نمایش مبدأ برای س‍ی‍ف‌ اس‍ف‍رن‍گ‍ی‌

{{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه
| عنوان = س‍ی‍ف‌ اس‍ف‍رن‍گ‍ی‌
| تصویر = NUR75652.jpg
| اندازه تصویر =
| توضیح تصویر =
| نام کامل =
| نام‌های دیگر =
| لقب =
| تخلص =
| نسب =
| نام پدر =محمد
| ولادت =581ق
| محل تولد =اسفرنگ یا اسفره
| کشور تولد =
| محل زندگی =
| رحلت =666ق
| شهادت =
| مدفن =85 سال
| طول عمر =
| نام همسر =
| فرزندان =
| خویشاوندان =
| دین =
| مذهب =حنفی‌مذهب
| پیشه =
| منصب =
| پس از =
| پیش از =
| اساتید =
| مشایخ =
| معاصرین =
| شاگردان =
| اجازه اجتهاد از =
| درجه علمی =
| دانشگاه =
| حوزه =
| علایق پژوهشی =
| سبک نوشتاری =
| آثار =[[دیوان سیف‌الدین اسفرنگی]]
| وبگاه =
| امضا =
| کد مؤلف = AUTHORCODE75652AUTHORCODE
}}
'''سیف اسفرنگی''' (581-666ق)، شاعر قصیده‌سرای فارسی‌گوی قرن هفتم هجری، صاحب دیوان شعر.

==نام، لقب و نسب==
نام کامل او، مولانا سیف‌الدین اعرج احمد اسفرنگی و نام پدرش محمد است. لقب او را «سیف‌الدین» و به سبب لنگی پایش، «اعرج» هم گفته‌اند که خود شاعر نیز به آنها اشاره کرده است. گویا اجدادش از اقوام عرب بوده و به سمرقند مهاجرت کرده بودند<ref>ر.ک: جعفری، فرزاد، ج25، ص721</ref>.

==زادگاه==
زادگاه او اسفرنگ یا اسفره، کوهستانی در نه فرسنگی مرغینان از توابع سغد سمرقند در ازبکستان امروزی است<ref>ر.ک: همان</ref>.

==ولادت==
بنا بر بیتی از دیوان او:
{{شعر}}
{{ب|''مرا مادر پس از تاریخ هجرت''|2=''به سال پانصدوهشتادویک زاد''}}
{{پایان شعر}}
بدون هیچ ابهامی، تاریخ ولادتش 581ق، است<ref>ر.ک: همان</ref>.

==ممدوحین==
دولت‌شاه سمرقندی به‌اشتباه، ممدوح اول او را ایل‌‌ارسلان خوارزمشاه دانسته است و تذکره‌نویسان بعدی به پیروی از او، این اشتباه را تکرار کرده‌اند و سیف را هم‌عهد ایل‌ارسلان و فرزندش تکش خوارزمشاه، دانسته‌اند<ref>ر.ک: همان</ref>.

در دیوان او، هیچ نامی از ایل‌ارسلان و تکش در میان بیش از صد ممدوح شاعر، ذکر نشده است و مراد از «سلطان سنجر» در دیوان، سلطان علاءالدین محمد بن تکش خوارزمشاه است که به سلطان سنجر و اسکندر ثانی، ملقب بود<ref>ر.ک: همان</ref>.

سیف پس از انقراض خوارزمشاهیان، به ماوراءالنهر رفت و برخی از امرای مغول از جمله امیر عمید قطب‌الدین، حاکم ماوراءالنهر و ثقة‌الملک ابوبکر بن علی، وزیر آنها در ماوراءالنهر را مدح گفت<ref>ر.ک: همان</ref>.

سیف، شاعری مدیحه‌سراست و شاهان و بزرگان و سادات زیادی را مدح کرده است. از آن میان، قصایدی هست که ارادت او را به سیف‌الدین باخرزی، عارف مشهور قرن هفتم، نشان می‌دهد<ref>ر.ک: همان</ref>.

==مذهب==
سیف، حنفی‌مذهب بود، فرزندی نداشت و مدتی از عمر خود را به عسرت و محرومی گذراند<ref>ر.ک: همان</ref>.

==وفات==
مورخان و تذکره‌نویسان، به اتفاق نظر، درگذشت او را در بخارا دانسته‌اند، ولی در تاریخ وفاتش، اختلاف دارند. بیشتر آنان با توجه به تولد او در 581ق و اینکه 85 سال عمر کرد، 666ق را تاریخ درگذشت او دانسته‌اند<ref>ر.ک: همان</ref>.

==آثار==
یگانه اثر برجای‌مانده از وی، دیوان شعر اوست که شامل قصاید، غزلیات، ترجیع‌بند، ترکیب‌بندها، قطعات و رباعیات است. گویا سیف در نثر نیز متبحر بود و آثاری منثور نیز داشت که تاکنون مفقود مانده است<ref>ر.ک: همان</ref>.

==پانویس ==
<references />

==منابع مقاله==
جعفری، فرزاد، «دانشنامه جهان اسلام»، زیر نظر غلامعلی حداد عادل، تهران، بنیاد دائرةالمعارف اسلامی.


==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
[[دیوان سیف‌الدین اسفرنگی]]


[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ آبان 1402 توسط عباس مکرمی]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ آبان 1402 توسط محسن عزیزی]]