نمایش مبدأ برای وهاج خوانساری، محمد بن امیر علی‌اصغر

<div class='wikiInfo'>
[[پرونده:NUR18427.jpg|بندانگشتی|وهاج خوانساری، محمد بن امير علی اصغر]]
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
|-
! نام!! data-type='authorName'|وهاج خوانساری، محمد بن امير علی اصغر
|-
|نام های دیگر 
|data-type='authorOtherNames'|

|-
|نام پدر 
|data-type='authorfatherName'|سید على‎اصغر
|-
|متولد 
|data-type='authorbirthDate'| قرن سیزده
|-
|محل تولد
|data-type='authorBirthPlace'|محله سرچشمه شهرستان خوانسار
|-
|رحلت 
|data-type='authorDeathDate'|  1319ق
|-
|اساتید
|data-type='authorTeachers'|
|-
|برخی آثار
|data-type='authorWritings'|[[کليات ديوان وهاج خوانساری]]


|-class='articleCode'
|کد مولف
|data-type='authorCode'|AUTHORCODE18427AUTHORCODE
|}
</div>
 
'''سید محمّد واعظ‍‎ '''، معروف به سید آقا و متخلّص به وهّاج از خطیبان و نویسندگان قرن سیزده و چهارده هجرى قمرى است. از او مجموعه اشعاری به‎جای مانده که به همت «حاجى شیخ محمّدحسین صدر خوانسارى (‎صدرالمشایخ)»، گردآوری و بعدها تحت عنوان کلیات دیوان وهاج خوانساری چاپ شده است.

==زادگاه==
سید آقا در محله سرچشمه شهرستان خوانسار به دنیا آمد. پدرش سید على‎اصغر، عالمی زاهد و عابد از سلسله سادات، منتسب به امامزاده احمد فرزند امام هادى(ع) بوده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35558/1/15 ر.ک: علی‎رضایی، رضا، ص15]</ref>.

==خانه وهاج==
منزل مسکونى او، در مجاورت مدرسه علمیه مریم بیگم صفوى قرار دارد، که نسل به نسل، به فرزندان و نوادگانش منتقل شده است و در چند سال اخیر به دلیل مهاجرت آنان، به فروش رسیده، درحالی‎که قسمت اعظم آن به‎جز چند اطاق، در جریان سیلاب مردادماه سال 1366، تخریب و سپس نوسازى شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35558/1/15 ر.ک: همان]</ref>.

==تحصیلات==
در نگرشى به آثار برجاى‎مانده، مى‎توان چنین اظهار داشت که سید محمد به دلیل مجاورت محلّ‎ زندگی‎اش با حوزه علمیه «مریم بیگم صفوى» که تنها مدرسه و محلّ‎ علمى آن زمان بوده، تحصیلات خود را در این محل سپرى نموده و به فراگیرى علوم دینى و ادبى پرداخته است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35558/1/15 ر.ک: همان، ص15]</ref><ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35558/1/16 ر.ک: همان،16]</ref>

==مسافرت‎ها==
طبق اظهارات نوادگانش و چنان‎که از مقدّمه «اختر» بر دیوان اشعار او برمى‎آید، چون پیشه اصلى وهاج، وعظ‍‎ و خطابه بوده است، به‎منظور «تازه‎رو بودن در انظار» به مسافرت مى‎پرداخته؛ سفرهاى او به مناطق مرکزى، شمالى و شمال شرقى ایران محرز و مشخص است، امّا از مسافرت‎هاى دیگر او به شهرهاى داخلى و یا خارج از محدوده جغرافیایى ایران اطلاعى در دست نیست. از جمله مسافرت‎هایش که تغییر و تحولى در او پدید آورده، سفر به شهر تاریخى «ماسوله» از مناطق شهرستان فومن در استان گیلان است که در میان کوهستان‎هاى بلند محصور شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35558/1/16 ر.ک: همان، ص16]</ref>.

==روى آوردن به شعر و شاعرى==
«اختر مى‎نویسد: «در بدایت حال، زبان بیانش الکن و در قصور سخن و فتور بنان شهره هر انجمن بود، تا به‎واسطه علوّ فطرت و سموّ فکرت و حسن اعتقاد و پاکى نهاد و فطانت فطرى و لیاقت جبلى، به همّت عالى نهمت آباى عظام و اجداد کرام(‎ع)، ‎سرآمد بلغاى عصر و فصحاى دهر گردید... در قصبه موسوم به ماسوله که از توابع جیلان است و سرشت پاک عون بن على عمران(ع)، شبى در واقعه دید که... انجمنى آراسته و گلشنى نگرید پیراسته مجمع آل طه و یس و پیشوایان راه یقین، ابواب عنایت بر رویش گشودند... پس از بیدارى، قلب ماهیت در خود دید و داد سخنورى داد و نیروى زبان‎آورى بگشاد»»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35558/1/16 همان]</ref>.

==آثار==
به گزارش صدرالمشایخ، سید محمد داراى آثار منثور و منظوم بوده است، اما آنچه از آثار او به‎جای مانده، کلیات دیوان اشعارش است که به همت «حاجى شیخ محمدحسین صدر خوانسارى (‎صدرالمشایخ)»، گردآوری شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35558/1/15 ر.ک: همان، ص15]</ref>،<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35558/1/16 ر.ک: همان، 16]</ref>

==مذهب==
«مذهب سید، شیعه اثناعشرى بوده و قصاید نغزى در مدح رسول اکرم(ص) و ائمه معصومین (امام على(ع)، امام حسن(ع)، امام حسین(ع)، امام موسى کاظم(ع)، امام رضا(ع)، حضرت مهدى(عج) و سایر معصومین و خاندان اهل‎بیت) سروده است»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35558/1/17 همان، ص17]</ref>.

او در خداشناسى و دین‎دارى اعتقاداتى متقن و استوار و تعصّب شدیدى به ولایت امیرالمؤمنین(ع) و ائمه اطهار(ع) داشت. این امر در اشعارش نیز هویداست، مانند:

{{شعر}}
{{ب|'' شاهى که به قد کسوت امکانش رسا نیست ''|2=''وز واجب مطلق به خداوند جدا نیست''}}
{{ب|'' گوییم به ناحق که اگر عین خدا نیست  ''|2='' او عین خدا هست و مر این نکته خطا نیست ''}}
{{ب|'' زین عین خدا، گشته خداوند هویدا ''|2='' شاهى که بود مایه ایجاد دو عالم ''}}
{{ب|'' شاهى که بود ملک دو گیتیش مسلّم ''|2='' شاهى که بود نه فلکش حلقه خاتم ''}}
{{ب|'' شاهى که بود خادم او عیسى مریم ''|2='' شاهى که بود چاکر او آدم و موسى ''<ref>ر.ک: همان</ref>}}
{{پایان شعر}}


==عدم استفاده از واژگان گویش خوانساری==
در خوانسار گویش خاصى وجود دارد که ریشه آن، پارسى میانه و تا حدودى ماد غربى است. زبان محلّى خوانسار، همانند زبان‎هاى کردى، سمنانى با کمى تغییر در دلیجان، جرقویه، نائین و منطقه‎اى از کاشان تکلّم مى‎شود و به سبب آنکه خوانسار در میان کوهساران واقع شده و در گذر زمان تا حدودى از تاخت‎وتاز اجانب و تأثیر نامطلوب اقوام مهاجم بر فرهنگ و زبان به‎دور مانده، زبان محلى (پارسى میانه) از سیر قهقرایى مصون مانده است. در بررسى‎هاى به‎عمل‎آمده هیچ واژگانى از گویش خوانسارى در آثار سید محمد وهاج مشاهده نشده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35558/1/17 ر.ک: همان، ص17]</ref><ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35558/1/18 ر.ک: همان، ص18]</ref>

==وفات ==
سید آقا در ‎بیست‎وهفتم محرم‎الحرام سال 1319ق، از دنیا رفت و در قبرستان شرقى خوانسار که امروزه در مجاورت خیابان سیزدهم محرم واقع گردیده، به خاک سپرده شد. به‎جز وهاج، بزرگان بسیارى از علما و شعرا و خوش‎نویسان و هنرمندان و خیرین در این محل مدفونند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35558/1/18 ر.ک: همان، ص18]</ref>.

==پانویس==
<references />

==منابع مقاله==
[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35558/1/9 علی‎رضایی، رضا، «تاریخچه» مندرج در «کلیات دیوان وهاج خوانساری»، تاریخچه و تصحیح و تعلیقات به کوشش رضا علی‎رضایی، مجمع ذخایر اسلامی، قم، 1380ش].

==وابسته‌ها==
[[کلیات دیوان وهاج خوانساری]]

[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده: 25 مهر الی 24 آبان(97)]]
[[رده:سال97-25مهر الی24 آبان]]