۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' .' به '.') |
جز (جایگزینی متن - '==وابستهها== [[' به '==وابستهها== {{وابستهها}} [[') |
||
(۲۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR00404J1.jpg | |||
| عنوان =مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام | |||
| عنوانهای دیگر =شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام. شرح | |||
| پدیدآوران = | |||
[[مؤسسة المعارف الإسلامیة]] (محقق) | |||
| | |||
| | |||
[[ | [[حلی، جعفر بن حسن]] (نویسنده) | ||
[[شهید ثانی، زینالدین بن علی]] ( | [[شهید ثانی، زینالدین بن علی]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | |||
|زبان | | کد کنگره =BP 182 /م3 ش40255 1372 | ||
| موضوع = | |||
فقه جعفری - قرن 7ق. | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
حلی، جعفر بن حسن، 602 - 676ق. شرایع الاسلام فی مسایل الحلال و الحرام - نقد و تفسیر | |||
| ناشر = | |||
|ناشر | مؤسسة المعارف الإسلامیة | ||
| مکان نشر =قم - ایران | |||
| سال نشر = 1413 ق | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE00404AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| تعداد جلد =16 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =00404 | |||
| کتابخوان همراه نور =00404 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''مسالك الأفهام إلی تنقيح شرائع الإسلام''' تألیف [[شهید ثانی، زینالدین بن علی|زينالدين بن على بن مشرف عاملى]]، معروف به [[شهيد ثانى]] (965 - 911 ق) میباشد. | |||
==اعتبار كتاب== | ==اعتبار كتاب== | ||
كتاب مسالك الأفهام، يكى از بزرگترين آثار فقهى [[شهيد ثانى]] (قده)، و از مشهورترين شروح كتاب [[شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام (تحقیق بقال)|شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام]]، تأليف [[حلی، جعفر بن حسن|جعفر بن حسن حلّى]] معروف به [[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلّى]] (م 676 ق) مىباشد. | |||
كتاب شرايع الإسلام كه مهمترين تأليف [[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلّى]] (قده) مىباشد داراى شروح و حواشى متعددى است كه در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] و [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] بيش از يكصد شرح و حاشيۀ آن نام برده شده است. | |||
كتاب شرايع الإسلام كه مهمترين تأليف [[ | |||
كتاب مسالك الأفهام در ميان اين شروح از جايگاه خاصى برخوردار است. اين كتاب از بزرگترين و مشهورترين آثار فقهى قرن دهم هجرى قمرى مىباشد و چشمههاى فقه و فقاهت در آن جوشان است. | كتاب مسالك الأفهام در ميان اين شروح از جايگاه خاصى برخوردار است. اين كتاب از بزرگترين و مشهورترين آثار فقهى قرن دهم هجرى قمرى مىباشد و چشمههاى فقه و فقاهت در آن جوشان است. | ||
خط ۶۵: | خط ۵۰: | ||
قسمت عقود در 21 ربيع الثانى سال 963ق يعنى دوازده سال بعد به اتمام رسيده است.<ref>صفحۀ آخر جلد 8 كتاب</ref> | قسمت عقود در 21 ربيع الثانى سال 963ق يعنى دوازده سال بعد به اتمام رسيده است.<ref>صفحۀ آخر جلد 8 كتاب</ref> | ||
قسمت ايقاعات كه تا انتهاى كتاب نذر مىباشد در ماه | قسمت ايقاعات كه تا انتهاى كتاب نذر مىباشد در ماه مبارک رمضان سال 963ق پايان يافته است. | ||
قسمت احكام در ماه | قسمت احكام در ماه ربيعالاول سال 964 ق، يكسال قبل از وفات مؤلف پايان يافته است. | ||
كتاب موجود بوسيلۀ مؤسسه المعارف الإسلاميّة تحقيق و تصحيح شده است. | كتاب موجود بوسيلۀ مؤسسه المعارف الإسلاميّة تحقيق و تصحيح شده است. | ||
خط ۸۰: | خط ۶۵: | ||
اگر چه چاپهاى سنگى متعددى از كتاب مسالك الأفهام چاپ شده است امّا به علت غلطهاى زياد آنها، كتاب موجود بر اساس تلفيق بين نسخههاى خطى و مقابلۀ اين نسخهها نوشته شده است. البته اگر چه در بعضى موارد اشاره به نسخۀ دست خط [[شهيد ثانى]] شده است.<ref>كشف الحجب ص 502</ref> | اگر چه چاپهاى سنگى متعددى از كتاب مسالك الأفهام چاپ شده است امّا به علت غلطهاى زياد آنها، كتاب موجود بر اساس تلفيق بين نسخههاى خطى و مقابلۀ اين نسخهها نوشته شده است. البته اگر چه در بعضى موارد اشاره به نسخۀ دست خط [[شهيد ثانى]] شده است.<ref>كشف الحجب ص 502</ref> | ||
امّا | امّا متأسفانه ناشر اين كتاب نتوانسته است به اين نسخه دسترسى پيدا كند ولى با اين حال، كتاب موجود حاصل مقابله با 12 نسخۀ خطى است كه به بعضى از آنها اشاره مىشود. | ||
قديمىترين نسخه، نسخهاى است كه در عصر مؤلف نگاشته شده است زيرا در حواشى كتاب عبارت «منه سلّمه اللّه» وجود دارد كه نشان از حيات مؤلف در زمان نگارش كتاب دارد ولى متأسفانه اين نسخه را از اول كتاب تا آخر قسمت عبادات يعنى كتاب امر به معروف و نهى از منكر مىباشد و با رمز «ج» مشخص شده است. | قديمىترين نسخه، نسخهاى است كه در عصر مؤلف نگاشته شده است زيرا در حواشى كتاب عبارت «منه سلّمه اللّه» وجود دارد كه نشان از حيات مؤلف در زمان نگارش كتاب دارد ولى متأسفانه اين نسخه را از اول كتاب تا آخر قسمت عبادات يعنى كتاب امر به معروف و نهى از منكر مىباشد و با رمز «ج» مشخص شده است. | ||
نسخۀ ديگر به خط دوست محمد بن | نسخۀ ديگر به خط دوست محمد بن حبيباللّه حسينى مازندرانى است كه در تصحيح و مقابلۀ كتاب بسيار كوشش كرده است و در آخر قسمت عبادات اين گونه نوشته است: قد جددت و اجتهدت في تصحيح ألفاظه و عباراته و قد قوبل مع نسخ متعددة، اين نسخه در سال 1080ق نوشته شده و با رمز «ن» مشخص شده است. | ||
نسخۀ سوم از اول كتاب حج تا آخر كتاب وكالت به قلم | نسخۀ سوم از اول كتاب حج تا آخر كتاب وكالت به قلم نصراللّه بن محمد آل عطاف زبيدى در سال 982ق مىباشد كه بوسيلۀ نوۀ [[شهيد ثانى]] على بن محمدحسن بن زينالدين تصحيح و مقابلۀ آن تأييد شده و با رمز «ه» مشخص شده است. | ||
نسخۀ چهارم از كتاب صيد و ذباحه تا آخر ديات، در سال 973ق نوشته شده كه مصنف و نويسندۀ آن اين نسخه را با اصل مقابله كرده و تأييد كرده است و با رمز «ل» مشخص شده است. | نسخۀ چهارم از كتاب صيد و ذباحه تا آخر ديات، در سال 973ق نوشته شده كه مصنف و نويسندۀ آن اين نسخه را با اصل مقابله كرده و تأييد كرده است و با رمز «ل» مشخص شده است. | ||
خط ۹۵: | خط ۸۰: | ||
همانطور كه قبلا گفته شد مباحث كتاب نظير شرايع الإسلام به چهار بخش عبادات، عقود، ايقاعات و احكام تقسيم شده است. | همانطور كه قبلا گفته شد مباحث كتاب نظير شرايع الإسلام به چهار بخش عبادات، عقود، ايقاعات و احكام تقسيم شده است. | ||
مباحث عبادات بصورت مختصر و حاشيهاى مطرح شده است و بعدها كتاب [[مدارك الأحكام في شرح شرائع الإسلام| | مباحث عبادات بصورت مختصر و حاشيهاى مطرح شده است و بعدها كتاب [[مدارك الأحكام في شرح شرائع الإسلام|مدارک الأحكام]] تأليف [[موسوی عاملی، محمد بن علی|محمد بن على عاملى]] (م 1009 ق) براى رفع اين نقيصه نوشته شده است ولى بخشهاى ديگر مفصل و مبسوط نگاشته شده است. | ||
مباحث مطرح شده در جلدهاى مختلف كتاب عبارتند از: | مباحث مطرح شده در جلدهاى مختلف كتاب عبارتند از: | ||
خط ۱۵۰: | خط ۱۳۵: | ||
[[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]]: مسالك الأفهام إلى شرائع الإسلام شرح على شرائع المحقق الحلي، فيه تمام الفقه مختصر في العبادات مطول فيما سواه وصفه المصنف بأنه من أجلّ مصنفاته و المسالك عليه معوّل المؤلفين.<ref>[[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] ج 7 ص 155، [[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]] ج 2 صفحۀ 382</ref> | [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]]: مسالك الأفهام إلى شرائع الإسلام شرح على شرائع المحقق الحلي، فيه تمام الفقه مختصر في العبادات مطول فيما سواه وصفه المصنف بأنه من أجلّ مصنفاته و المسالك عليه معوّل المؤلفين.<ref>[[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] ج 7 ص 155، [[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]] ج 2 صفحۀ 382</ref> | ||
در جاى ديگر: در مدح كتاب مسالك [[ابن شهید ثانی، حسن بن زینالدین|شيخ حسن بن زينالدين]] | در جاى ديگر: در مدح كتاب مسالك [[ابن شهید ثانی، حسن بن زینالدین|شيخ حسن بن زينالدين]] (م 1011 ق)، [[ابن شهید ثانی، حسن بن زینالدین|صاحب معالم]] الأصول و فرزند [[شهيد ثانى]] شعر مىگفته كه قسمتى از آن اين گونه است: | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب|''لو لا كتاب مسالك الأفهام''|2=''ما بال نهج الشرائع الإسلام''}} | {{ب|''لو لا كتاب مسالك الأفهام''|2=''ما بال نهج الشرائع الإسلام''}} | ||
{{ب|''إن اللسان لعاجز عن نعته''|2=''و كذاك تعجز ألسن الأقلام'' | {{ب|''إن اللسان لعاجز عن نعته''|2=''و كذاك تعجز ألسن الأقلام''<ref>أعيان الشيعة ج 7 ص 156</ref>}} | ||
{{پایان شعر}} | |||
[[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]]: منها «شرح الشرائع» الذي تفجرت منه ينابيع الفقه و أخذ بمجامع العلم سلك فيه أولا مسلك الاختصار ثم أخذ في الاطناب حتى صار بحرا نسلك فيه سفن أولى الألباب فكمل سبعة مجلدات ضخمة من أحرزه فقد أحرز تمام الفقه مما حواه و استغنى بمطالعته عن غيره من كل كتاب سواه.<ref>[[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]] ج 3 صفحۀ 374 و 375</ref> | [[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]]: منها «شرح الشرائع» الذي تفجرت منه ينابيع الفقه و أخذ بمجامع العلم سلك فيه أولا مسلك الاختصار ثم أخذ في الاطناب حتى صار بحرا نسلك فيه سفن أولى الألباب فكمل سبعة مجلدات ضخمة من أحرزه فقد أحرز تمام الفقه مما حواه و استغنى بمطالعته عن غيره من كل كتاب سواه.<ref>[[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]] ج 3 صفحۀ 374 و 375</ref> | ||
==پانویس == | ==پانویس== | ||
<references /> | <references/> | ||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | |||
[[شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام]] | [[شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام]] | ||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
خط ۱۷۲: | خط ۱۵۸: | ||
[[رده:فقه مذاهب]] | [[رده:فقه مذاهب]] | ||
[[رده:فقه شیعه]] | [[رده:فقه شیعه]] | ||
ویرایش