نمایش مبدأ برای إبن جني عالم العربیة

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR82070J1.jpg
| عنوان =  إبن جني عالم العربیة 
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[ابن جنی، عثمان بن جنی]] (نويسنده)
[[نعیمی، حسام سعید]] (مقدمه نويس)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =  /ن7الف2 2033 PJA 
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر = دار الشؤون الثقافیة العامة
| مکان نشر = عراق - بغداد
| سال نشر = 1990م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE82070AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 82070
| کتابخوان همراه نور = 82070
| کد پدیدآور = 3664
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''ابن جني عالم العربية'''، اثر [[نعیمی، حسام سعید|حسام سعید نعیمی]]، کتابی است در معرفی [[ابن جنی، عثمان بن جنی|ابوالفتح عثمان بن عبدالله جنى موصلى]] (321-392ق)، عالم صرفی، نحوی، لغوی و ادیب عرب و اشاره به جنبه‌های مختلف زندگی علمی و اجتماعی وی.

کتاب با مقدمه کوتاهی از نویسنده در اشاره به سیر کلی بحث و ساختار آن، آغاز و مطالب در سه فصل زیر، تنظیم شده است:

در فصل نخست، به‌صورت مختصر و موجز، ضمن ارائه شرح حالی از [[ابن جنی، عثمان بن جنی|ابن جنی]] و معرفی زادگاه وی در موصل، به بحث پیرامون چگونگی وضعیت تحصیلی او در این شهر و نیز اقامت او در بغداد برای تدریس، پرداخته شده و اوضاع علمی دوران او مورد بررسی قرار گرفته است<ref>ر.ک: مقدمه، ص7</ref>.

همچنین در این فصل، از مشهورترین معاصرین وی مانند: [[ابن فارس، احمد بن فارس|احمد بن فارس]]، [[جوهری، اسماعیل بن حماد|اسماعیل بن حماد جوهری]] و...<ref>ر.ک: متن کتاب، ص17</ref>، اساتید و شیوخ مانند: [[حسن بن احمد بن عبدالغفار]] و [[ابن‌ مقسم، ابوبکر محمد بن‌ حسن‌ بن‌ یعقوب‌ عطار|محمد بن حسن]] معروف به [[ابن‌ مقسم، ابوبکر محمد بن‌ حسن‌ بن‌ یعقوب‌ عطار|ابن مقسم]]<ref>ر.ک: همان، ص21-22</ref>، شاگردان مانند: [[عمر بن ثابت ثمانینی]]، حسین بن احمد و...<ref>ر.ک: همان، ص25-26</ref> و مصاحبت او با [[احمد بن حسین متنبی]] (303-354ق) و رابطه وی با [[شریف‌ رضی، محمد بن حسین|شریف رضی]] (359-406ق) سخن به میان آمده است<ref>ر.ک: مقدمه، ص8</ref>.

در ادامه این فصل، به گفتگو درباره جنبه‌های فرهنگی آثار او پرداخته شده و مهم‌ترین ویژگی‌های تألیفات، مذهب نحوی و منابع مطالعاتی او از طریق مصاحبه‌ها و مباحث شفاهی و برداشت او از سخنان و اقوال شیوخ خود، برداشت از کتب و تألیفات دیگران، تعامل با بادیه‌نشینان زمان خویش و بهره‌مندی از شواهد مختلف عربی، از جمله قرآن و قرائات آن، احادیث شریف نبوی و کلام، امثال و اشعار عرب، توضیح داده شده است. این فصل با معرفی مهم‌ترین آثار چاپ‌شده وی، به پایان رسیده است<ref>ر.ک: همان</ref>.

در فصل دوم، از جایگاه عربیت در آثار ابن جنی و حساسیت او به این امر، سخن به میان آمده و به برخی از اسرار آن که وی در مورد آنها صحبت کرده است، اشاره شده است؛ مانند «اشتقاق اکبر»، «صوت و معنا»، «معانی صیغ» و...<ref>ر.ک: همان</ref>.

فصل سوم نیز پیرامون رابطه [[ابن جنی، عثمان بن جنی|ابن جنی]] و مباحث لغوی جدید بوده و در آن، به برخی از ایده‌ها و مفاهیم ارائه‌شده در زمینه مطالعات لغوی در غرب اشاره شده که می‌توان آنها را با آنچه [[ابن جنی، عثمان بن جنی|ابن جنی]] قبلا بیان کرده، منطبق دانست<ref>ر.ک: همان، ص9</ref>.