتاب ابن الصلاح» نوشته شیخ [[شمس‌الدین بن لبان]] یاد می‌کرده‌اند، ولی وی زمانی طولانی دنبال آن گشته، اما نیافته و پس از آن، شروع می‌کند به نگارش این کتاب و همان نام را بر آن می‌گذارد<ref>ر.ک: مقدمه تحقیق، ص20</ref>.

این اثر، نکته‌گیری و اعتراض [[مغلطای بن قلیچ|مغلطای]] بر [[مقدمة ابن الصلاح في علوم الحديث|مقدمة ابن الصّلاح في علوم الحديث]] است و این، البته چیزی از اهمیت «مقدمه» کم نمی‌کند، بلکه برعکس، حاکی از اهمیت و ارزش مقدمه است؛ چه، کتاب ابن صلاح شهرتش همه‌جا پیچیده و در بین دانش‌پژوهان و اساتید دست‌به‌دست می‌شده تا جایی که یکی از مهم‌ترین کتاب‌های درسی شده و قطعا کتابی با این ویژگی‌ها مورد اعتراض و بحث واقع می‌شود و مشایخ، به تبیین مشکلات آن هنگام تدریس و توضیح عبارات نامفهوم آن برای طلاب، می‌پردازند، بلکه گاه با مصنف، اختلاف نظر پیدا می‌کنند. اینها اموری است که دقیقا برای علامه [[مغلطای بن قلیچ|مغلطای]] پیش آمده و باعث شده کتاب حاضر را بنویسد.

[[مغلطای بن قلیچ|مغلطای]] در 204 مورد، به مطالب کتاب، اعتراض کرده است<ref>ر.ک: همان، ص21</ref>.

بعضی از اعتراضات [[مغلطای بن قلیچ|مغلطای]] بر [[ابن صلاح، عثمان بن عبدالرحمن|ابن صلاح]] از آنجا ناشی می‌شود که وی مطالب ایشان را به‌عنوان «حد و تعریف» فرض کرده و از آن، توقع جامعیت و مانعیت دارد؛ درحالی‌که در واقع، چنین نیست<ref>ر.ک: همان، ص22</ref>.

بعضی از کارهایی که [[مغلطای بن قلیچ|علاءالدین مغلطای]] در اصلاح «مقدمه» کرده و نیز بعضی از ویژگی‌های آن عبارت است از:
# تبیین و شرح؛
# تکمیل فایده‌ای که ابن صلاح، بعضی از آن را نقل کرده است؛
# نکته‌گیری بر غیر ابن صلاح؛
# بیان مطالبی اضافه بر آنچه نویسنده آورده است؛
# ردیات وی مختصر است، مگر اینکه مقام اقتضای بسط و تطویل داشته باشد؛
# عدم تعصب او بر مذهب حنفی؛
# گاهی براقوال فقهی و اصولی که ابن صلاح آنها را عرضا ذکر می‌کند، حاشیه می‌زند؛
# ذکر فواید لغوی<ref>ر.ک: همان، ص24-34</ref>.

محقق، 172 عنوان کتاب را که مغلطای برای تألیف این اثر در اختیار داشته، ثبت کرده است<ref>ر.ک: همان، ص38-49</ref>.