نمایش مبدأ برای تهذيب الآثار و تفصيل الثابت عن رسول‌الله(ص) من الأخبار

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR61933J1.jpg
| عنوان =‏تهذيب الآثار و تفصيل الثابت عن رسول الله صلي الله عليه و سلم من الأخبار: مسند علي بن أبي طالب رضي الله عنه (4) 
| عنوان‌های دیگر =مسند علي بن أبي طالب رضي الله عنه 
| پدیدآوران = [[طبری، محمد بن جریر بن یزید]] (نويسنده)  

[[شاکر، محمود محمد]] (مصحح) 

| زبان = عربي  
| کد کنگره =‏1300 /ط2ت9 120 BP 
| موضوع =

| ناشر =مطبعة المدني 

| مکان نشر =مصر - قاهره 

| سال نشر = 

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE61933AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| شابک =
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =41893
| کتابخوان همراه نور =61933
| کد پدیدآور = 
| پس از =
| پیش از =
}}

'''تهذيب الآثار و تفصيل الثابت عن رسول‌الله(ص) من الأخبار'''، اثر [[طبری، محمد بن جریر بن یزید|ابوجعفر محمد بن جریر بن یزید طبری]] (متوفی 310ق/923م)، مفسر و تاریخ‌نگار بلندآوازه ایرانی است. در این اثر، بخشی از کتاب «[[تهذيب الآثار: الجزء المفقود|تهذيب الآثار]]»، با نام «مسند علي بن أبي‌طالب(ع)» ارائه شده و با تحقیق و استخراج احادیث به قلم [[شاکر، محمود محمد|محمود محمد شاکر]]، به چاپ رسیده است.
 
==ساختار==
کتاب با مقدمه محقق آغاز شده و مطالب دربردارنده مجموعا 43 روایت می‌باشد.

==گزارش محتوا==
در مقدمه، ابتدا به تعریف کتاب و بیان اقوال علما و بزرگان پیرامون آن پرداخته شده<ref>ر.ک: مقدمه اول، ص6</ref> و سپس ضمن تشریح روش [[طبری، محمد بن جریر بن یزید|طبری]] در کتاب<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>، به بررسی تاریخ نگارش<ref>ر.ک: همان، ص11</ref> و توصیف نسخ خطی آن پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص20</ref>.

«تهذيب الآثار»، مجموعه ناتمامی است که مسندهای عشره مبشره و اهل‌بیت(ع) و بخشی از مسند ابن عباس، در آن فراهم آمده و نویسنده پیش از آنکه آن را به سرانجام رساند، درگذشته است<ref>ر.ک: طباطبایی، سید کاظم، ص140</ref>.

در این کتاب که در نوع خود بی‌نظیر است، هر حدیث مسندی، همراه شده با انبوهی از روایات مرسل، موقوف، مقطوع و منقطع و [[طبری، محمد بن جریر بن یزید|طبری]] از رهگذر این کتاب، درستی آن حدیث را اثبات و کاستی‌هایش را تدارک کرده و طرق آن را، بیان نموده و سپس پیامدهای فقهی و اخلاقی آن را روشن ساخته و اختلاف دانشمندان و دلایل هریک را گزارش کرده و واژه‌های نامأنوس آن را شرح داده است. به نظر می‌رسد اگر این کتاب به پایان می‌رسید، به دانشنامه بزرگی در موضوع خود بدل می‌گشت<ref>ر.ک: همان</ref>.

[[طبری، محمد بن جریر بن یزید|طبری]] در این کتاب، اخبار و روایات متعارض را بیان نموده و سپس بین آنها را جمع کرده و یا یکی از آنها را بر مبنای مورد قبول خویش، برگزیده است<ref>ر.ک: جناتی، محمدابراهیم، ص77</ref>.

از جمله روایات مذکور در کتاب، می‌توان به حدیثی به نقل از حمید بن عبدالرحمن از [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] اشاره نمود که فرمودند: «أَحْبِبْ حَبِيبَك هَوْناً مَا عَسَى أَنْ يعْصِيك يوْماً مَا وَ أَبْغِضْ بَغِيضَك هَوْناً مَا عَسَى أَنْ يكونَ حَبِيبَك يوْماً مَا» (دوست بدار دوست خود را نه به مقدار افراطى؛ زیرا ممکن است یک زمان آغاز مخالفت با تو بکند و با کینه‌توز خود دشمن باش نه به افراط‍‌ و زیاده‌روى؛ زیرا ممکن است یک روز دوست تو بشود)<ref>ر.ک: متن کتاب، ص283</ref>.
در روایت دیگری، ثویر بن ابى‌فاخته از پدرش نقل کرده که گفت: [[امام علی علیه‌السلام|على(ع)]] فرمود: «أَهْدَى كسْرَى لِلنَّبِي(ص) فَقَبِلَ مِنْهُ وَ أَهْدَى قَيصَرُ لِلنَّبِي(ص) فَقَبِلَ مِنْهُ وَ أَهْدَتْ لَهُ اَلْمُلُوك فَقَبِلَ مِنْهُمْ» (خسرو (پادشاه ایران) براى رسول خدا(ص) هدیه فرستاد و آن حضرت پذیرفت و نیز قیصر روم براى رسول خدا(ص) پیشکشى فرستاد و ایشان نیز قبول فرمود و پادشاهان به آن حضرت هدیه ‌دادند و ایشان از آنان ‌پذیرفت)<ref>ر.ک: همان، ص207</ref>.

==وضعیت کتاب==
درباره سرنوشت «تهذيب الآثار»، باید دانست که بخش‌هایی از آن، در برخی از کتابخانه‌های استانبول یافت شده است. گفتنی است که در برخی نوشته‌ها، از مسند فاطمه(س)، تألیف [[طبری، محمد بن جریر بن یزید|محمد بن جریر طبری]] نام برده‌اند که احتمال می‌رود، مسند فاطمه(س)، پاره‌ای از همین «تهذيب الآثار» باشد، نه یک اثر مستقل و علی‌حده. همچنین بعید به نظر نمی‌رسد که مسند فاطمه(س)، از همنام وی، یعنی «ابن جریر امامی» باشد<ref>ر.ک: طباطبایی، سید کاظم، ص140-‌141</ref>.

نسخه خطی این کتاب، در کتابخانه کبریل باشا در قسطنطنیه موجود است و در سال 1404ق، در چاپخانه صفا مکه مکرمه، به چاپ رسیده است<ref>ر.ک: جناتی، محمدابراهیم، ص77</ref>.

فهارس فنی کتاب، در انتهای آن جای گرفته است که به‌ترتیب، عبارتند از: فهارس اسانید و روات آنها (که شامل پنج طبقه می‌باشد: صحابه و روات از آنها، روات از صحابه و کسی که از آنها روایت کرده، روات بین طبقه دوم و چهارم، شیوخ شیوخ [[طبری، محمد بن جریر بن یزید|طبری]] و کسانی که از او روایت کرده‌اند و شیوخ [[طبری، محمد بن جریر بن یزید|طبری]] و کسانی که از او روایت کرده‌اند) و فهرست استشهادات قرآنی؛ قوافی اشعار و رجزها؛ اسامی شعرا؛ اعلام به غیر از رجال اسناد؛ قبایل، طوایف و نحل؛ غزوات و ایام؛ لغت و فوائد و فهرست مطالب کتاب.

در پاورقی‌ها، توضیحات جامع و مفصلی، پیرامون جرح و تعدیل روات و صحت و ضعف روایات مذکور در کتاب، ارائه گردیده است.

==پانویس ==
<references />

==منابع مقاله==
# مقدمه و متن کتاب.
# طباطبایی، سید کاظم، «مسندنویسی در تاریخ حدیث»، قم، [[دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم]]، مرکز انتشارات، چاپ اول، 1377.
#[[:noormags:25643|جناتی، محمدابراهیم، «بعد فقهی و اجتهادی طبری»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: کیهان اندیشه، مرداد و شهریور 1368، ‌شماره 25 ‏(9 صفحه، ‌از 76 تا 84)]].

==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
[[تهذيب الآثار: الجزء المفقود]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:حدیث]]
[[رده: متون احادیث]]
[[رده:احادیث اهل سنت]]
[[رده:اردیبهشت(99)]]
[[رده: آپلود اردیبهشت (99)]]