نمایش مبدأ برای تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و مذهبی جهان اسلام از سال 41 تا 227 هجری قمری

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NURتاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و مذهبی جهان اسلام از سال 41 تا 227 هجری قمریJ1.jpg
| عنوان =تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و مذهبی جهان اسلام از سال 41 تا 227 هجری قمری
| عنوان‌های دیگر =
|پدیدآورندگان 
| پدیدآوران = 
[[چلونگر، محمدعلی]] (نویسنده)
[[اصغری، پروین]] (نویسنده)
|زبان 
| زبان =
| کد کنگره =‏
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر =پژوهشگاه حوزه و دانشگاه 
| مکان نشر =قم
| سال نشر =۱۳۹۶ش 

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE.....AUTOMATIONCODE
| چاپ =
| شابک =1-156-298-600-978
| تعداد جلد =
| کتابخانۀ دیجیتال نور =
| کتابخوان همراه نور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
'''تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و مذهبی جهان اسلام از سال 41 تا 227 هجری قمری''' تألیف [[چلونگر، محمدعلی|محمدعلی چلونگر]]، [[اصغری، پروین|پروین اصغری]]؛ امویان پس از صلح امام حسن(ع) با معاویه، به طور رسمی امر خلافت را به دست گرفتند و با به کارگیری انواع حربه‌ها و ابزارهای مادی و برجای نهادن فجایعی همچون واقعه کربلا و هتک حرمت مکه و مدینه، توانستند با استبداد و تبعیض قومی - نژادی، بر قلمرو اسلام حکمرانی کنند، ولی با اقدامات ناشایست در جنبه‌های سیاسی، اجتماعی، مذهبی و فرهنگی انزجار عمومی را برانگیختند و اسباب سقوط خویش را مهیا کردند. با انتقال قدرت از امویان به عباسیان، فصل تازه‌ای در تاریخ اسلام پدیدآمد که مشتمل بر چهار دوره بود و بالغ بر 500 سال به طول انجامید. استقرار و تثبیت خلافت، تمرکز قدرت در دست خلفا و استقلال کامل آنان در تدبیر امور ممالک اسلامی و حضور چشم گیر ایرانیان در امور سیاسی و نظامی، از ویژگی‌های عصر اول خلافت عباسی است. این عصر با تسلط ترکان بر دولت عباسی، در عهد خلافت معتصم، پایان یافت.

==ساختار==
این کتاب بر اساس سرفصل های درس تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و مذهبی جهان اسلام از سال 41 تا 227 قمری در دو بخش تنظیم شده است:

بخش اول: تاریخ تحولات قلمرو اسلامی در عصر بنی امیه

فصل اول: تاریخ سیاسی عصر خلافت بنی امیه

فصل دوم: تاریخ فتوح عصر اموی

فصل سوم: وضعیت فرهنگی، اجتماعی و مذهبی عصر بنی امیه

بخش دوم: تاریخ تحولات جهان اسلام در عصر اول عباسی

فصل اول: تاریخ سیاسی عصر اول خلافت عباسی

فصل دوم: تاریخ تحولات مغرب اسلامی و جبهه روم در عصر اول عباسی

فصل سوم: وضعیت فرهنگی، اجتماعی و مذهبی عصر اول خلافت عباسی

==گزارش کتاب==
تاریخ تحولات جهان اسلام در دوران امویان و دوره نخست عباسیان (227-41 ق) آن هم بر پایه‌ی اسناد و مدارک معتبر و مقبول، هدف اصلی پدید آمدن کتاب حاضر است. امویان و عباسیان، امپراتوری گسترده‌ای را تشکیل دادند که عناصر متعددی بر آن اثر گذاشتند و شاهد بنیان اجتماعی و قومی ناهمگونی بودند. امویان طی سال های 41 تا 132 قمری بر قلمرو خلافت اسلامی حکمرانی کردند. دوره‌ی آنان، دوره‌ای حیاتی در تاریخ اسلام به شمار می آید. در زمان خلافت آنان فتوحات مسلمانان از خاورمیانه تا شمال آفریقا و حتی اسپانیا گسترش یافت. در این دوران تحولاتی پدید آمدند که بی تردید در تکوین دین و فرهنگ اسلامی آثاری تعیین کننده بر جای گذاردند. امویان به صورت فاتحان مسلمان و سپس با عنوان کارگزاران حکومت مرکزی به سرزمین شام وارد شدند و بعد از آن داعیه‌ی خلافت اسلامی را مطرح کردند. و بالاخره در جریان صلح با امام حسن علیه‌السلام به عنوان خلیفه به خلافت اسلامی دست یافتند. موضع خصمانه‌ی بیشتر امویان از آغاز دعوت اسلام تا فتح مکه، درگیری سیاسی و نظامی آنان با اهل بیت علیهم‌السلام و جنایاتی مانند حادثه خونین کربلا و حمله به دو شهر مقدس مکه و مدینه؛ از بارزترین علت هایی است که امویان را در نوشته‌های مورخان با رنگ تیره وصف کرده است. مباحث مختلفی درباره‌ی دوران امویان و تحولات گوناگون آن مطرح است. فرایند اسلامی شدن و عربی سازی، عملکرد شایسته و ناشایست آنان در تحولات دیوانی، مالی و حکومتی، سرشت و روند خلافت آنان، سیمای آنان در آیینه‌ی اخبار و روایات اسلامی، جنگ‌ها و تفرقه‌های داخلی زمان آنان از جمله‌ی آن هاست. بعد از امویان، عباسیان که بازماندگان عباس ابن عبدالمطلب، عموی پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله بودند؛ قدرت را در دنیای اسلام به دست گرفتند و بیش از پنج سده به عنوان جانشین رسول‌الله صلی‌الله‌علیه‌وآله بر جهان اسلام حکم راندند. آنان کار خود را با دعوت سازمان یافته و تشکیلات منظمی از اوایل سده‌ی دوم آغاز کردند و پس از سال‌ها کوشش و تلاش مستمر و به پایمردی ایرانیان، سرانجام به سال 132 قمری به خلافت رسیدند. از آن هنگام تا سال 656 ق که مغولان بر بغداد دست یافتند؛ خلافت در بین فرزندان عباس با فراز و نشیب ادامه داشت.

پیدایش خلافت عباسی، بیعت صرف با یک خلیفه یا انتقال حکومت از امویان به عباسیان در حاکمیت گروهی اسلامی نیست؛ بلکه نقطه عطف مهمی در سیر تحولات اسلامی به شمار می آید که جامعه‌ی اسلامی را تغییر داد و باور عمیقی در جهات زندگی سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بر جای گذاشت و زمینه‌ی بروز و ظهور مسلمانان غیر عرب را فراهم آورد. دوران خلافت عباسیان به چهار دوره تقسیم شده است:

عصر اول عباسیان که عصر نیرومندی، گسترش و شکوفایی بود، عصر دوم عباسیان که دوران نفوذ عنصر ترک بود، عصر سوم عباسیان که دوران نفوذ آل بویه‌ی ایرانی بود. عصر چهارم عباسیان که دوران نفوذ سلجوقیان ترک بود.

این کتاب در بخش عباسیان، به تحولات عصر اول عباسیان می‌پردازد. در این عصر ایرانی‌ها در بسیاری از کارها سیطره داشتند و از آغاز دوره‌ی منصور وزیران و فرماندهان ایرانی عهده دار کارها بودند تا اینکه هارون به دفع وزیران برمکی پرداخت. پس از پیروزی مأمون بر برادرش امین، بار دیگر کفه قدرت به نفع ایرانیان سنگین شد و بنی سهیل از خاندان‌های ایرانی، جایگاه بلندی در دوران مأمون به دست آوردند.

معتصم به این باور رسید که باید عنصر جدیدی را به صحنه آورد و به آنان اعتماد کند و از این رو اطرافیان، کارگزاران و فرماندهانش را از ترکان برگزید و بدین وسیله بر نفوذ ایرانیان غلبه کرد.<ref> [https://www.historylib.com/books/2406 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref>

==پانويس ==
<references />


==منابع مقاله==
[https://historylib.com/top کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران]
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:مقالات(فروردین) باقی زاده]] 
[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]