نمایش مبدأ برای افشار، ایرج

<div class='wikiInfo'>
[[پرونده:NUR00572.jpg|بندانگشتی|افشار، ایرج]]
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
|-
! نام!! data-type='authorName'|افشار، ایرج
|-
|نام‌های دیگر 
|data-type='authorOtherNames'| 
|-
|نام پدر 
|data-type='authorfatherName'|
|-
|متولد 
|data-type='authorbirthDate'|1304 ش
|-
|محل تولد
|data-type='authorBirthPlace'|
|-
|رحلت 
|data-type='authorDeathDate'|1389 ش
|-
|اساتید
|data-type='authorTeachers'|
|-
|برخی آثار
|data-type='authorWritings'|[[اسناد پادریان کرملی، بازمانده از عصر شاه عباس صفوی]] 
|-class='articleCode'
|کد مؤلف
|data-type='authorCode'|AUTHORCODE572AUTHORCODE
|}
</div>

'''ايرج افشار'''، فرزند محمود افشار و نصرت برازنده، در 16 ماه مهر سال 1304ش، در تهران به دنيا آمده است. نياى افشار، از متمولين و ريشه‌دارترين خاندان‌هاى يزد، اين فيروزه‌كوير ايران، بوده‌اند. ايرج در چنين خاندانى چشم به جهان گشود و در كنار پدر فرزانه‌اش رسم زيستن و دانستن آموخت. دبستان را در مدرسه زرتشتيان تجريش و دبيرستان را در مدرسه فيروز بهرام به پايان برد و هم‌زمان با تحصيل در دوران متوسطه، به‌عنوان مدير داخلى مجله آينده كه صاحب امتياز آن، پدر نامدارش بود، مشغول به كار شد.

بعد از پايان تحصيلات متوسطه، رشته علوم قضايى را در دانشكده حقوق دانشگاه تهران دنبال كرد و در سال 1328، از اين رشته و دانشگاه فارغ‌التحصيل شد، اما شوق به فرهنگ و ادب در او بيش از ميل به اشتغال در رشته تحصيلى‌اش بود؛ به همين سبب، هم‌زمان با طى ايام دانشگاه، همكارى با مجله جهان نو را آغاز كرد كه تا سال 34 ادامه يافت. از 1337، به‌عنوان مدرس دانشسراى عالى تهران و از 1348، به‌عنوان استاد رشته تاريخ، در دانشكده ادبيات دانشگاه تهران مشغول به كار شد.

در سال 1330، به کتابدارى در دانشگاه تهران روى آورد و به فهرست‌نويسى و کتاب‌شناسى علاقه‌مند شد.

در سال 1331، با همكارى محمدتقى دانش‌پژوه، [[ستوده، منوچهر|منوچهر ستوده]]، مصطفى مقربى و عباس زرياب خويى، مجله فرهنگ ايران‌زمين را بنيان گذاشت و از آن زمان تاكنون بيش از نيم قرن است كه به فعاليت مستمر مطبوعاتى مشغول است.

از سال 1333 تا 1335 سردبيرى مجله سخن به صاحب‌امتيازى دكتر [[خانلری، پرویز|پرويز ناتل خانلرى]] را بر عهده داشت.

از 1337 تا 1357، سردبير مجله راهنماى کتاب به صاحب‌امتيازى دكتر [[یارشاطر، احسان|احسان يارشاطر]] بود.

در 1341، به رياست کتابخانه ملى ايران و در 1342 به رياست مركز تحقيقات ايران‌شناسى دانشگاه تهران رسيد و از 1344 تا 1358، رئيس کتابخانه مركزى دانشگاه تهران بود.

افشار، کتابخانه شخصى خود را به مركز دايرةالمعارف بزرگ اسلامى هديه كرد. کتاب‌هاى او در كنار کتابخانه دكتر [[زرین‌کوب، عبدالحسین|عبدالحسين زرين‌كوب]] و دكتر [[ستوده، منوچهر|منوچهر ستوده]]، زينت‌بخش مركز دايرةالمعارف است.

او تاكنون مقالات و کتاب‌هاى زيادى درباره ايران‌شناسى و در زمينه کتاب‌شناسى به چاپ رسانده است كه اين تحقيقات در نشريات معتبر ايرانى و خارجى منتشر شده‌است.

«فهرست مقالات فارسى» كه مقالات فارسى را در زمينه ايران‌شناسى در 6 جلد به چاپ رسانده است، بالغ بر چهل سال از زندگى استاد را در بر گرفته است و هر كسى كه بخواهد در موضوعاتى كه مربوط به ايران و زبان و فرهنگ ايرانى، دست به پژوهش بزند، از مراجعه به اين کتاب بى‌نياز نخواهد بود. مجموعه مقالاتى كه ايرج افشار، در مجلات و يادنامه‌ها به چاپ رسانده است شايد بالغ بر دو هزار مقاله باشد. کتاب‌هايى كه ايشان در زمينه فرهنگ، تاريخ و ادب ايران انتشار داده‌اند، بالغ بر سيصد جلد مى‌شود. وى از نظر كثرت آثار، شايد در ميان معاصرين، بى‌نظير باشد.

برخى از آثار او، اعم از تأليف و تحقيق و ترجمه، عبارت است از:

#پژوهش‌هاى ايران‌شناسى نامواره؛
#دفتر تاريخ؛
#رياض الفردوس خانى؛
#فرهنگ ايران‌زمين؛
#نامه‌هاى تهران (شامل 154 نامه از رجال دوران به سيد حسن تقى‌زاده)؛
#گلگشت در وطن (سفرنامه)؛
#فهرست دست‌نويس‌هاى فارسى در کتابخانه ملى اتريش و آرشيو دولتى اتريش در وين؛
#سواد و بياض؛
#اخبار مغولان (650-683) در انبانه ملا قطب؛
#فهرست مقالات فارسى در زمينه تحقيقات ايرانى؛
#اسناد تاريخى خاندان غفارى؛
#تاريخ يزد؛
#خاطرات وكيل التوليه (ميرزا محمد نواب رضوى)؛

و...


==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}


[[اسناد پادریان کرملی، بازمانده از عصر شاه عباس صفوی]] 

[[تذکره شعرای یزد]] 

[[روزنامه خاطرات امین لشکر]] 

[[مسافرت نامه کرمان و بلوچستان]] 

[[دفتر تاریخ]] 

[[ریاض الفردوس خانی]] 

[[تاریخ عالم آرای عباسی]] 

[[خاطرات ممتحن‌الدوله (زندگی نامه میرزا مهدی خان ممتحن‌الدوله شقاقی)]] 

[[فرخ نامه]] 

[[اوراد الاحباب و فصول الاداب]] 

[[دو رساله عرفانی در عشق]]

[[لوامع و لوایح در شرح قصیده خمریه ابن فارض و در بیان معارف و معانی عرفانی (سه رساله در تصوف)]] 

[[تاریخ جدید یزد]] 

[[تاریخ کاشان]] 

[[استر آباد نامه سه سفرنامه، وقفنامه و سرگذشت]]

[[خوابگزاری. التحبير في علم التعبير]] 

[[عرایس الجواهر و نفایس الأطایب]] 

[[هفت کشور و سفرهای ابن تراب]] 

[[جامع مفیدی]] 

[[اسناد تاریخی خاندان غفاری]] 

[[چهل سال تاریخ ایران]] 

[[روزنامه سفر مازندران]] 

[[خطای نامه: شرح مشاهدات سید علی‌اکبر خطائی معاصر شاه اسماعیل صفوی در سرزمین چین]] 

[[أنیس الناس]] 

[[رجال عصر مشروطیت]] 

[[خاطرات دیوان بیگی (میرزا حسین خان) از سال‎های 1275 تا 1317 قمری (کردستان و طهران)]] 

[[روزنامه خاطرات عین السلطنه]] 

[[تاریخ یزد]] 

[[فهرست مقالات فارسی در زمینه تحقیقات ایرانی]] 

[[شرح رباعیات در وحدت وجود (سه رساله در تصوف)]] 

[[جامع جعفری]] 

[[روزنامه ی اخبار مشروطیت و انقلاب ایران]] 

[[خاطرات وکیل التولیه (میرزا محمد نواب رضوی)]] 

[[زنگی نامه]] 

[[رجال وزارت خارجه در عصر ناصری و مظفری]] 

[[نامه‌های مشروطیت و مهاجرت (از رجال سیاسی و بزرگان محلی به سیدحسن تقی زاده) (سالهای 1325 قمری به بعد)]] 

[[خاطرات سردار اسعد بختیاری (جعفر قلی خان سردار بهادر)]] 

[[آشپزی دوره صفویه (کارنامه و ماده الحیوه)]] 

[[مجمل الحکمه: ترجمه گونه‌ای کهن از رسایل اخوان الصفا]] 

[[فرهنگ ایران زمین]] 

[[سواد و بیاض مجموعه مقالات]] 

[[فردوس المرشدیه فی اسرار الصمدیه (سیرت نامه شیخ ابواسحق کازرونی)]] 

[[اخبار مغولان (650-683) در انبانه ملا قطب]] 

[[آداب المضيفين و زاد الآکلين]] 

[[ذخیره خوارزمشاهی]] 

[[استر آباد نامه (طبع قديم)]] 

[[گزيده در اخلاق و تصوف]] 

[[کتابشناسی فردوسي و شاهنامه از آغاز نوشته‌هاي پژوهشی تا سال 1385]] 

[[عهد حسام (سفرنامه لرستان و خوزستان) سال 1245 قمری]] 

[[خاطرات عارف قزويني به همراه اشعار چاپ نشده]] 

[[فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران]] 

[[نامه مینوی: مجموعه سی و هشت گفتار در ادب و فرهنگ ایرانی به پاس پنجاه سال تحقیقات و مطالعات مجتبی مینوی]] 

[[مناقب الصوفیة]] 

[[نشريه کتابخانه مرکزی دانشکاه تهران «درباره نسخه‌های خطی»]] 

[[تاريخ هرات (دستنوشتي نو يافته)]] 

[[جواهر نامه نظامی]] 

[[اسناد پادریان کرملی، بازمانده از عصر شاه عباس صفوی]] 

[[جامع الصنايع: آشپزی نامه از عصر قاجار]] 

[[دفتر اشعار صوفی]] 

[[دستور الجمهور في مناقب سلطان العارفين ابويزيد طيفور]] 

[[معرفت فلاحت: دوازده باب کشاورزی]] 

[[رساله جلدسازی (طیاری جلد)]] 

[[نسخه شناخت: پژوهشنامه نسخه شناسی نسخ خطی فارسی]] 

[[فروغستان (دانشنامه فن استیفا و سیاق همراه با شناخت اوقات و اعیاد و مقیاسهای زمانی و مکانی مرتبط با علم استیفا)]] 

[[جامع مفیدی]] 



[[رده:زندگی‌نامه]]