نمایش مبدأ برای ابوالمجد، محمدرضا

<div class='wikiInfo'>
[[پرونده:NUR00138.jpg|بندانگشتی|ابوالمجد، محمدرضا]]
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
|-
! نام!! data-type='authorName'|ابوالمجد، محمدرضا
|-
|نام های دیگر 
|data-type='authorOtherNames'| آل‌‌ع‍لام‍ه‌، م‍ح‍م‍درض‍ا

اص‍ف‍ه‍ان‍ی‌، م‍ح‍م‍درض‍ا

م‍س‍ج‍دش‍اه‍ی‌ ن‍ج‍ف‍ی‌، م‍ح‍م‍درض‍ا

ن‍ج‍ف‍ی‌، رض‍ا ب‍ن‌ م‍ح‍م‍دح‍س‍ی‍ن‌

ن‍ج‍ف‍ی‌، م‍ح‍م‍درض‍ا

ن‍ج‍ف‍ی‌ اص‍ف‍ه‍ان‍ی‌، م‍ح‍م‍درض‍ا
|-
|نام پدر 
|data-type='authorfatherName'|
|-
|متولد 
|data-type='authorbirthDate'|1247 هـ.ش
|-
|محل تولد
|data-type='authorBirthPlace'|نجف اشرف
|-
|رحلت 
|data-type='authorDeathDate'|1322 هـ.ش یا 1362 هـ.ق
|-
|اساتید
|data-type='authorTeachers'|
|-
|برخی آثار
|data-type='authorWritings'|[[أداء المفروض من شرح أرجوزة العروض]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

[[السیف الصنیع لرقاب منکری علم البدیع]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
|-class='articleCode'
|کد مؤلف
|data-type='authorCode'|AUTHORCODE138AUTHORCODE
|}
</div>


محمد رضا بن محمد حسين بن محمد باقر بن محمد تقى ايوان كيفى تهرانى اصفهانى، (متوفاى 1362 قمرى)

==ولادت==


مؤلف در 20 محرم الحرام سال 1287 قمرى در نجف اشرف چشم به جهان گشود. از ناحيۀ پدرى به شيخ محمد تقى اصفهانى صاحب [[هداية المسترشدين في شرح أصول معالم الدين|هداية المسترشدين]]  مى‌رسد و مادر او نيز ربابه سلطان بيگم دختر سيد محمد باقر بن محمد تقى موسوى، معروف به حجة الاسلام شفتى (متوفاى 1260 قمرى) مى‌باشد.

==خاندان==


خاندان شيخ محمد تقى اصفهانى (صاحب حاشيه بر معالم) (متوفاى 1248 قمرى) و جد مؤلف از اشرف و افضل خاندان علم و تقوى در اصفهان بوده‌اند. در اين خاندان نوابغ و بزرگانى در فضل و علم و ادب و معرفت ظهور كرده‌اند. سيد حسن امين دربارۀ خاندان او اين چنين مى‌گويد:آل صاحب الحاشية بيت علم جليل في أصفهان.(مستدركات أعيان الشيعة ج 6 ص 165)

در أعيان الشيعه دربارۀ پدر بزرگوار ايشان اين چنين آمده است الإمام الزاهد العارف... كان مجدا مجتهدا في شأنه كان كثير الفكر منقطعا عن الناس.(أعيان الشيعة ج 9 ص 249)

دربارۀ جد او شيخ محمد باقر بن محمد تقى اصفهانى:شيخ شيوخ أصفهان و أحد أعيان الرؤساء في إيران... لم يبق معه شأن لولاة أصفهان أبطل حكومتهم حتى ضاق بهم الخناق، بل كان حكمه فوق كل حكم.(أعيان الشيعة ج 9 ص 186)

و امّا شيخ محمد تقى اصفهانى صاحب [[هداية المسترشدين في شرح أصول معالم الدين|هداية المسترشدين]]  نيازى به بيان مطلبى دربارۀ عظمت او نيست.

اجداد و خاندان مادرى او نيز از بزرگان علم و فضل بوده‌اند. پدر مادرش سيد محمد باقر بن محمد تقى موسوى (متوفاى 1260 قمرى)، معروف به حجة الاسلام شفتى در أعيان آمده الفقيه الإمام الرئيس في أصفهان.

در مورد دايى‌هايش:جلهم علماء فضلاء انتهت إليهم الرياسة العلميّة بعد أبيهم في أصفهان.(أعيان الشيعة ج 9 ص 188)

==دوران كودكى و تحصيل==


مؤلف در نه سالگى از نجف اشرف همراه پدرش به اصفهان مسافرت كرده و پس از آموختن ادبيات و مقدمات فقه و اصول در سن پانزده سالگى به نجف اشرف برمى‌گردد.

در نجف اشرف ابتدا از محضر پدر بزرگوارش [[اصفهانی، محمدحسین|شيخ محمد حسين اصفهانى]] (متوفاى 1308 قمرى) در فقه و اصول (کتاب فصول و قسمتى از رسائل) و بعضى از کتابهاى تفسيرى (تفسير بيضاوى و كشاف) استفاده نموده و همينطور از سيد ابراهيم قزوينى در رياضيات و هيئت و علوم عقلى و معالم الأصول و شرح لمعه و شيخ فتح اللّه مشهور به شريعتمدارى اصفهانى در قسمت زيادى از رسائل، ميرزا حبيب اللّه تهرانى در رياضيات، [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|شيخ محمد كاظم خراسانى]] (متوفاى 1329 قمرى) [[شریعت اصفهانی، فتح‌الله|شيخ الشريعة اصفهانى]]  (متوفاى 1339 قمرى)، [[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|سيد محمد كاظم يزدى]] (متوفاى 1337 قمرى)، شيخ [[همدانی، رضا بن محمد هادی|آقا رضا همدانى]] (متوفاى 1322 قمرى)، [[فشارکی اصفهانی، محمد بن امیرقاسم|سيد محمد فشاركى]] (متوفاى 1316 قمرى)، شيخ حسين نورى (متوفاى 1320 قمرى) و سيد مرتضى كشميرى (متوفاى 1323 قمرى) استفاده نموده است. در بين اساتيد مؤلف، [[فشارکی اصفهانی، محمد بن امیرقاسم|سيد محمد فشاركى]] از جايگاه خاصى برخوردار است. مؤلف در مورد ايشان اين چنين مى‌گفته كه در مدت كوتاهى كه مصاحب او بوده از وى بيش از اساتيد ديگرش استفاده نموده است.

==ويژگيها==


از مهمترين ويژگيهاى شخصيتى مؤلف جامعيت او در علوم مختلف اسلامى است. جديت در تحصيل و فراگيرى علوم، او را فردى صاحب نظر و داراى نظريات جديد، عميق، و مبتكر در رشته‌هاى مختلف علمى ساخته است.

جامعيت در علوم مختلف، فضل و عظمت علمى، حافظۀ عجيب، استعداد فطرى و عشق او به كسب علم و دانش باعث شده بود كه در بين اعلام و بزرگان حوزه به نبوغ و برترى علمى مشهور شده و شخصيتى باشد كه فضايل مختلف در او جمع گردد. او در فقه و اصول متخصص و در تفسير قرآن كريم، فلسفه، كلام و رياضى فردى صاحب نظر و متبحر بود.

به علاوه در ادبيات و شعر نبوغ عجيب ايشان زبانزد عام و خاص بوده است. در کتاب كواكب السماوية تأليف علامۀ سماوى و همينطور کتاب الطليعة در ترجمۀ شعراى شيعه به بعضى از نكات خيره كنندۀ ادبى ايشان اشاره شده است.

در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] و أعيان الشيعة دربارۀ تبحر او به زبان عربى و شعر اينگونه گفته شده است:نظم المعاني الفارسیة بألفاظ العربية همانطور كه راجع به مهيار ديلمى گفته‌اند. همينطور در أعيان الشيعة بعضى از اشعار زيبا و پر معناى او آورده شده است. (أعيان الشيعة ج 7 ص 17 و نقباء البشر ج 2 ص 747)

در نقباء البشر در رابطه با شعر مؤلف اين گونه آورده شده:و في بعض شعره نكات أدبية قد لا يتنبه لها البعض لدقتها و غموضها و كان يحمل اللفظ معنى أكثر من قابليته.

با اين حال با همۀ شهرت و بزرگى جايگاه علمى ايشان وضعيت مالى مناسبى نداشته و غالبا در امر امرار معاش و گذران زندگى دچار مشكل بوده است.

عظمت علمى همراه با زهد و تنگدستى و شادابى و روحيۀ با نشاط، خوش صحبتى و در همان حال رعايت وقار و متانت و دورى از سبكى و بى‌محتوايى در گفتار، اين شخصيت عظيم را چهره‌اى استثنايى و محبوب ساخته بود.

==هجرت به اصفهان==


مؤلف پس از شروع جنگ جهانى اوّل در سال 1333 قمرى مدتى به كربلا مى‌رود اما به علت دشواريهايى كه در نتيجۀ جنگ براى خانواده و فرزندانش بوجود آمد به اصفهان مسافرت مى‌كند و در آنجا زعامت دينى و رياست فقهى مردم را به عهده گرفته و به جاى پدر بزرگوارش به هدايت مردم و نشر معارف اسلامى و نيز امامت جماعت و تدريس مى‌پردازد.

==تدريس==


به دليل بلاغت و رسايى در گفتار و تقرير نيكو و زيبا و جامعيت ايشان در علوم مختلف حوزوى و اينكه كلام ايشان با دلايل و استشهاد به اشعار عربى و فارسى و گفتار علماى لغت آميخته بوده، بسيارى از طلاب و فضلا علاقه‌مند به شركت در درس ايشان و استفادۀ علمى از اين شخصيت برجسته بوده‌اند و همينطور به دليل خوشرويى و خوش اخلاقى و لطافت روحى ايشان، در بين طالبين علم محبوبيت زائد الوصفى داشته‌اند كه اين خود بر علاقۀ فضلا و بزرگان به شركت در حلقۀ درس ايشان مى‌افزوده است.

مؤلف در اوج فقر و تنگدستى داراى تأليفات و تصنيفات زيادى بوده كه در قسمت تأليفات ذكر خواهد شد.

==گفتار ديگران دربارۀ او==


نقباء البشر:عالم كبير و أديب جليل و فيلسوف بارع. كان مجتهدا في الفقه محيطا بأصوله و فروعه، متبحرا في الأصول متقنا لمباحثه و مسائله، متضلعا في الفلسفة خبيرا بالتفسير، بارعا في الكلام و العلوم الرياضية، و له في كل ذلك آراء فاضجة و نظريات صائبة، أضف إلى ذلك نبوغه في الأدب و الشعر (ج 2، ص 274)

أعيان الشيعة به نقل از کتاب الطليعة: فاضل تلقى الفضل عن أب و جد و لم يكفه ذلك حتى سعى في تحصيله و جد إلى ذكاء ثاقب و نظر صائب و روح خفيفة و حاشية طبع رقيقة أتى النجف فارتقى معارج الكمال و زاحم بمناكب الفضل الرجال. (أعيان الشيعة ج 7، ص 16)

و همينطور در أعيان به نقل از سيد شهاب الدين نجفى مى‌فرمايد:هذا الرجل من نوابغ عصره و أغاليظ الزمان فقها و أصولا و أدبا و شعرا و حديثا و رياضيا.(همان منبع)

قابل ذكر است كه در رابطه با زندگينامۀ شيخ محمد رضا اصفهانى يك بار در أعيان الشيعة ج 7 ص 16 و يك بار در مستدركات أعيان الشيعة ج 6 صفحۀ 165 توضيح داده شده است.

==اساتيد==


1 - پدر بزرگوار او، [[اصفهانی، محمدحسین|شيخ محمد حسين اصفهانى]] نجفى (متوفاى 1308 قمرى)

2 - سيد ابراهيم قزوينى

3 - ميرزا حبيب اللّه تهرانى عراقى، مشهور به ذو الفنون (استاد رياضيات، هيئت، نجوم و معقول)

4 - [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|شيخ محمد كاظم خراسانى]]، صاحب [[كفاية الأصول]]  (متوفاى 1329 قمرى)

5 - [[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|سيد محمد كاظم يزدى]] (متوفاى 1337 قمرى)

6 - شيخ [[همدانی، رضا بن محمد هادی|آقا رضا همدانى]] (متوفاى 1322 قمرى)

7 - [[فشارکی اصفهانی، محمد بن امیرقاسم|سيد محمد فشاركى]] اصفهانى (متوفاى 1316 قمرى)

8 - شيخ حسين نورى (متوفاى 1320 قمرى) استاد علم حديث و رجال.

9 - سيد مرتضى كشميرى (1323 قمرى)

10 - [[شریعت اصفهانی، فتح‌الله|شيخ الشريعة اصفهانى]]  (متوفاى 1339 قمرى)

11 - شيخ فتح اللّه ملقب به شريعتمدارى اصفهانى

12 - سيد جعفر حلّى

==تأليفات==


1 - وقاية الأذهان و الألباب

2 - رسالة في القبلة

3 - نقد فلسفۀ داروين (در سه جلد، دو جلد آن در بغداد در سال 1331 قمرى چاپ شده است.)

4 - حواشى بر نجاة العباد تأليف محمد حسن نجفى [[صاحب جواهر، محمدحسن|صاحب جواهر]] 

5 - أداء المفروض في شرح أرجوزة العروض، تأليف ميرزا مصطفى تبريزى (در علم عروض و قافيه)

6 - استيضاح المراد من قول الفاضل الجواد (فقهى)

7 - أمجديّة (فقهى، اخلاقى)

8 - الإيراد و الإصدار

9 - حلى الدهر العاطل يا حلى الزمن العاطل

10 - ذخائر المجتهدين في شرح «معالم الدين فى فقه آل ياسين»، تأليف ابن قطان (فقهى است و دو جلد نكاح و طهارت آن چاپ شده است)

11 - الرد على البهائية

12 - رسالة في الرد على «فصل القضاء في عدم حجيّة فقه الرضا عليه السلام» تأليف [[صدر، حسن|سيد حسن صدر]] 

13 - الروض الأريض (ديوان شعر عربى)

14 - الروضة الغناء (در فقه)

15 - السيف الصنيع على رقاب منكرى البديع (در علم بلاغت)

16 - العقد الثمين

17 - نجعة المرتاد

18 - القول الجميل

19 - النوافج و الروزنامج

20 - حاشيه بر كافى تأليف مرحوم [[کلینی، محمد بن یعقوب|كلينى]] 

21 - حواشى على اكثر «اكر لثاوى ذيلاسوس الحكيم اليوناني»، در علم هندسه

22 - تنبيهات دليل انسداد يا اثبات حجّية الظن الطريقي (کتاب اصولى)

==وفات==


در 24 محرم الحرام سال 1362ه‍.ق. در شهر اصفهان اين يگانۀ دوران از اين عالم خاكى رخت بربسته و به ديار حق شتافت. بدن مطهر او در تخت فولاد، در تكيۀ مخصوص به خانواده‌اش به خاك سپرده شد.


== وابسته‌ها ==
{{وابسته‌ها}}
[[وقایة الأذهان]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

[[السیف الصنیع لرقاب منکری علم البدیع]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

[[اداء المفروض من شرح ارجوزه العروض]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

[[دیوان ابي المجد]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

[[رده:زندگی‌نامه]]