۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'هـ.ق' به 'ق') |
جز (جایگزینی متن - '==وابستهها== [[' به '==وابستهها== {{وابستهها}} [[') |
||
(۲۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| تصویر =NUR00394J1.jpg | | تصویر =NUR00394J1.jpg | ||
خط ۷: | خط ۶: | ||
مدارک الاحکام | مدارک الاحکام | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[مؤسسة | [[مؤسسة آل البيت عليهمالسلام لاحياء التراث]] (محقق) | ||
[[موسوی عاملی، محمد بن علی]] ( | [[موسوی عاملی، محمد بن علی]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =BP 182 /م3 ش4028 1370 | | کد کنگره =BP 182 /م3 ش4028 1370 | ||
خط ۱۷: | خط ۱۶: | ||
حلی، جعفر بن حسن، 602 - 676ق. شرایع الاسلام فی مسایل الحلال و الحرام - نقد و تفسیر | حلی، جعفر بن حسن، 602 - 676ق. شرایع الاسلام فی مسایل الحلال و الحرام - نقد و تفسیر | ||
| ناشر = | | ناشر = | ||
مؤسسة آل البیت علیهمالسلام لإحیاء التراث | |||
| مکان نشر =مشهد مقدس - ایران | | مکان نشر =مشهد مقدس - ایران | ||
| سال نشر = 1429 ق | | سال نشر = 1429 ق | ||
| کد اتوماسیون = | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE00394AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =2 | | چاپ =2 | ||
| تعداد جلد =8 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =00394 | |||
| کتابخوان همراه نور =00394 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
}} | }} | ||
'''مدارك الأحكام في شرح شرائع الإسلام''' تألیف [[موسوی عاملی، محمد بن علی|سيد شمسالدين محمد بن على بن حسين موسوى عاملى جبعى]] (964 - 1009 ق) میباشد. | |||
==اهميت كتاب== | ==اهميت كتاب== | ||
كتاب «مدارک الأحكام» از بهترين كتابهاى استدلالى فقهى و يكى از بهترين شروح شرايع الإسلام تأليف [[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]] (م 676 ق) مىباشد. | |||
كتاب | كتاب شرايع الإسلام از همان ابتداى تأليف، مورد توجه فقهاى عظام واقع شده و كتابهاى ارزندهاى همچون «[[جواهر الكلام في شرح شرائع الإسلام|جواهر الكلام]]»، «[[مسالك الأفهام إلی تنقيح شرائع الإسلام|مسالك الأفهام]]»، «مدارک الأحكام»، «مطالع الأنوار»، «دلائل الأحكام»، «مصباح الفقيه» در شرح آن نوشته شده است. | ||
كتاب | كتاب [[مسالك الأفهام إلی تنقيح شرائع الإسلام|مسالك الأفهام]] [[شهید ثانی، زینالدین بن علی|شهيد ثانى، زينالدين على بن احمد عاملى]] (م 966 ق) يكى از اين شروح ارزنده است. قسمت عبادات شرايع الإسلام در اين كتاب، به صورت مختصر شرح داده شده است و كتاب مدارک الأحكام بمنزلۀ مكمل [[مسالك الأفهام إلی تنقيح شرائع الإسلام|مسالك الأفهام]] مىباشد زيرا [[عاملی موسوی، محمد بن علی|صاحب مدارك]] به منظور رفع اين نقيصه به تأليف كتاب مدارک الأحكام در شرح قسمت عبادات شرايع الإسلام پرداخته است. | ||
در [[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]] اين گونه آمده است، و صاحب المدارک الذي هو في تدارکمسائل جدّه الجليل العلام في شرح عبادات كتاب بشرايع الإسلام.<ref>[[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]] ج 7 ص 45</ref> | |||
در [[ | [[عاملی موسوی، محمد بن علی|صاحب مدارك]] در مقدمۀ كتاب پس از تعريف از [[مسالك الأفهام إلی تنقيح شرائع الإسلام|مسالك الأفهام]] اين گونه مىگويد:غير أنّه - قدسسره - مسلك في أوائله مسلك الاختصار، فيثبت رموز تلك الحال مستورة على حالها. و سپس مىگويد بعضى از برادران دينى از من خواستهاند تا آنچه را [[شهيد ثانى]] (قده) به اجمال بيان كرده است توضيح دهم و پس از استخاره آنچه را كه خداوند صلاح دانسته بود عمل كردم.<ref>صفحۀ 4 قسمتى از خطبۀ كتاب</ref> | ||
يكى از معدود كتب فقهى كه فقهاى شيعه در نقل اقوال بر آن اعتماد داشتهاند كتاب مدارک الأحكام بوده كه اين خود نشانگر ارزش و اعتبار آن مىباشد. | |||
مؤلف علاوه بر كتاب مدارک كه شرح شرايع الإسلام مىباشد كتاب نهاية المرام را نيز در شرح مختصر النافع كه خلاصۀ شرايع الإسلام بوده و آن هم نيز تأليف [[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]] (قده) مىباشد نگاشته است. | |||
بايد توجه داشت كه كتاب ديگرى نيز به نام مدارک الأحكام (المدارك) وجود دارد كه مؤلف آن [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]]، حسن بن يوسف (م 726 ق) مىباشد كه كتاب طهارت آن چاپ شده است و در [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] اين گونه آمده است: منه أخذ صاحب المدارک اسم كتابه.<ref>[[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] ج 5 ص 404</ref> | |||
بايد توجه داشت كه كتاب ديگرى نيز به نام | |||
==تأليف و انتشار== | ==تأليف و انتشار== | ||
آنچنانكه در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] آمده است تاريخ به پايان رسيدن كتاب | آنچنانكه در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] آمده است تاريخ به پايان رسيدن كتاب مدارک الأحكام سال 988ق مىباشد.<ref>[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] ج 6 ص 196</ref> و بنابراین تاريخى كه در فتوكپى صفحۀ آخر نسخۀ اوّل خطى كتاب با عنوان «صورة الورقة الأخيرة» آمده است كه سال 995 مىباشد صحيح بنظر نمىرسد. | ||
كتاب موجود توسط مؤسسۀ آل البيت عليهمالسلام لإحياء التراث در سال 1410ق و در انتشارات مهر قم چاپ شده است. | كتاب موجود توسط مؤسسۀ آل البيت عليهمالسلام لإحياء التراث در سال 1410ق و در انتشارات مهر قم چاپ شده است. | ||
خط ۸۰: | خط ۷۶: | ||
اولين دورۀ كتاب | اولين دورۀ كتاب مدارک الأحكام در سه مجلد در مباحث عبادات نگاشته شده است.<ref>[[أمل الآمل في علماء جبل عامل|أمل الآمل]] ج 1 ص 168</ref> | ||
اين كتاب از مبحث طهارت تا آخر مبحث حج را در بردارد. | اين كتاب از مبحث طهارت تا آخر مبحث حج را در بردارد. | ||
خط ۹۶: | خط ۹۲: | ||
در جلد پنجم مباحث تعريف زكات، واجبات زكات، (زكات حيوانات، طلا و نقره، غلات، مال التجارة)، كتاب خمس و انفال مطرح شده است. | در جلد پنجم مباحث تعريف زكات، واجبات زكات، (زكات حيوانات، طلا و نقره، غلات، مال التجارة)، كتاب خمس و انفال مطرح شده است. | ||
جلد ششم شامل مباحث صوم، مبطلات روزه، مكروهات روزه، زمان روزه، روزههاى صحيح، علائم ماه | جلد ششم شامل مباحث صوم، مبطلات روزه، مكروهات روزه، زمان روزه، روزههاى صحيح، علائم ماه مبارک رمضان، شرايط روزۀ ماه مبارک رمضان، روزۀ قضا، روزۀ كفارات، اعتكاف، شرايط اعتكاف، اقسام اعتكاف، احكام اعتكاف و مبطلات اعتكاف مىباشد. | ||
جلد هفتم شامل مباحث تعريف حج، شرايط وجوب حجتالاسلام، حج نذرى، نيابت، حج تمتع، حج افراد، حج قران، اقسام مواقيت، احكام مواقيت، مقدمات احرام، واجبات و احكام احرام، مستحبات و محرمات و مكروهات احرام، وقوف به عرفات، واجبات و احكام و مستحبات وقوف در عرفه، وقوف به مشعر (واجبات و احكام) مىباشد. | جلد هفتم شامل مباحث تعريف حج، شرايط وجوب حجتالاسلام، حج نذرى، نيابت، حج تمتع، حج افراد، حج قران، اقسام مواقيت، احكام مواقيت، مقدمات احرام، واجبات و احكام احرام، مستحبات و محرمات و مكروهات احرام، وقوف به عرفات، واجبات و احكام و مستحبات وقوف در عرفه، وقوف به مشعر (واجبات و احكام) مىباشد. | ||
خط ۱۰۵: | خط ۱۰۱: | ||
كتاب | كتاب مدارک الأحكام از زمان نگارش مورد توجه فقهاى بزرگ شيعه واقع شده و حواشى و شروح زيادى بر آن نگاشته شده است كه به مهمترين آنان اشاره مىشود. | ||
# حاشيه بر مدارك، تأليف [[طباطبایی کربلایی، علی بن محمد علی|على بن محمد طباطبايى]] صاحب [[رياض المسائل في بيان الأحكام بالدلائل (ط - القدیمة)|رياض المسائل]](م 1231 ق). | # حاشيه بر مدارك، تأليف [[طباطبایی کربلایی، علی بن محمد علی|على بن محمد طباطبايى]] صاحب [[رياض المسائل في بيان الأحكام بالدلائل (ط - القدیمة)|رياض المسائل]](م 1231 ق). | ||
# حاشيه بر قسمتى از طهارت كتاب | # حاشيه بر قسمتى از طهارت كتاب مدارک الأحكام، تأليف [[حسینی عاملی، محمدجواد بن محمد|سيد محمد جواد حسينى شقرائى]] صاحب [[مفتاح الكرامة في شرح قواعد العلامة|مفتاح الكرامة]] (م 1226 ق). | ||
# حاشيۀ [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]]، آقا [[وحید بهبهانی، محمدباقر | # حاشيۀ [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]]، آقا [[وحید بهبهانی، محمدباقر|محمدباقربن محمد اكمل بهبهانى]] (م 1206 ق)، حاشيه بر كتاب طهارت و صلاة و قسمتى از زكات. | ||
# تدارکالمدارك، تأليف [[محدث بحرانى]]، شيخ يوسف صاحب حدائق (م 1186 ق). | # تدارکالمدارك، تأليف [[محدث بحرانى]]، شيخ يوسف صاحب حدائق (م 1186 ق). | ||
# صفوة المرام من | # صفوة المرام من مدارک الأحكام، تأليف سيد بشر بن محمد بن ثنوان (م 1190 ق). | ||
# نهج الأنام إلى | # نهج الأنام إلى مدارک الأحكام في شرح شرايع الإسلام، تأليف شيخ قاسم بن محمد حارثى همدانى (م 1237 ق). | ||
# حاشيه بر مدارك، تأليف سيد ابراهيم بن سلطان العلماء مرعشى آملى (م 1098 ق). | # حاشيه بر مدارك، تأليف سيد ابراهيم بن سلطان العلماء مرعشى آملى (م 1098 ق). | ||
# حاشيۀ ملا عبداللّه بن محمد تونى، [[تونی، عبدالله بن محمد|صاحب وافيه]] (م 1071 ق). | # حاشيۀ ملا عبداللّه بن محمد تونى، [[تونی، عبدالله بن محمد|صاحب وافيه]] (م 1071 ق). | ||
# حاشيه بر مدارك، تأليف آقا محمد على بن آقا باقر بهبهانى (م 1216 ق). | # حاشيه بر مدارك، تأليف آقا محمد على بن آقا باقر بهبهانى (م 1216 ق). | ||
# حاشيه بر مدارك، تأليف ملا | # حاشيه بر مدارك، تأليف ملا عزيزالله بن [[مجلسی، محمدتقی|محمدتقى مجلسى]]، بزرگترين فرزند [[مجلسی، محمدتقی|محمدتقى مجلسى]] (م 1074 ق). | ||
# حاشيه بر مدارك، تأليف امير ابراهيم بن امير معصوم حسينى قزوينى (م 1149 ق). | # حاشيه بر مدارك، تأليف امير ابراهيم بن امير معصوم حسينى قزوينى (م 1149 ق). | ||
# حاشيه بر مدارك، تأليف سيد على بن | # حاشيه بر مدارك، تأليف سيد على بن عزيزالله جزائرى خرمآبادى (م 1149 ق). | ||
# حاشيه بر مدارك، تأليف ملا محمد امين بن محمد شريف استرآبادى (م 1036 ق). | # حاشيه بر مدارك، تأليف ملا محمد امين بن محمد شريف استرآبادى (م 1036 ق). | ||
# حاشيه بر مدارك، تأليف شيخ محمد بن حسن بن زينالدين مشهور به شيخ محمد سبط (م 1030 ق). دربارۀ او گفته شده كه در خواب [[عاملی موسوی، محمد بن علی|صاحب مدارك]] را ديده و او رضايت كامل خود را از اين حاشيه اعلام كرده است.<ref>[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] ج 6 ص 196</ref> | # حاشيه بر مدارك، تأليف شيخ محمد بن حسن بن زينالدين مشهور به شيخ محمد سبط (م 1030 ق). دربارۀ او گفته شده كه در خواب [[عاملی موسوی، محمد بن علی|صاحب مدارك]] را ديده و او رضايت كامل خود را از اين حاشيه اعلام كرده است.<ref>[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] ج 6 ص 196</ref> | ||
# حاشيه بر مدارك، تأليف ملا محمدتقى طبسى شاگرد [[آقاجمال خوانساری، محمد بن حسین|آقا جمال خوانسارى]] در جلد 6 [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] از صفحۀ 196 تا 198 به نوزده حاشيه در مورد | # حاشيه بر مدارك، تأليف ملا محمدتقى طبسى شاگرد [[آقاجمال خوانساری، محمد بن حسین|آقا جمال خوانسارى]] در جلد 6 [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] از صفحۀ 196 تا 198 به نوزده حاشيه در مورد مدارک اشاره شده است. | ||
==پانویس == | ==پانویس== | ||
<references /> | <references/> | ||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام (محشی حسینی شیرازی)]] | [[شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام (محشی حسینی شیرازی)]] | ||
[[جواهر الكلام | [[جواهر الكلام في شرح شرائع الإسلام]] | ||
[[الحاشیه علی مدارک الاحکام]] | [[الحاشیه علی مدارک الاحکام]] | ||
[[مجموعه رسائل]] | [[مجموعه رسائل (فیض)]] | ||
خط ۱۴۰: | خط ۱۳۸: | ||
[[رده:فقه مذاهب]] | [[رده:فقه مذاهب]] | ||
[[رده:فقه شیعه]] | [[رده:فقه شیعه]] | ||
ویرایش