نمایش مبدأ برای دیباجی، سید ابراهیم

<div class="wikiInfo">
[[پرونده:NUR08066.jpg|بندانگشتی|]]
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
|-
! نام!! data-type="authorName" |دیباجی، سید ابراهیم
|-
|نام‎های دیگر 
| data-type="authorOtherNames" |

|-
|نام پدر 
| data-type="authorfatherName" |حاج سید فتح‌الله دیباجی
|-
|متولد 
| data-type="authorbirthDate" |1315ش
|-
|محل تولد
| data-type="authorBirthPlace" |فروشان سده (خمینی‌شهر)
|-
|رحلت 
| data-type="authorDeathDate" |
|-
|اساتید
| data-type="authorTeachers" |[[شعرانی، ابوالحسن|میرزا ابوالحسن شعرانی]]

[[خوانساری، سید محمدتقی|خوانساری]]

[[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آیت‌الله حاج شیخ آقابزرگ تهرانی]]
|-
|برخی آثار
| data-type="authorWritings" |[[بيان الحق بضمان الصدق (العلم الإلهي)]]

[[القبسات]]

[[چهارده رساله فارسی]]
|- class="articleCode"
|کد مؤلف
| data-type="authorCode" |AUTHORCODE08066AUTHORCODE
|}
</div>

'''سید ابراهیم دیباجی''' (متولد 1315ش)، پژوهشگر و استاد زبان و ادبیات عرب دانشگاه تهران. وی پس از تحصیل در حوزه علمیه در سال 1360ش، از دانشگاه بیروت دکترا گرفت. او آثار فراوانی را تألیف، تحقیق و تصحیح نموده که «[[الجديد في الصرف والنحو]]» از آن جمله است. 

==ولادت==
دکتر سید ابراهیم دیباجی فرزند حاج سید فتح‌الله دیباجی در آذرماه 1315ش، در خانواده‌ای اهل علم و روحانی در فروشان سده (خمینی‌شهر کنونی) متولد شد. شجره سیادت او به محمد دیباج فرزند امام جعفر صادق(ع) می‌رسد.

==تحصیلات==
وی خواندن و نوشتن را در پنج، شش سالگی در مکتب‌خانه‌های زادگاه خود آموخت و در همان جا کتاب‌های انشا و ترسل، علم صرف عربی، نصاب فراهی، گلستان سعدی و برخی دیگر از کتاب‌های فارسی را آموزش دید و پس از آن دوره دبستان را به پایان رسانید و به حوزه علمیه اصفهان رفت. 

وی در مدرسه جدّه بزرگ، حجره‌ای گرفت و به آموختن علوم دینی و معارف اسلامی و ادبی پرداخت؛ دوره علوم مقدماتی حوزه مانند: صرف و نحو، علوم بلاغی، منطق و اعتقادات را نزد حجت‌الاسلام شهید شیخ [[قنبرعلی فلاورجانی]] و حجت‌الاسلام شیخ [[حیدرعلی صلواتی سدهی]] و حجت‌الاسلام شیخ [[عبدالخالق اصفهانی]] آموزش دید و کتاب‌های معتبر دستور زبان عربی و علم منطق و بلاغت را نزد حجت‌الاسلام [[سید محمدباقر مصطفوی]] و حجت‌السلام [[سید احمد مقدس بیدآبادی]] و حاجی شیخ [[محمدعلی حبیب‌آبادی]] فراگرفت. 

مقدمات علم فقه و کلام را نزد آیت‌الله حاج [[سید مصطفی مهدوی سدهی]] و آیت‌الله حاج [[شیخ رمضانعلی املایی سدهی]] آموخت. مقدمات علم اصول فقه را نیز نزد حجت‌الاسلام حاج [[سید محمد هاشمی]] و آیت‌الله حاج شیخ [[احمد فیاض سدهی]] خواند. روزهای آخر هفته، چهارشنبه، پنج‌شنبه و جمعه به آموختن علوم ریاضی از حساب و هندسه و جبر و مقابله پرداخت. پس از آموزش علوم دوره مقدماتی، دوره سطح را آغاز نمود و آثار معتبر فقهی و اصول فقه و منطق عالی و هیئت و نجوم را نزد آیت‌الله حاج شیخ [[عباسعلی ادیب]] و حجت‌الاسلام [[سید حسن مصطفوی]] و حاج [[سید حسن مدرس بیدآبادی]] و آیت‌الله حاج [[شیخ احمد فیّاض]] و آیت‌الله حاج شیخ [[محمدحسین اشنی]] خواند و دوره عالی و خارج را آغاز نمود. خارج فقه، اصول فقه و فلسفه، عرفان علمی و عملی را نزد آیات: حاج [[شیخ محمود مفید]]، حاج [[رحیم ارباب]]، حاج [[میرزا علی‌آقا شیرازی]]، [[شهاب‌آبادی]]، [[خوانساری، سید محمدتقی|خوانساری]]، حاج [[شعرانی، ابوالحسن|میرزا ابوالحسن شعرانی]]، حاج شیخ [[محمدعلی حکیم]]، گلپایگانی و بسیاری دیگر از آیات عظام و حجج اسلام آموزش دید؛ به‌علاوه در این دوره، آموزه‌های خود را به طالبان علم و عرفان و طلبه‌های علوم دینی آموزش داد. با تبادل علمی پژوهشی، کتبی و شفاهی که میان او و آیت‌الله حاج میر سید علی بهبهانی رامهرمزی، [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آیت‌الله حاج شیخ آقابزرگ تهرانی]] در راستای نقد و بررسی کتاب‌های علوم و معارف عقلی و نقلی انجام گرفت، از [[رامهرمزی، حسن بن عبدالرحمن|آیت‌الله رامهرمزی]] به اخذ اجازه اجتهاد و درایت و از حاج شیخ [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقابزرگ]] به اخذ اجازه روایتی نائل گردید.

وی در سال 1339ش، از حوزه‌های علمی و سنتی اصفهان و قم رهسپار حوزه‌های علمی و سنتی تهران و مراکز علمی آموزشی جدید و دانشگاهی شد و در تهران، به مدرسه سپهسالار قدیم رفت و در آنجا حجره گرفت و پس از استقرار، در امتحان تصدیق مدرسی شرکت نمود و با توفیق در امتحان، تصدیق مدرسی گرفت و در دبیرستان‌های اسلامی به تدریس پرداخت. او سپس بی‌درنگ در امتحان آزاد دبیرستان‌ها شرکت نمود و به دانش‌سرای مقدماتی راه یافت و پس از اتمام آن به اخذ دیپلم علمی و ادبی، طبیعی – ریاضی نائل گردید و با تصدیق مدرسی دوره مؤسسه وعظ تبلیغ اسلامی در امتحان دانشکده الهیات دانشگاه تهران پذیرفته شد و مقطع کارشناسی در رشته فلسفه (معقول) را به پایان آورد و در سال 1345ش، به اخذ لیسانس توفیق یافت. کارشناسی ارشد همین رشته را در سال 1350ش، به پایان رسانید و فوق لیسانس گرفت. وی مدتی در مراکز علمی به آموزش و پژوهش پرداخت و بر آن شد که از مراکز آموزشی و پژوهشی کشورهای عربی دیدن نماید؛ پس رهسپار کشورهای سوریه و لبنان گردید و پس از بررسی، دانشگاه قدّیس یوسف سن ژوزف بیروت را پسندید و در دوره دکتری آن ثبت نام نمود و در سال 1360ش، به اخذ دکترا با درجه «جيّد جدّا» توفیق یافت.

==خدمات آموزشی و پژوهشی==
دکتر دیباجی از سال 1342 تا 1345ش، در لغت‌نامه دهخدا بررسی فرم‌های مؤلفان را برعهده داشت و نیز از سال 1343 تا 1346ش، در بخش بررسی و تحقیق کتابخانه مجلس شورا به فهرست‌نگاری کتاب‌های خطی و پژوهش اشتغال یافت و در سال 1349ش، به کتابخانه دانشکده ادبیات دانشگاه تهران دعوت شد و به‌عنوان کارشناس کتاب‌های فارسی و عربی مشغول کار شد. در سال 1350ش، مربی گروه زبان و ادبیات عربی دانشکده شد و به‌ترتیب مراتب استادیاری و دانشیاری و استادی را پیمود. در سال 1387ش، بازنشسته شد. وی افزون بر آموزش و پژوهش در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، در دانشکده علوم تربیتی دانشگاه تهران و نیز در دانشگاه‌های تربیت مدرس و تربیت معلم تدریس نموده است. وی هم‌اکنون در گروه زبان و ادبیات عربی دانشکده ادبیات و زبان‌های خارجی دانشگاه آزاد (واحد علوم و تحقیقات) آموزش و پژوهش می‌نماید<ref>ر.ک: پایگاه خبری دانشنام، دکتر سید ابراهیم دیباجی از کودکی تا بازنشستگی</ref>‏. 

==آثار==
# فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه مجلس شورای ملی سابق، شماره دهم بخش یکم، همکاری با عبدالحسین حائری، و عالمه اوحدی؛ 
# فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه خانقاه نعمت‌اللهی تهران (دو جلد)؛ 
# فهرست مقاله‌های موجود در مجله دانشکده ادبیات دانشگاه تهران (بخش اول)؛ 
# الجديد في الصرف والنحو؛
# بدایة البلاغة؛
# ابن سینا به روایت اشکوری و اردکانی؛
# تصحیح چهارده رساله فارسی عرفانی از صائن‌الدین ترکه اصفهانی با همکاری دکتر موسوی؛
# تصحیح «المناهج في المنطق» ابن ترکه؛
# مدخل منطق لوکری؛
# تصحیح بخش الهی «بيان الحق بضمان الصدق» لوکری؛
# تصحیح «القبسات» میرداماد با همکاری پروفسور ایزوتسو، پروفسور لندلت، دکتر موسوی بهبهانی و دکترمحقق؛
# سلسله مقالاتی در زمینه ادبیات و فلسفه در مجله‌های مختلف؛
# معجم المثنی؛
# فرهنگ تحلیلی منطق صوری؛
# موسوعة اصطلاحات العلوم والفنون؛
# فرهنگ تحلیلی معربات؛
# فرهنگ تحلیلی علوم بلاغی؛
# سهم معارف اسلامی در پدیداری سمانتیک و هرمنوتیک در جهان؛
# فرهنگ تحلیلی علوم دستوری عربی؛
# فرهنگ تحلیلی اصول فقه اسلامی؛
# فرهنگ فلسفی – منطقی؛
# دستور زبان تطبیقی عربی و فارسی؛
# مقایسه غزل‌های دیوان شمس با غزل‌های حافظ؛
# مولانا و حافظ؛
# آثار و افکار ابن عربی در عارفان پس از او؛
# سهم زبان فارسی در گسترش علوم بلاغی و آثاری دیگر<ref>ر.ک: همان، دیباجی سید ابراهیم تألیفات</ref>‏. 

==پانویس ==
<references/>
	
==منابع مقاله==
# [http://daneshnam.ir/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87/%D8%B4%D8%AE%D8%B5%DB%8C%D8%AA/%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85-%D8%AF%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D8%AC%DB%8C-%D8%A7%D8%B2%DA%A9%D9%88%D8%AF% پایگاه خبری دانشنام، پایگاه دانشنامه‌ای به‌روز شهرستان خمینی‌شهر، دکتر سید ابراهیم دیباجی از کودکی تا بازنشستگی، به تاریخ 27/9/1399]
# [http://daneshnam.ir/%D8%B4%D8%AE%D8%B5%DB%8C%D8%AA/%D8%AF%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D8%AC%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85-%D8%AA%D8%A3%D9%84%DB%8C%D9%81%D8%A7%D8%AA پایگاه خبری دانشنام، پایگاه دانشنامه‌ای به‌روز شهرستان خمینی‌شهر، دیباجی سید ابراهیم تألیفات]
# [https://www.noormags.ir/view/fa/creator/9144/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85_%D8%AF%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D8%AC%DB%8C مقالات سید ابراهیم دیباجی در پایگاه مجلات نورمگز]

==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}

[[بيان الحق بضمان الصدق (العلم الإلهي)]]

[[القبسات]]

[[چهارده رساله فارسی]]

[[محبوب القلوب]]

[[بدایة البلاغة]]

[[الجديد في الصرف و النحو]]

[[المناهج في المنطق]]



[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:استادان دانشگاه تهران]]
[[رده:فروردین(1400)]]