۱۰۶٬۸۲۲
ویرایش
تاريخ النحو العربي في المشرق و المغرب: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ن شناسی ' به 'ن‌شناسی '
جز (جایگزینی متن - '</ref>.' به '</ref>') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ن شناسی ' به 'ن‌شناسی ') |
||
| (۳۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR15319J1.jpg | |||
| عنوان =تاریخ النحو العربي في المشرق و المغرب | |||
| | | عنوان‌های دیگر = | ||
| پدیدآوران = | |||
[[علویه، نعیم]] (محقق) | |||
| | |||
| | |||
[[ولد اباه، محمد مختار]] ( | [[ولد اباه، محمد مختار]] (نویسنده) | ||
[[ابوعلی، محمد توفیق]] (محقق) | [[ابوعلی، محمد توفیق]] (محقق) | ||
| زبان =عربی | |||
|زبان | | کد کنگره =PJ 6075 /و8ت2 | ||
| موضوع = | |||
ادبیات عربی - تاریخ و نقد | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
زبان شناسان عرب | زبان شناسان عرب | ||
زبان‌شناسی عربی | |||
زبان عربی - نحو - تاریخ | زبان عربی - نحو - تاریخ | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | دار التقريب بين المذاهب الاسلامية | ||
| مکان نشر =بیروت - لبنان | |||
| سال نشر = 1422 ق | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE15319AUTOMATIONCODE | |||
== | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =15319 | |||
| کتابخوان همراه نور =15319 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''تاريخ النحو العربي في المشرق و المغرب'''، تأليف محمد مختار ولد ابّاه، به زبان عربى است و موضوع آن بيان تاريخ علم نحو است. كتاب، توسط محمد توفيق ابوعلى و نعيم علويه بازنگرى شده است. | '''تاريخ النحو العربي في المشرق و المغرب'''، تأليف محمد مختار ولد ابّاه، به زبان عربى است و موضوع آن بيان تاريخ علم نحو است. كتاب، توسط محمد توفيق ابوعلى و نعيم علويه بازنگرى شده است. | ||
== ساختار == | ==ساختار== | ||
كتاب، مشتمل بر دو مقدمه است. دو مقدمه كتاب از ناشر و دكتر عبدالعزيز تويجرى است. | كتاب، مشتمل بر دو مقدمه است. دو مقدمه كتاب از ناشر و دكتر عبدالعزيز تويجرى است. | ||
| خط ۵۸: | خط ۴۲: | ||
مؤلف، در ذكر مطالب از آيات قرآن، روايات و اشعار عربى استفاده نموده است. | مؤلف، در ذكر مطالب از آيات قرآن، روايات و اشعار عربى استفاده نموده است. | ||
== گزارش محتوا == | ==گزارش محتوا== | ||
از ميان علوم عربى، مهم‌ترين و مفيدترين آنها نسبت به اسلام و مسلمين، علم نحو بوده است. اين دانش در طول زمان، توسعه شگفت‌انگيزى پيدا كرده است و در اين امر همه ملل اسلامى در شرق و غرب نقش داشته‌اند. گرچه در طول زمان، نوشته‌هاى متنوعى درباره اين دانش و تاريخ آن عرضه شده است، اما بااين‌همه، به يك كار آكادمى فراگير و كامل كه وحدت امت را در درازاى زمان و پهنه زمين به نمايش گذارد و پيوند ميان عملكرد ملل مختلف اسلامى را آشكار سازد و از كسانى كه در اين راه كوششى چشم‌گير داشته‌اند و مورد غفلت قرار گرفته‌اند، ياد نمايد، احساس مى‌شد. نویسنده، با تأليف اين كتاب به‌خوبى از پس اين كار برآمده است. | |||
كتاب، از ويژگى‌هاى متعددى برخوردار است؛ ويژگى‌هایى كه آن را در نوع خود كم‌نظير ساخته است، همچون اشتمال بر اطلاعاتى گسترده و ژرف، روشى استوار و منصفانه، اسلوبى روشن و جذاب، شمول و استقصاء و... | |||
دكتر عبدالعزيز تويجرى در مقدمه كتاب، مطالبى در مورد اهميت و ارزش بسيار زياد علم نحو و كاربرد آن و همچنين مطالبى در مورد كتاب و مؤلف آن بيان كرده است.<ref>مقدمه، ص8</ref> | |||
مؤلف، در مقدمه از گام‌هاى نخستينى كه در دانش نحو برداشته شد، حركت احياء تراث نحوى، چاره‌جويى براى آسان‌سازى تعليم و تعلم، هدف از تأليف اين كتاب، روش مورد اعتماد، دوران مختلف علم نحو (شامل دوره تأسيس، دوره تدوين و تصنيف، دوره بيان و تحصيل، دوره حصر و تنظير، دوره تأصيل و تقويم، دوره تصحيح و تثبيت و دوره تجديد و تيسير)، چگونگى برخورد با تراث نحوى، چاره‌جويى‌هایى براى گسترش و تسهيل دانش نحو، سماع، نظريه عامل، قياس و تعليل سخن گفته است.<ref>مقدمه، ص11 تا 34</ref> | |||
قسمت اول كتاب، پيرامون نحو در مشرق است. اين بخش مشتمل بر چهار باب است. در باب اول، از عصر تأسيس علم نحو بحث شده است. مؤلف، ابتدا مطالبى را در مورد پيدايش علم نحو ذكر كرده و در ادامه اسامى كسانى را كه در شكل‌گيرى علم نحو سهيم بوده‌اند، ذكر نموده است؛ افرادى همچون [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] كه مؤلف وى را اولين كسى دانسته كه اصولِ علم نحو را وضع نموده و روايتى را كه بر اين مطلب دلالت مى‌كند ذكرنموده است، ابوالاسود دئلى و شاگردان وى (مانند نصر بن عاصم، يحيى بن يعمر، عنبسه و...)، عبدالله بن ابى‌اسحاق حضرمى و ابوعمرو بن العلاء.<ref>متن، ص41 تا 56</ref> | |||
در باب دوم، از عصر تدوين و تصنيف (قرن دوم هجرى) سخن به ميان آمده است. مؤلف، مى‌گويد: «مبالغه نيست اگر گفته شود تدوين نحو با كتاب [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبويه]] آغاز و با همان به انتها رسيد». | |||
در اين باب از كسانى همچون عيسى بن عمر، يونس بن حبيب، اخفش كبير، [[خلیل بن احمد|خليل بن احمد]] و... ياد شده است.<ref>متن، ص67 تا 144</ref> | |||
در اين باب از كسانى همچون عيسى بن عمر، يونس بن حبيب، اخفش كبير، [[خلیل بن احمد|خليل بن احمد]] و... ياد شده است .<ref>متن، | |||
باب سوم، در مورد عصر بيان و تحصيل علم نحو و باب چهارم در مورد عصر تقويم و تأصيل آن است. | باب سوم، در مورد عصر بيان و تحصيل علم نحو و باب چهارم در مورد عصر تقويم و تأصيل آن است. | ||
در پايان بخش اول، خاتمه‌اى آورده شده و در آن مطالبى مختصر پيرامون نحو در مشرق بيان شده است .<ref>متن، | در پايان بخش اول، خاتمه‌اى آورده شده و در آن مطالبى مختصر پيرامون نحو در مشرق بيان شده است.<ref>متن، ص263</ref> | ||
موضوع بخش دوم نحو در غرب اسلامى است و ابواب آن به‌ترتيب درباره انتقال نحو به اندلس، گسترش نحو بصرى در مغرب اسلامى، انقلاب ابن مضاء، نحو و منطق و اختصار، بازگرداندن اعتبار به تصريف و در راه مدرسه مالكيه مى‌باشد. | موضوع بخش دوم نحو در غرب اسلامى است و ابواب آن به‌ترتيب درباره انتقال نحو به اندلس، گسترش نحو بصرى در مغرب اسلامى، انقلاب ابن مضاء، نحو و منطق و اختصار، بازگرداندن اعتبار به تصريف و در راه مدرسه مالكيه مى‌باشد. | ||
موضوع قسم سوم، مدرسه [[ | موضوع قسم سوم، مدرسه [[ابن مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]] و دوران تثبيت و تصحيح است و ابواب آن به ترتيب درباره [[ابن مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]]: شيخ مدرسه، نحو [[ابن مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]] در مدارس مصر، مدرسه [[ابن مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]] در زواياى مغربى و مدرسه [[ابن مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]] در مجامع علمى شهرهاى شنقيط مى‌باشد. | ||
موضوع قسم چهارم، نحو و دوران معاصر است و ابواب آن به ترتيب درباره امور مربوط به زبان و نحو عربى و چاره‌جويى در آسان‌سازى نحو مى‌باشد. | موضوع قسم چهارم، نحو و دوران معاصر است و ابواب آن به ترتيب درباره امور مربوط به زبان و نحو عربى و چاره‌جويى در آسان‌سازى نحو مى‌باشد. | ||
| خط ۸۸: | خط ۷۰: | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
فهرست مطالب و موضوعات، مصادر و مراجع كتاب در پايان ذكر شده است. پاورقى‌ها غالباً به ذكر منابع مطالب متن اختصاص يافته است. | |||
فهرست مطالب و موضوعات، مصادر و مراجع كتاب در پايان ذكر شده است. پاورقى‌ها | |||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
<references /> | <references/> | ||
== منابع مقاله == | ==منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن كتاب. | مقدمه و متن كتاب. | ||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[تاریخ القراءات في المشرق و المغرب]] | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده: زبان و ادبیات عربی]] | |||