نمایش مبدأ برای عصار، سید محمدکاظم

<div class='wikiInfo'>
[[پرونده:NUR22995.jpg|بندانگشتی|عصار، محمد کاظم]]
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
|-
! نام!! data-type='authorName'|عصار، محمد کاظم

|-
|نام‌های دیگر 
|data-type='authorOtherNames'|سید محمدکاظم عصار

عصار تهراني، سيد محمدکاظم بن محمد

|-
|نام پدر 
|data-type='authorfatherName'|
|-
|متولد 
|data-type='authorbirthDate'| 1302ق 
|-
|محل تولد
|data-type='authorBirthPlace'|
|-
|رحلت 
|data-type='authorDeathDate'| 1394ق 
|-
|اساتید
|data-type='authorTeachers'|
|-
|برخی آثار
|data-type='authorWritings'|حاشيه بر کفاية الاصول محقق خراساني

رساله وحدت وجود

|-class='articleCode'
|کد مولف
|data-type='authorCode'|AUTHORCODE22995AUTHORCODE
|}
</div>

'''سید محمدکاظم عصار'''، از علمای معاصر است که در علوم جدید نیز استاد بوده و «رساله بداء»، «علم الحديث» و «تفسیر قرآن کریم» از آثار درخشان ایشان می‎باشد.

==زادروز، زادگاه و تبار==
سید محمدکاظم عصار، به‎ سال 1302ق (1264ش) در تهران متولد شد. پدر وی آیت‎الله سید محمد عصار، خود از برجستگان فقها‎ و علمای‎ تهران و از شاگردان‎ میرزای شیرازی و میرزا حبیب‎الله رشتی، میرزا حسین آشتیانی، آخوند خراسانی و آقا میرزا محمدرضا فشارکی بود<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/33408/74 ر.ک: رضوی، مسعود، ص74]</ref>.

==تحصیل==
تأمل در احوال و آثار او نشان‎ می‎دهد که‎ جوانه‎های پرورش و تکوین شخصیت وی، در چه زمین پربرکت و حاصل‎خیزی ریشه داشته است. به نوشته سید جلال‎الدین آشتیانی، «استاد علامه‎ سید‎ محمدکاظم عصار، به‎واسطه نبوغ‎ ذاتی و قدرت حافظه، به فرمان پدر بزرگوارش، در سن سه سالگی به قرائت قرآن، فراگیری ادبیات‎ فارسی و تعلیم خط پرداخت و در پنج سالگی‎ تمام‎‎ قرآن‎ را حفظ بود». از آن‎ پس‎ در‎ سلک شاگردان‎ مدرسه عبدالله‎خان در تیمچه حاجب‎الدوله درآمده، به مدت سه سال به تحصیل صرف و نحو و منطق‎ پرداخت. سپس‎ شش‎ سال نزد اساتید آن زمان در مدرسه خان‎ مروی‎ و صدر و سایر مدارس تلمذ کرده، سطوح فقه و اصول و کتب کلامی را آموخت. پس از آن عزم کسب علوم جدید‎، از‎ قبیل‎ ریاضی، فیزیک، حساب، هندسه، هیئت و... در دارالفنون‎ نمود و دوره‎ این مدرسه را نیز به پایان برد. در همان ایام، به مدت هشت سال نزد استادان مسلم‎ علوم‎ عقلی‎ تهران‎، کتب حکمت از مشا و اشراق‎ و عرفان و ملاصدرا و همچنین ریاضیات قدیم‎ را‎ فراگرفت. به سال 1329ق، به درخواست‎ مرحوم عبدالرزاق‎خان مهندس رئیس دارالفنون‎‎، برای‎ تأسیس‎ نخستین دبیرستان در آذربایجان روانه تبریز شد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/33408/74 ر.ک: همان]</ref>.

در تبریز، علامه عصار به‎ تدریس‎ علوم‎ جدید - طبیعی، حساب، هندسه، هیئت و زبان فرانسه ‎- ‎اشتغال داشت و در همین زمان، بین ایشان‎ و ثقةالاسلام تبریزی دوستی‎ عمیقی برقرار شد. معروف است که آن مرحوم نزد‎ استاد‎ عصار، قسمتی از مباحث مهم کتاب اسفار را قرائت کرده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/33408/74 ر.ک: همان]</ref>.

پس از‎ اشغال‎ تبریز‎ و شهادت ثقة‎الاسلام در عاشورای سال 1320ق، عصار با همان‎ لباس روحانی‎ از‎ تبریز خارج شده و عازم فرانسه‎ شد. در فرانسه، علاوه بر تکمیل زبان فرنگی‎، علوم‎ ریاضی‎ و طبیعی را دنبال گرفت و رشته طب‎ را به‎عنوان تخصیص خود برگزید. اما ظاهرا به‎‎ دلایلی‎، از جمله حساسیت نسبت به تشریح اجساد، طب را نیمه‎کاره نهاد‎ و به‎ نجف‎ اشرف مهاجرت‎ کرد. علامه عصار در نجف، طی 13 سال تحصیل‎ و تدریس، بالاترین درجه اجتهاد‎ را‎ نزد‎ بزرگ‎ترین‎ علمای عصر کسب کرد و به تهران بازگشت. از آن‎ زمان، استاد‎ عصار‎ به تدریس مشغول شد و ابتدا در مدرسه صدر آغاز به تدریس کرد. استاد آشتیانی در جایی‎ دیگر‎ نوشته است: «مرحوم عصار که در سن 29 سالگی به حیازت‎ درجه‎ اجتهاد‎ نائل آمده بود، حوزه مستقل درسی‎ معقول‎ و منقول‎ داشت‎ و سطوح عالی ریاضی و فلسفه و عرفان، اعم از‎ فلسفه‎ اشراقی و مشایی و حکمت متعالیه را به شیوه مکتب ملاصدرا تدریس‎ می‎کرد. ‎عصار، پس از تکمیل مطالعات و تحصیلات‎ عالی‎ خود در‎ نجف‎ اشرف، به ایران‎ بازگشت و با وجود آنکه‎ برای معظم‎له بعد از مراجعت از نجف، همه‎گونه ریاست بر خلق‎ و اسباب‎ رسیدن به مقامات ظاهری فراهم بود، این‎ استاد بزرگوار، در‎ بین‎ همه شئون، تدریس را انتخاب‎ نمودند‎ و به سایر مقدمات پشت پا زدند»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/33408/74 ر.ک: همان]</ref>.

از آن پس، استاد عصار ابتدا در‎ دار‎المعلمین‎ عالی تهران به تدریس‎ پرداخت، سپس مقارن با تأسیس دانشگاه، از ایشان برای تدریس در دانشگاه تهران، دعوت به عمل آمد و تا هنگام بازنشستگی، در دانشکده‎های ادبیات و الهیات و معارف اسلامی‎، به افاضه و تدریس فلسفه و علوم معقول و منقول اشتغال داشتند‎. ایشان همچنین از جمله معدود علمای طراز اولی است که در تدوین قانون مدنی ایران، صاحب‎نظر و واجد اثر بوده‎اند. استاد آشتیانی مرقوم داشته‎اند که: «استاد عصار در ابتدای تأسیس دانشکده معقول و مؤسسه وعظ و تبلیغ اسلامی ‎(قبل از شهریور 320ش)، یک سال به‎عنوان علم ‎الحديث و علم از نظر کتاب و سنت، تقریبا یک دوره معارف اسلامی را با بیانی رسا و شیوا و محققانه در این مؤسسه بیان نموده‎اند. این مباحث، حاوی تحقیقی‎ترین مسائل فلسفی و دینی می‎باشد که هیچ محققی از آن بی‎نیاز نیست... و در همین مؤسسه دو سال تفسیر و تدریس نموده‎اند... عمده تدریس استاد علامه، در مدارس قدیم تهران بود. مدت‎ها در مدرسه صدر، واقع در جلو خان مسجد شاه و مدرسه خان مروی و مدرسه سپهسالار جدید در رشته‎های مختلف تدریس می‎نمودند...»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/33408/74 ر.ک: همان]</ref>.

ایشان همه عمر بابرکت خود را به تحصیل و پژوهش و تدریس گذراند. او آموزگاری نمونه و بافضیلت بود که درباره شیوه سلوک و آموزگاری وی خاطره‎های عبرت‎آموز بسیار گفته‎اند. هزارها طالب‎ علم از محضر وی بهره‎ها بردند، تا آنکه بیماری و کهولت در سن 92 سالگی ایشان را از پای انداخت.

==وفات==
استاد عصار، «یک ساعت به اذان صبح مانده، روز پنج‎شنبه 26 ذی‎حجه سال 1394ق، مطابق 19 دی 1353ش، رخت از دیار فانی بست و جنب مرقد حضرت عبدالعظیم و در مقبره ابوالفتوح رازی، به خاک سپرده شد»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/33408/74 همان]</ref>.

==آثار==
مجموعه آثار عصار به اهتمام و با حواشی و مقدمه و تصحیح سید جلال‎الدین آشتیانی به چاپ رسیده است‎ که شامل‎‎ هشت مطلب است:
# مقدمه استاد آشتیانی؛
# شرح حال مرحوم علامه عصار به قلم ‎خود ایشان؛
# رساله وحدت وجود؛
# رسالة بداء؛
# إجابة الدعاء في مسألة البداء؛
# علم الحديث؛
# تفسیر قرآن‎ کریم؛
# شذراتی در جبر و اختیار<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/33408/75 ر.ک: همان، ص75]</ref>.

در میان این آثار، سه رساله درخشان و کم‎نظیر استاد، به نام‎های: «رساله بداء»، «علم الحديث» و «تفسیر قرآن کریم»، کیفیتی ممتاز دارند. این امتیاز از‎ جهت‎ روش‎ ورود به این مباحث و بحث‎ فلسفی‎‎ در‎ حوزه کلام، حدیث و قرآن‎شناسی است. همچنین است «تفسير‎ القرآن‎ الكريم» که سرشار از مباحث عالی در مقدمات قرآن‎شناسی و قرآن‎پژوهی‎ است و گاه نکته‎سنجی‎ها‎ و انحصارات‎ علمی‎ای‎ دارد که تقریبا در اثر دیگری دیده نمی‎شود. عصار که از دانش معقول و حکمت‎ به‎‎وسعت برخوردار بود، در برخورد با هر مسئله‎ای به شیوه نوگرایانه و فلسفی، همراه‎ با‎ احاطه‎ بر دانش و آثار مفسران گذشته، نظری خاص و بسیار عمیق ابراز می‎کند؛ به‎گونه‎ای‎ که مثلا‎ در‎ بخش «وجوه اعجاز قرآن مجید» یا در بحث «عالمین» و دیگر مباحث، سخنش‎ خاص‎ و بسیار‎ تأمل‎انگیز است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/33408/75 ر.ک: همان]</ref>.

==پانویس ==
<references />

==منابع مقاله==

[[:noormags:622096|رضوی، مسعود، «بازخوانی: آثار عصار»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: اطلاعات حکمت و معرفت، مرداد 1388، سال چهارم، ‎شماره 5 ‎(2 صفحه، ‎از 74 تا 75)]].

==وابسته‌ها==
[[مجموعه آثار عصار]]

[[رساله در برخی از مسائل الهی عام]]


[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:25 آبان الی 24 آذر(97)]]
[[رده:سال97-25آبان الی24آذر]]