نمایش مبدأ برای ش‍م‍س‌ طب‍س‍ی‌، م‍ح‍م‍د ب‍ن‌ ع‍ب‍دال‍ک‍ری‍م‌

{{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه
| عنوان = ش‍م‍س‌ طب‍س‍ی‌، م‍ح‍م‍د ب‍ن‌ ع‍ب‍دال‍ک‍ری‍م‌
| تصویر = NUR91496.jpg
| اندازه تصویر =
| توضیح تصویر =
| نام کامل =
| نام‌های دیگر =
| لقب =
| تخلص =
| نسب =
| نام پدر =
| ولادت =
| محل تولد =
| کشور تولد =
| محل زندگی =
| رحلت =
| شهادت =
| مدفن =
| طول عمر =
| نام همسر =
| فرزندان =
| خویشاوندان =
| دین =
| مذهب =
| پیشه =
| منصب =
| پس از =
| پیش از =
| اساتید =
| مشایخ =
| معاصرین =
| شاگردان =
| اجازه اجتهاد از =
| درجه علمی =
| دانشگاه =
| حوزه =
| علایق پژوهشی =
| سبک نوشتاری =
| آثار =
| وبگاه =
| امضا =
| کد مؤلف = AUTHORCODE91496AUTHORCODE
}}
'''محمد بن عبدالکریم شمس طبسی''' (متوفی 624ق)، متخلص به شمس، از شاعران قرن ششم و اوایل قرن هفتم و از شاگردان رضی‌الدین نیشابوری است.

==نام و نسب==
لقب و اسم او و اسم پدرش را عوفی و تذکره‌نویسان دیگر، شمس‌الدین محمد بن عبدالکریم نوشته‌اند<ref>شمس طبسی، محمد بن عبدالکریم، صفحه دوازده</ref>.

==ولادت و وفات==
سال تولد شمس معلوم نیست و سال وفات او را تذکره‌نویسان، به اختلاف 624، 626 و 666 نوشته‌اند؛ اما به دلایلی که مصحح دیوان او در مقدمه کتابش نوشته، احتمالاً اولین تاریخ، صحیح‌تر باشد<ref>ر.ک: همان، صفحه سیزده</ref>.

باید شمس در جوانی مرده و به قول زکریای قزوینی، سکته کرده باشد<ref>همان، صفحه چهارده</ref>.

==زادگاه==
شمس اهل طبس بوده است، هم شهرت دارد و هم خود او دو جا در شعرش به طبسی بودن، اشاره می‌کند:
{{شعر}}
* {{ب|'' منم آن مرغ خوش سخن که شتافت ''|2='' سوی صدر تو از هوای طبس ''}}
* {{ب|'' ز دریای فضل تو گوهر برند ''|2='' همه خوشه‌چینان چو شمس طبس ''<ref>همان، صفحه چهارده</ref>}}
{{پایان شعر}}

==سفرها==
شمس مانند بسیاری از شعرای قدیم، سفرهایی کرده است و ظاهراً از این سفرها، قصدی جز استفاده از مزایای شهرهای بزرگتر و بالا بردن سطح معلومات، نداشته است. به احتمال زیاد، ابتدا از طبس به هرات رفته و مدت زیادی در آنجا، اقامت جسته است<ref>همان، صفحه هجده</ref>.

شمس مدتی در بخارا و سمرقند نیز بوده است. در اشعار او، اشاره‌ای به آنچه در این شهر بر او گذشته است، دیده نمی‌شود ولی در مقدمه یا دیباچه نسخه‌ای از دیوان او، ذکر شده است که شمس در زمان رضی‌الدین نیشابوری، به بخارا رفت و به تحصیل علم مشغول شد<ref>همان،صفحه نوزده</ref>.

==اساتید==
وی در فن شعر، شاگرد رضی‌الدین نیشابوری بود<ref>همان،صفحه بیست</ref>.

==اخلاقیات==
درباره خلق و خویش شمس، دولتشاه نوشته است: «مردی خوش قلب و خوش منظر بوده است»<ref>ر.ک:همان،صفحه بیست‌ویک</ref>.

==مذهب==
در مورد مذهب شمس و این‌که سنی بوده یا شیعه، اظهار نظر قطعی و صریح دشوار است. وی در اشعار خود، در موارد متعدد، از حضرت علی(ع)، به عظمت و جلال یاد کرده و در قصیده‌ای بر حال شهیدان کربلا تأسف خورده است<ref>ر.ک:همان،صفحه بیست‌ودو</ref>.

==ممدوحان==
ممدوح اصلی وی، صدرالدین محمد نظام‌الملک وزیر قلج طمغاخ خان از ملوک آل افراسیاب است<ref>همان،صفحه بیست وسه</ref>.

==پانویس ==
<references />

==منابع مقاله==
شمس طبسی، محمد بن عبدالکریم، «دیوان قاضی شمس‌الدین محمد بن عبدالکریم طبسی»، به اهتمام تقی بینش، مشهد، ، کتابفروشی زوار، 1343.

==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
[[دیوان قاضی شمس الدین محمد بن عبدالکریم طبسی بر اساس نسخه مورخ 7130699 (قديم‌ترين نسخه‌ها) و با مقابله شش نسخه ديگر؛ با مقدمه و تعلیقات و نسخه بدلها و فهرست اشعار و لغات و اعلام]]


[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ دی 1402 توسط عباس مکرمی]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ دی 1402 توسط سید محمد رضا موسوی]]