۱۰۱٬۷۰۹
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ارسطو' به 'ارسطو') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ن شناسی ' به 'نشناسی ') |
||
(۴۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR19972J1.jpg | |||
| عنوان =علم النفس اسلامی و بررسی نظرات دانشمندان غرب | |||
| عنوانهای دیگر = | |||
| پدیدآوران = | |||
[[حقانی، حسین]] (نویسنده) | |||
| | | زبان =فارسی | ||
| کد کنگره =BP 232/65 /ح7ع8 | |||
| | | موضوع = | ||
روانشناسی اسلامی | |||
|زبان | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
نفس | نفس | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | دانشگاه الزهراء(س) | ||
| مکان نشر =تهران - ایران | |||
| سال نشر = 1385 ش | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE19972AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =19972 | |||
| کتابخوان همراه نور =19972 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''علم النفس اسلامى و بررسى نظرات دانشمندان غرب''' تأليف [[حقانی، حسین|حسين حقانى زنجانى]]، به زبان فارسى است. و مشتمل بر بيان ابعاد مختلف علم روانشناسى اسلامى مىباشد. | |||
نویسنده، در مورد تأليف كتاب اين چنين مىنويسد: | |||
«كتاب، حاصل تحقيقات و بررسىهاى علم النفس از ديدگاه اسلام است كه اوايل سال 70ش تا 75ش در دانشكده روانشناسى و تربيتى دانشگاه الزهراء تدريس مىشد» | «كتاب، حاصل تحقيقات و بررسىهاى علم النفس از ديدگاه اسلام است كه اوايل سال 70ش تا 75ش در دانشكده روانشناسى و تربيتى دانشگاه الزهراء تدريس مىشد» | ||
== ساختار | == ساختار== | ||
كتاب، مشتمل بر يك پيشگفتار از مؤلف و متن مىباشد. | كتاب، مشتمل بر يك پيشگفتار از مؤلف و متن مىباشد. | ||
متن كتاب، فاقد هر گونه فصل بندى يا باب بندى است. مؤلف، در بيان مطالب و مباحث از آيات قرآن كريم، روايات شريفه و اشعار استفاده نموده است. | متن كتاب، فاقد هر گونه فصل بندى يا باب بندى است. مؤلف، در بيان مطالب و مباحث از آيات قرآن كريم، روايات شريفه و اشعار استفاده نموده است. | ||
== گزارش محتوا | == گزارش محتوا== | ||
متن كتاب، مشتمل بر بيان ابعاد مختلف مسأله علم النفس اسلامى (روانشناسى اسلامى) به صورت مفصل و اساسى است. در اين اثر هم چنين، نظرات دانشمندان غرب مورد بررسى قرار مىگيرد و بين نظرات اسلام و دانشمندان غرب مقايسه صورت مىگيرد. | متن كتاب، مشتمل بر بيان ابعاد مختلف مسأله علم النفس اسلامى (روانشناسى اسلامى) به صورت مفصل و اساسى است. در اين اثر هم چنين، نظرات دانشمندان غرب مورد بررسى قرار مىگيرد و بين نظرات اسلام و دانشمندان غرب مقايسه صورت مىگيرد. | ||
خط ۶۳: | خط ۴۴: | ||
اولين مطلبى كه مؤلف ذكر مىكند «اهميت روانشناسى اسلامى و سير اجمالى آن در طول تاريخ علوم» است. | اولين مطلبى كه مؤلف ذكر مىكند «اهميت روانشناسى اسلامى و سير اجمالى آن در طول تاريخ علوم» است. | ||
نویسنده، در اين مورد چنين بيان مىنمايد: | |||
«علم روانشناسى، داراى تاريخچه طولانى فلسفى و باستانى است. بديهى است كه اين تاريخچه، كاملا جنبه فلسفى داشته، و اين علم، به نام «علم النفس» ناميده شده است. علم النفس به معناى فلسفى گرچه ويژگى خودش را داشت و . . .». | «علم روانشناسى، داراى تاريخچه طولانى فلسفى و باستانى است. بديهى است كه اين تاريخچه، كاملا جنبه فلسفى داشته، و اين علم، به نام «علم النفس» ناميده شده است. علم النفس به معناى فلسفى گرچه ويژگى خودش را داشت و...». | ||
از جمله مطالبى كه در ابتداى بحث مطرح مىگردد اهميت علم النفس در ميان علوم و موقعيت علم النفس در رابطه با معارف اسلامى است. | از جمله مطالبى كه در ابتداى بحث مطرح مىگردد اهميت علم النفس در ميان علوم و موقعيت علم النفس در رابطه با معارف اسلامى است. | ||
خط ۷۱: | خط ۵۲: | ||
در مورد اهميت علم النفس اين سؤال مطرح است كه چرا دانشمندان به علم النفس و مباحث مربوط به آن عنايت خاصى داشتهاند؟ | در مورد اهميت علم النفس اين سؤال مطرح است كه چرا دانشمندان به علم النفس و مباحث مربوط به آن عنايت خاصى داشتهاند؟ | ||
در جواب اين پرسش بيان مىشود كه علم النفس و مباحث مربوط به آن از | در جواب اين پرسش بيان مىشود كه علم النفس و مباحث مربوط به آن از ویژگیهايى بر خودار است كه ساير علوم فاقد آنها هستند. سپس اين ویژگیهاى را ذكر مىنمايد و شرح و توضيح مىدهد. | ||
مؤلف، در رابطه با موقعيت علم النفس اين سؤال را مطرح مىنمايد كه رابطه بين علم النفس و معارف اسلامى چگونه است؟ | مؤلف، در رابطه با موقعيت علم النفس اين سؤال را مطرح مىنمايد كه رابطه بين علم النفس و معارف اسلامى چگونه است؟ | ||
خط ۷۷: | خط ۵۸: | ||
سپس اين پرسش را به صورت كامل شرح مىدهد. | سپس اين پرسش را به صورت كامل شرح مىدهد. | ||
مطلب ديگرى كه بيان مىشود نگاهى به تعريف علم النفس و حقيقت آن است. | مطلب ديگرى كه بيان مىشود نگاهى به تعريف علم النفس و حقيقت آن است. نویسنده در اين زمينه ديدگاههاى مختلف دانشمندان را بيان مىكند. يكى از نظراتى كه ذكر مىشود نظريه [[ارسطو]] است كه بدين نحو است: | ||
«از ديدگاه [[ارسطو]]، علم روانشناسى، علمى است كه در آن از مسائلى از قبيل مجرد بودن روح، ارتباط روح با بدن، و قواى روح و جدائى روح از | «از ديدگاه [[ارسطو]]، علم روانشناسى، علمى است كه در آن از مسائلى از قبيل مجرد بودن روح، ارتباط روح با بدن، و قواى روح و جدائى روح از بدن، و اين كه با از بين رفتن بدن، روح به حيات خويش ادامه مىدهد و... بحث و بررسى مىكند». | ||
يكى ديگر از مباحثى كه مؤلف بيان مىكند اهداف علم النفس اسلامى است. در اين قسمت سه هدف ذكر مىگردد كه بدين ترتيب است: | يكى ديگر از مباحثى كه مؤلف بيان مىكند اهداف علم النفس اسلامى است. در اين قسمت سه هدف ذكر مىگردد كه بدين ترتيب است: | ||
#شناخت عامل حيات به عنوان يك پديده غير مادى؛ | |||
#شناخت ابعاد روانى انسان؛ | |||
#شكوفا كردن فطرت و كنترل تمايلات و در نتيجه هدايت انسان در مسير رشد. | |||
نویسنده، ديدگاههاى فلسفى و علمى و عقلانى را به طور كلى به سه بخش زير تقسيم مىنمايد: | |||
#ديدگاه اول، اينكه ما عالم خارج از ماده را مىپذيريم (ديدگاه الهى)؛ | |||
#ديدگاه دوم، اين است كه در تحقيق و واقعيت عالم خارج، شك داريم ديدگاه شكّاكان از ديدگاه فلسفه) | |||
#ديدگاه سوم، اين است كه جمعى منكر عالم خارج از ماده هستند (ماترياليستها و ماديون مثل مارکسیتها و كمونيستها)؛ | |||
از جمله مباحث مهم كتاب، | از جمله مباحث مهم كتاب، مسأله روح و بيان جهات گوناگون آن است. | ||
نویسنده، اين مبحث را از ديدگاه اسلام، قرآن و روايات شرح مىدهد و نظرات فلاسفه و انديشمندان غرب را در اين زمينه مورد بررسى قرار مىدهد. | |||
براى نمونه يكى از مطالبى كه در اين بحث مطرح مىشود دلايل عقلى وجود روح است. | براى نمونه يكى از مطالبى كه در اين بحث مطرح مىشود دلايل عقلى وجود روح است. نویسنده اولين دليل علمى كه در اين مورد بيان مىنمايد «تغير مواد مغزى و ثبات ادراكات» است: | ||
«در تحقيقات علم طبيعى و ديدگاه فلاسفه اورپا و فلاسفه اسلامى در جاى خود ثابت شده كه هيچ موجود مادى در حال سكون و آرامش نيست، بلكه همه موجودات در حال تغيير و تحولاند بخصوص بنابر نظريه حركت جوهرى كه مبدع آن مرحوم [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملا صدرا]]است». | «در تحقيقات علم طبيعى و ديدگاه فلاسفه اورپا و فلاسفه اسلامى در جاى خود ثابت شده كه هيچ موجود مادى در حال سكون و آرامش نيست، بلكه همه موجودات در حال تغيير و تحولاند بخصوص بنابر نظريه حركت جوهرى كه مبدع آن مرحوم [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملا صدرا]] است». | ||
مؤلف، در بيان مطالب و مباحث نظريه دانشمندان و علماى بزرگ را مطرح مىنمايد. برخى از بزرگان عبارتند از: [[ارسطو]]؛ افلاطون؛ ويليام جميس؛ فرير؛ [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبايى]]؛ حسن زاده | مؤلف، در بيان مطالب و مباحث نظريه دانشمندان و علماى بزرگ را مطرح مىنمايد. برخى از بزرگان عبارتند از: [[ارسطو]]؛ افلاطون؛ ويليام جميس؛ فرير؛ [[طباطبایی، سید محمدحسین|علامه طباطبايى]]؛ [[حسنزاده آملی، حسن|حسن زاده آملى]]؛ [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابوعلى سينا]]؛ [[فارابی، محمد بن محمد|فارابى]]؛ كروكس؛ ملا صدرا. | ||
از آخرين مطالبى كه در كتاب بيان شده است ديدگاه دانشمندان و متكلمين اهل سنت | از آخرين مطالبى كه در كتاب بيان شده است ديدگاه دانشمندان و متكلمين اهل سنت درباره حقيقت روح است. | ||
مؤلف، پيرامون مذهب برخى از متكلمين اهل سنت | مؤلف، پيرامون مذهب برخى از متكلمين اهل سنت درباره روح و حقيقت آن مىگويد: | ||
«روح و عقل از موجودات واقعى در عالم خلقت بوده، امر عرضى نيستند همانطور كه فرقه «معتزله» از متكلمين اهل سنت و غير آنها گمان كردهاند و نيز روح و عقل از صفات حسنه و قبيح، زيادى و كمى را مىپذيرد، همانطور . . . از اين رو در قرآن مجيد روح، گاهى به «نفس اماره» و گاهى نيز به «نفس مطمئنه» تعبير آورده شده است». | «روح و عقل از موجودات واقعى در عالم خلقت بوده، امر عرضى نيستند همانطور كه فرقه «معتزله» از متكلمين اهل سنت و غير آنها گمان كردهاند و نيز روح و عقل از صفات حسنه و قبيح، زيادى و كمى را مىپذيرد، همانطور... از اين رو در قرآن مجيد روح، گاهى به «نفس اماره» و گاهى نيز به «نفس مطمئنه» تعبير آورده شده است». | ||
عناوين برخى از مطالب و مباحثى كه در كتاب بيان شده است عبارت است از: | عناوين برخى از مطالب و مباحثى كه در كتاب بيان شده است عبارت است از: | ||
خط ۱۱۹: | خط ۹۶: | ||
مؤلف، در پيشگفتار پيرامون روانشناسى اسلامى و ويژگىهاى آن مطالبى را بيان مىنمايد. | مؤلف، در پيشگفتار پيرامون روانشناسى اسلامى و ويژگىهاى آن مطالبى را بيان مىنمايد. | ||
== وضعيت كتاب | == وضعيت كتاب== | ||
فهرست موضوعات و مطالب در ابتداى كتاب بيان شده است. فهرست منابع و فهرست آثار مؤلف در پايان كتاب ذكر شده است. نویسنده، توضيحات و برخى از منابع را در پاورقى استفاده نموده است. | |||
فهرست موضوعات و مطالب در ابتداى كتاب بيان شده است. فهرست منابع و فهرست آثار مؤلف در پايان كتاب ذكر شده است. | |||
==منابع مقاله== | |||
مقدمه و متن كتاب. | |||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:آثار جدید و معاصر فلسفه اسلامی]] | |||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
[[رده:کلام و عقاید]] | [[رده:کلام و عقاید]] | ||
[[رده:اسلام و علوم و عقاید جدید، تجدید حیات فکری، جنبشهای اصلاحطلبانه]] | [[رده:اسلام و علوم و عقاید جدید، تجدید حیات فکری، جنبشهای اصلاحطلبانه]] |