نمایش مبدأ برای أدب الفتيا

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR21363J1.jpg
| عنوان =أدب الفتيا
| عنوان‌های دیگر =
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران =
[[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر]] (نويسنده)
[[سرحان، محیی هلال]] (محقق)
|زبان
| زبان =عربی
| کد کنگره =/‎‏س‎‏9‎‏الف‎‏4 167/8 BP 
| موضوع =فتوا
|ناشر 
| ناشر =الجمهوریة العراقیة. دیوان الوقف السنی. مرکز البحوث و الدراسات الإسلامیة
| مکان نشر =عراق - بغداد
| سال نشر =1425ق - 2004م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE21363AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| شابک =-
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =21363
| کتابخوان همراه نور =21363
| کد پدیدآور =615
| پس از =
| پیش از =
}}
'''أدب الفتيا'''، اثر [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|جلال‌الدین سیوطی]] (متوفی 911ق)، کتابی است در بیان شرایط، آداب افتا و اهمیت توجه به آن، که با تحقیق [[سرحان، محیی هلال|محیی هلال سرحان]]، منتشر شده است.

اثر حاضر، رساله‌ای است که از لحاظ حجم، کوچک و مختصر است، اما مطالب و معانی مهم و ارزشمندی را در خود جای داده است. سیوطی در این رساله، مجموعه‌ای از احادیث، اخبار، آثار و اقوال برخی از اعلام و فقها را گردآوری نموده و آنها را در دوازده باب، مرتب کرده و در آن، مطالبی را که درباره فتوا و بیان منزلت و اهمیت و جایگاه آن وارد شده، بیان نموده و وضعیت و عظمت آن و آنچه در هنگام پرداختن به آن لازم است و نیز شرایط و آداب مفتی و... را شرح داده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص51</ref>.

ویژگی مهم کتاب، آن است که [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] در آن، با دقت، به توضیح شرایط و آداب مفتی پرداخته و اینکه در صورت افتا و در هنگام شروع به آن و صدور حکم، باید چه چیزی را رعایت نموده و در مورد حقیقت فتوا از نظر انطباق آن با احکام شرعی و آداب استفتاءکننده و عدم تمسک به فتوا در صورت عدم آرامش و اطمینان قلبی، به‌خوبی توضیح داده است<ref>ر.ک: همان</ref>.

رساله حاضر، در موضوع خود پیرامون روشن ساختن راه و مسیر کسانی که رسالت شریف افتا را برعهده دارند، دارای اهمیت و ارزش خاص و ویژه‌ای بوده و آنها را در تعیین حدود و دستیابی به راهکار مناسب، با اتکا به سنت‌ها و گردآوری آنچه در عمق کتب، آثار و زندگی‌نامه‌های گذشتگان و معاصرین موجود است، یاری می‌رساند<ref>ر.ک: همان، ص52</ref>.

[[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] در نگارش این رساله، از آثار و منابع معتبر متعدد و فراوانی استفاده کرده که این امر، یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های کتاب می‌باشد. از جمله این منابع، می‌توان آثار مهمی همچون: «[[مسند الدارمي المعروف ب: (سنن الدارمي)|مسند دارمی]]»، «[[السنن الكبری (بیهقی)|السنن الكبری]]» و «[[المدخل]]» [[بیهقی، احمد بن حسین|بیهقی]]، «[[المعجم الكبير]]» [[طبرانی، سلیمان بن احمد|طبرانی]]، «[[الطبقات الكبری (دار الكتب العلمية)|طبقات]]» [[ابن سعد، محمد بن سعد|ابن سعد]]، «[[المستدرك علی الصحيحین|مستدرک]]» [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|حاکم نیشابوری]]، «[[صحيح البخاري|صحیح]]» [[بخاری، محمد بن اسماعیل|بخاری]]، «[[صحيح مسلم|صحیح]]» [[قشیری نیشابوری، مسلم بن حجاج|مسلم]]، «[[سنن سعيد بن منصور|سنن]]» [[سعید بن منصور]]، «[[كتاب الزهد و يليه كتاب الرقائق|الزهد]]» [[ابن مبارک، عبدالله بن مبارک|ابن مبارک]]، «[[مسند الإمام أحمد بن حنبل|مسند]]» [[ابن حنبل، احمد بن محمد|امام احمد]]، «[[سنن أبي‌داود|سنن]]» [[ابوداود، سلیمان بن اشعث|ابوداود]]، «[[الجامع الصحیح و هو سنن الترمذي|سنن]]» [[ترمذی، محمد بن عیسی|ترمذی]]، «[[سنن إبن ماجة|سنن]]» [[ابن ماجه، محمد بن یزید|ابن ماجه]] و «[[تاریخ مدینة دمشق|تاریخ]]» [[ابن عساکر، علی بن حسن|ابن عساکر]] را نام برد<ref>ر.ک: همان، ص56</ref>.