نمایش مبدأ برای زيادة اختلاف فقهاء الأمصار في المختصر الصغير

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR92981J1.jpg
| عنوان = زيادة اختلاف فقهاء الأمصار في المختصر الصغیر لعبدالله بن عبدالحکم
| عنوان‌های دیگر = المختصر الصغیر
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[ابن ‌عبدالحکم، عبدالله ‌بن عبدالحکم]] (نويسنده)
[[برقی، عبدالله بن محمد ]] (گردآورنده)
[[حمادی، محمد بن عبدالله]] (محقق)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =  /الف2 م301 118 BP 
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر = [بی نا]
| مکان نشر = [بی جا] - [بی جا]
| سال نشر = 13سده
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE92981AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 92981
| کتابخوان همراه نور = 92981
| کد پدیدآور = 68784
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''زيادة اختلاف فقهاء الأمصار في المختصر الصغير'''، افزوده‌های اندیشور مصری قرن سوم هجری قمری، [[برقی، عبدالله بن محمد|ابوالقاسم عبیدالله بن محمد بن عبدالرحیم برقی]] (درگذشته 291ق)، بر کتاب «المختصر الصغير» نوشته فقیه‌ شهیر مالکیان‌ مصر در قرن دوم و سوم هجری قمری، [[ابن ‌عبدالحکم، عبدالله ‌بن عبدالحکم|عبدالله ‌بن عبدالحکم]] (درگذشته 214ق) است که تفاوت فتاوای شرعی اندیشوران گوناگون را در باب مسائل عبادات و معاملات مطرح می‌کند. پژوهشگر معاصر، [[حمادی، محمد بن عبدالله|محمد بن عبدالله حمادی]] این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و برای آن مقدمه‌ای روشمند و ارزنده نوشته و [[برقی، عبدالله بن محمد|برقی]] و [[ابن ‌عبدالحکم، عبدالله ‌بن عبدالحکم|عبدالله ‌بن عبدالحکم]] و آثارشان و کتاب حاضر را شناسانده و همچنین پاورقی‌هایی بر آن افزوده و منابع مطالب مطرح‌شده را ثبت و تفاوت نسخه‌ها را مشخص کرده است.

==هدف و روش==
* [[حمادی، محمد بن عبدالله|محمد بن عبدالله حمادی]]، با تأکید بر آنکه [[برقی، عبدالله بن محمد|ابن برقی]] روش خودش را در این کتاب توضیح نداده و در نگارش زیادات نیز هیچ شیوه ثابتی را انتخاب نکرده، افزوده است: مهم‌ترین جلوه‌های روشی او را می‌توان به این صورت بیان کرد:
# [[برقی، عبدالله بن محمد|ابن برقی]] فقط سخنان برخی از فقیهان مشهور (مانند [[ابوحنیفه، نعمان بن ثابت|ابوحنیفه]] و [[شافعی، محمد بن ادریس|شافعی]]) را آورده و در پی ذکر همه اقوال نبوده است.
# [[برقی، عبدالله بن محمد|ابن برقی]] خودش را ملتزم به این نکرده که در هر مسئله‌ای، به بیان اختلافات بپردازد و در نتیجه، در بسیاری از مسائل این کتاب، هیچ تعلیقه و اختلافی مطرح نشده است.
# همچنین [[برقی، عبدالله بن محمد|ابن برقی]] در مواردی هم که به بیان اختلاف پرداخته، خودش را به این هم مقیّد نکرده که در هر مسئله اختلافی، همه اختلافات را مطرح کند، بلکه گاهی فقط نظر اختلافی [[ابوحنیفه، نعمان بن ثابت|ابوحنیفه]] را یادآور می‌شود و گاه تنها از تفاوت فتوای شافعی سخن می‌راند و...
# [[برقی، عبدالله بن محمد|ابن برقی]] در بیشتر موارد گزیده‌نویسی می‌کند و از آوردن ادله و شواهد خودداری می‌ورزد.
# [[برقی، عبدالله بن محمد|ابن برقی]] فقط به مسئله اصلی می‌پردازد و اگر اختلافی می‌افزاید در مورد همان است و از طرح مسائل فرعی و حاشیه‌ای می‌پرهیزد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص162-163</ref>.

==ساختار و محتوا==
در این اثر، تعداد 1182 مسئله شرعی بر اساس فقه مالکی مطرح شده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص709</ref>. برخی از مسائل مورد بررسی عبارت است از: وضو، تیمم، غسل، نماز، نماز جمعه، نماز آیات، نماز خسوف و کسوف، نماز باران، زکات، روزه، اعتکاف، جهاد، جزیه، عقیقه، حجّ، نکاح، طلاق، دیات، حدود، عاریه، ودیعه، لقطه، هبه، صدقه، وصیت و رضاع.

==اهمیت مختصر صغیر==
* این کتاب از نظر آگاهی به دیدگاه‌های مختلف و فقه اسلامی مقارن (اهل ‌سنت) ارزشمند است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص9-10</ref>.
* برگزیده‌های [[ابن ‌عبدالحکم، عبدالله ‌بن عبدالحکم|عبدالله ‌بن عبدالحکم]] در نزد فقیهان مالکی، به‌ویژه مالکیان شرق عراق، جایگاه خاصّی دارد و این مختصر چون خلاصه کبیر است و آن، چکیده کلام [[مالک بن انس|مالک]] است؛ پس این مختصر را هم می‌توان کلام [[مالک بن انس|مالک]] شمرد و به همین جهت، بسیاری به توضیح و شرح «المختصر الصغير» پرداخته‌اند و...<ref>ر.ک: همان، ص99-100</ref>.

==نمونه مباحث==
* [[ابن ‌عبدالحکم، عبدالله ‌بن عبدالحکم|عبدالله ‌بن عبدالحکم]] گفت: برای مسلمان حلال نیست که با برادر مسلمانش بیش از 3 روز قهر باشد. برای خارج شدن از آن جدایی، همین مقدار کافی است که وقتی او را دید، بگوید: «سلام عليكم»<ref>ر.ک: متن کتاب، ص698</ref>.

==پانویس==
<references/>

==منابع مقاله==
مقدمه و متن کتاب.

==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}

[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:حدیث]]
[[رده:متون احادیث]]
[[رده:احادیث اهل سنت]]

[[رده:مقالات بازبینی شده2 فروردین 1403]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ اسفند 1402 توسط محمد خردمند]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ اسفند 1402 توسط محسن عزیزی]]