پرش به محتوا

القراءات القرآنية في ضوء علم اللغة الحديث: تفاوت میان نسخه‌ها

القراءات القرآنية في ضوء علم اللغة الحديث (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۶ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۳۳

۹ بایت حذف‌شده ،  ‏۶ سپتامبر ۲۰۲۳
جز
جایگزینی متن - '↵↵ ' به ' '
جز (جایگزینی متن - 'بـ' به 'ب')
جز (جایگزینی متن - '↵↵ ' به ' ')
 
(۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۲۰: خط ۲۰:
| شابک =977-353-058-2
| شابک =977-353-058-2
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 32475
| کتابخانۀ دیجیتال نور =14012
| کتابخوان همراه نور =14012
| کتابخوان همراه نور =14012
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
خط ۲۶: خط ۲۶:
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
'''القراءات القرانية في ضوء علم اللغة الحديث'''، تألیف [[شاهین، عبدالصبور|عبدالصبور شاهین]]، از جمله آثار معاصر در زمینه علوم قرآنی است. این اثر به زبان عربی، در یک جلد، به موضوع همزه و قراءات شاذ پرداخته است.  
'''القراءات القرانية في ضوء علم اللغة الحديث'''، تألیف [[شاهین، عبدالصبور|عبدالصبور شاهین]]، از جمله آثار معاصر در زمینه علوم قرآنی است. این اثر به زبان عربی، در یک جلد، به موضوع همزه و قراءات شاذ پرداخته است.  


خط ۳۷: خط ۳۵:
نویسنده در مقدمه اثر در توضیح علم اللغة جدید چنین می‌نویسد: نهضت مطالعات لغوی جدید، نهضت عظیمی در غرب است که تمامی شاخه‌های متصل به لغت، تاریخ، اصوات، اشتقاق، معجم و... را در بر می‌گیرد. مهم‌ترین نشانه این مطالعات این است که همه این شاخه‌ها تحت عنوان واحدی به نام «علم اللغة» جمع می‌شوند. در مطالعات قدیم برخی شاخه‌های علمی مانند علم نحو، بلاغت و مانند آن به مباحث دیگری غیر از «فقه اللغة» به مفهوم قدیم ملحق می‌شد... پس علم لغت به مفهوم جدید اختلاف کاملی با تصور پیشنیان دارد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32475/1/5 ر.ک: مقدمه، ص5]</ref>.  
نویسنده در مقدمه اثر در توضیح علم اللغة جدید چنین می‌نویسد: نهضت مطالعات لغوی جدید، نهضت عظیمی در غرب است که تمامی شاخه‌های متصل به لغت، تاریخ، اصوات، اشتقاق، معجم و... را در بر می‌گیرد. مهم‌ترین نشانه این مطالعات این است که همه این شاخه‌ها تحت عنوان واحدی به نام «علم اللغة» جمع می‌شوند. در مطالعات قدیم برخی شاخه‌های علمی مانند علم نحو، بلاغت و مانند آن به مباحث دیگری غیر از «فقه اللغة» به مفهوم قدیم ملحق می‌شد... پس علم لغت به مفهوم جدید اختلاف کاملی با تصور پیشنیان دارد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32475/1/5 ر.ک: مقدمه، ص5]</ref>.  


در باب اول کتاب در دو بخش مباحث نظری مربوط به همزه و سپس در بخش دوم قرائات و تطبیق مباحث نظری مطرح شده است. مباحث نظری با این مطلب آغاز می‌شود: پیش از این در کتاب «تاریخ قرآن» به فراوانی مشکلات صوتی و لغوی که سبب آن روایات نادر بود و موجب پیچیده شدن تاریخ لغت فصیح شد، اشاره کردیم و دریافتیم که از مهم‌ترین مشکلاتی که لازم است چاره‌جویی علمی شود، «همزه» است؛ همان صوتی که بین اصوات لغت عربی، بلکه بین اصوات مجموعه‌های زیادی از لغات معروف تا امروز یگانه است. این صوت زبان عربی را فراگرفته است. با بررسی روایات فراوانی که وارد شده می‌توانیم نمونه‌هایی را انتخاب کنیم که تمام حالات همزه را برای ما تجسم کند؛ بدون اینکه یک حالت از قلم بیفتد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32475/1/15 ر.ک: متن کتاب، ص15]</ref>.  
در باب اول کتاب در دو بخش مباحث نظری مربوط به همزه و سپس در بخش دوم قرائات و تطبیق مباحث نظری مطرح شده است. مباحث نظری با این مطلب آغاز می‌شود: پیش از این در کتاب «تاریخ قرآن» به فراوانی مشکلات صوتی و لغوی که سبب آن روایات نادر بود و موجب پیچیده شدن تاریخ لغت فصیح شد، اشاره کردیم و دریافتیم که از مهم‌ترین مشکلاتی که لازم است چاره‌جویی علمی‌شود، «همزه» است؛ همان صوتی که بین اصوات لغت عربی، بلکه بین اصوات مجموعه‌های زیادی از لغات معروف تا امروز یگانه است. این صوت زبان عربی را فراگرفته است. با بررسی روایات فراوانی که وارد شده می‌توانیم نمونه‌هایی را انتخاب کنیم که تمام حالات همزه را برای ما تجسم کند؛ بدون اینکه یک حالت از قلم بیفتد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32475/1/15 ر.ک: متن کتاب، ص15]</ref>.  


نویسنده در ذکر تاریخ همزه معتقد است که لفظ «همز» در اصل عَلَم بر یکی از اصوات لغت نبوده است؛ بلکه وصف است برای کیفیتی نطقی (آن چگونگی خاص که به نطق کردن مربوط است) که به‌خودی‌خود به صوت معینی اختصاص ندارد؛ سپس اطلاقش بر یک صوت معروف غلبه پیدا کرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32475/1/17 ر.ک: همان، ص17]</ref>.
نویسنده در ذکر تاریخ همزه معتقد است که لفظ «همز» در اصل عَلَم بر یکی از اصوات لغت نبوده است؛ بلکه وصف است برای کیفیتی نطقی (آن چگونگی خاص که به نطق کردن مربوط است) که به‌خودی‌خود به صوت معینی اختصاص ندارد؛ سپس اطلاقش بر یک صوت معروف غلبه پیدا کرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32475/1/17 ر.ک: همان، ص17]</ref>.


از جمله مباحث این بخش، علاقه و ارتباط همزه و نبر آن (تخفیف همزه) است. چون همزه بر زبان گوینده سنگین می‌آید، برخی – یعنی غالب حجازیان و به‌خصوص قریش - آن را مخفف کردند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/10022/139 ر.ک: آذرنوش، آذرتاش، ص139]</ref>. تخفیف همزه شامل سه موضوع است:  
از جمله مباحث این بخش، علاقه و ارتباط همزه و نبر آن (تخفیف همزه) است. چون همزه بر زبان گوینده سنگین می‌آید، برخی – یعنی غالب حجازیان و به‌خصوص قریش - آن را مخفف کردند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/10022/139 ر.ک: آذرنوش، آذرتاش، ص139]</ref>. تخفیف همزه شامل سه موضوع است:  
# هـمزه «بین‌بین»: هـمزه‌ای است که نه کاملاً تلفظ می‌شود، نه از میان می‌رود و نه به حرف دیگری تغییر می‌یابد. نویسنده کلام [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] را در رابطه با این همزه این‌گونه معنا می‌کند: «بین‌بین»، یعنی تلفظ همزه به‌گونه‌ای که بین همزه و حرفی که حرکت همزه از جنس آن است، باشد؛ اگر مفتوح است بین همزه و الف، اگر مکسور است بین همزه و یاء و اگر مضموم است بین همزه و واو تلفظ شود. این همزه بر وزن همزه کامل است‌، جز اینکه صوت را در آن ضعیف می‌کنی و [تلفظ آن را] تمام نمی‌کنی، بلکه پنهان می‌داری<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/10022/139 ر.ک: همان، ص140-139]؛ [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32475/1/104 متن کتاب، ص104]</ref>.
# همزه «بین‌بین»: همزه‌ای است که نه کاملاً تلفظ می‌شود، نه از میان می‌رود و نه به حرف دیگری تغییر می‌یابد. نویسنده کلام [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] را در رابطه با این همزه این‌گونه معنا می‌کند: «بین‌بین»، یعنی تلفظ همزه به‌گونه‌ای که بین همزه و حرفی که حرکت همزه از جنس آن است، باشد؛ اگر مفتوح است بین همزه و الف، اگر مکسور است بین همزه و یاء و اگر مضموم است بین همزه و واو تلفظ شود. این همزه بر وزن همزه کامل است‌، جز اینکه صوت را در آن ضعیف می‌کنی و [تلفظ آن را] تمام نمی‌کنی، بلکه پنهان می‌داری<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/10022/139 ر.ک: همان، ص140-139]؛ [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32475/1/104 متن کتاب، ص104]</ref>.
# ابدال همزه: همزه در داخل کلمه یا در آخر آن هنگامی که به کلمه دیـگر برمی‌خورد، ممکن است به حرف دیگری تبدیل شود؛ مثلاً قاول در نطق به قائل تبدیل می‌شود، ولی به هنگام تخفیف به قایل تبدیل می‌گردد؛ با «بین‌بین» قرار دادن همزه آن (بین الف و یاء)<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/10022/140 ر.ک: همان، ص140]؛ [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32475/1/104 همان]</ref>.
# ابدال همزه: همزه در داخل کلمه یا در آخر آن هنگامی که به کلمه دیگر برمی‌خورد، ممکن است به حرف دیگری تبدیل شود؛ مثلاً قاول در نطق به قائل تبدیل می‌شود، ولی به هنگام تخفیف به قایل تبدیل می‌گردد؛ با «بین‌بین» قرار دادن همزه آن (بین الف و یاء)<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/10022/140 ر.ک: همان، ص140]؛ [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32475/1/104 همان]</ref>.
#حذف همزه: همزه گاهی از میان می‌رود یا جای آن را مصوت طویل می‌گیرد؛ به‌عنوان مثال اگر در کلمه‌ای، «کسره یا ضمه بلند+ همزه + حرکت کوتاه) جمع شوند، همزه حذف می‌شود؛ مانند: خطیئه و مقروءة که خطیّة و مقروّة خوانده می‌شود<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/10022/141 ر.ک: همان، ص141]؛ [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32475/1/109 همان، ص109]</ref>.  
#حذف همزه: همزه گاهی از میان می‌رود یا جای آن را مصوت طویل می‌گیرد؛ به‌عنوان مثال اگر در کلمه‌ای، «کسره یا ضمه بلند+ همزه + حرکت کوتاه) جمع شوند، همزه حذف می‌شود؛ مانند: خطیئه و مقروءة که خطیّة و مقروّة خوانده می‌شود<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/10022/141 ر.ک: همان، ص141]؛ [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32475/1/109 همان، ص109]</ref>.  


خط ۷۵: خط ۷۳:




[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
   
   
برگرفته از «https://fa.wikinoor.ir/wiki/ویژه:تفاوت_گوشی_همراه/561051...684356»