نمایش مبدأ برای الکاشف عن أصول الدلائل و فصول العلل

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR29035J1.jpg
| عنوان =الكاشف عن أصول الدلائل وفصول العلل
| عنوان‌های دیگر =
|پدیدآورندگان 
| پدیدآوران = 
[[فخر رازی، محمد بن عمر]] (نویسنده)

[[سقا، احمد حجازي]] (محقق)
|زبان 
| زبان =
| کد کنگره =‏‎‏/‎‏ف‎‏3‎‏ک‎‏2‎‏ / 155/7 BP 
| موضوع =اصول فقه اهل سنت - قرن 7 ق.
|ناشر 
| ناشر =دار الجيل 
| مکان نشر =لبنان - بيروت 
| سال نشر =1413ق.   = 1992م.

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE29035AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =63177
| کتابخوان همراه نور =29035
| کد پدیدآور =00693
| پس از =
| پیش از =
}}

'''الكاشف عن أصول الدلائل وفصول العلل'''، اثر فخرالدین محمد بن عمر رازی، معروف به فخر رازی (متوفی 606ق)، کتابی است مختصر در علم اصول فقه که با تحقیق احمد حجازی سقا به چاپ رسیده است.

==ساختار==
کتاب با دو مقدمه از محقق و مؤلف آغاز گردیده و مطالب در چهار قسم، سامان یافته است.

==گزارش محتوا==
در مقدمه محقق، ضمن معرفی مختصر فخر رازی و نام بردن از آثار وی<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص3-‌4</ref>، به تشریح منابع فقه اسلامی از دیدگاه اهل سنت، در مواردی که نصی از قرآن پیرامون موضوع مورد نظر وجود نداشته باشد، پرداخته شده است که عبارتند از: قیاس، استحسان، استصلاح یا مصالح مرسله، عرف، استصحاب، اجماع، فتوای صحابی، سد ذرائع، شرایع پیشین (در صورتی که در شرع اسلام نسخ نشده باشد) و سنت<ref>ر.ک: همان، ص5-‌13</ref>.

در مقدمه مؤلف، به موضوع چهار قسم مطالب کتاب، اشاره گردیده است<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، ص17-‌18</ref>.

قسم اول، در تبیین معانی کلمات اکتسابی و توضیح مفاهیم و مدلولات الفاظ، اصطلاحات و کلماتی می‌باشد که معانی آنها، به گفته مؤلف، مخفی بوده و فهم آنها، نیاز به تأمل دارد. این کلمات و اصطلاحات، مجموعا 120 مورد می‌باشد که از جمله آنها، عبارتند از: حد، دلالت، دلیل، استدلال، اماره، نظر، نظر صحیح، علم، ظن، علم ضروری، شک، فقه، اصل، اصول فقه، طرق فقه، کلام، اسلام، ایمان، حکم، تکلیف، قبیح، صحیح، فاسد، باطل، جایز، واجب، واجب موسع، مخیر فیه، اجتهاد، مناظره، مجادله، حقیقت، مجاز، نص، ظاهر، مجمل، مبین، خاص، مخصوص، مطلق، مقید، خطاب، بیان، مبین، ناسخ، منسوخ، بداء، اجماع، قیاس و...<ref>ر.ک: متن کتاب، ص19-‌63</ref>.

قسم دوم، درباره انواع سؤال و جواب و صیغه‌ها و حروفی است که به کمک آنها مطالب گوناگون به‌ترتیب، مورد پرسش قرار می‌گیرند. مؤلف در ابتدای این بخش، به این موضوع اشاره کرده است که جدل، دارای دو رکن اساسی می‌باشد: سؤال و جواب‌ها و ادله و اعتراضات<ref>ر.ک: همان، ص65</ref> و سپس، به تبیین انواع اسئله و اجوبه<ref>ر.ک: همان، ص67</ref> و اقسام سؤال که عبارتند از سؤال صحیح و فاسد، پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص70</ref>.

قسم سوم، در بررسی چگونگی تألیف و ایجاد دلایل و حجج و تبیین موارد صحیح و فاسد آن می‌باشد؛ ازاین‌رو ابتدا، اصطلاحاتی چون «دلالت»، «دلالت عقلی»، «دلالت عادی» (مانند دلالت معجزات بر صدق انبیا)، «دلالت وضعی» و... تبیین گردیده<ref>ر.ک: همان، ص75</ref> و سپس، به موضوعاتی همچون استدلال به قرآن کریم<ref>ر.ک: همان، ص76</ref> و اعتراض به آن<ref>ر.ک: همان، ص77</ref>، استدلال به سنت<ref>ر.ک: همان، ص81</ref> و اعتراض به آن<ref>ر.ک: همان، ص82</ref> و استدلال به فعل و اعتراضات به آن پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص85</ref>.

آخرین قسم کتاب در هفت فصل، به شرح زیر، به انواع قوادح و مبطلات و اقسام مطاعن و اشکالات، اختصاص یافته است:
در فصل نخست، در دو قسمت، به تببین استصحاب اصل عقلی و استصحاب دلالت، پرداخته شده<ref>ر.ک: همان، ص129</ref> و در فصل دوم، به روش دائمی و مستمر بین صاحب‌نظران روزگار که مشهور به «النافي» می‌باشد، اشاره شده و نویسنده این نکته را ذکر نموده است که به این موضوع، در کتابی مستقل، پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص131</ref>.

عنوان سایر فصول این بخش، به‌ترتیب عبارت است از: ترتیب ادله و اعتراضات، انقطاع، تعدید اعتراضات فاسده، ترجیح ادله، تنبیه بر مواقع غلط، عدم و قیود و تقدیر و مقدرات<ref>ر.ک: همان، ص132-‌161</ref>.

==وضعیت کتاب==
فهرست مطالب، در انتهای کتاب آمده و در پاورقی‌ها که توسط محقق و بسیار مفصل و جامع نوشته شده، علاوه بر ذکر منابع<ref>ر.ک: پاورقی، ص13</ref>، به توضیح برخی از مطالب متن، پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص21</ref>.

==پانویس ==
<references />

==منابع مقاله==
مقدمه و متن کتاب.

==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}

[[أصول الفقه المقارن فيما لانصّ فيه]]

[[نفائس الأصول في شرح المحصول]]

[[شرح تنقيح الفصول في اختصار المحصول من الأصول]]

[[التمهيد في أصول الفقه]]

[[التبصرة في أصول الفقه]]

[[اصول فقه نوین]]

[[مصادر التشريع عند الإمامية و السنة]]

[[مصادر اجتهاد از منظر فقیهان]]

[[المنخول من تعليقات الأصول]]

[[الكافية في الجدل]]

[[درآمدی بر علم اصول، رجال و درایه]]

[[الأصول العامة في الفقه المقارن]]

[[مبادي أصول الفقه]]

[[المحصول في علم أصول الفقه]]

[[المعالم في علم أصول الفقه]]

[[رده:کتاب‌شناسی]]

[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]

[[رده: فقه و اصول]]

[[رده:اصول فقه (آثارکلی)]]

[[رده:اصول فقه اهل سنت]]

[[أصول الفقه المقارن فيما لانصّ فيه]]

[[رده:اسفند(99)]]