پاسخ‌های حضرت آیت‌الله‌العظمی روحانی (مدظله‌العالی) به استفتائات قوه قضائیه و مؤسسه حقوقی وکلای بین الملل
| پاسخ‌های حضرت آیت‌الله‌العظمی روحانی (مدظله‌العالی) به استفتائات قوه قضائیه و مؤسسه حقوقی وکلای بین الملل | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | روحانی، سید محمدصادق (نويسنده) |
| ناشر | حدیث دل |
| مکان نشر | ايران - تهران |
| سال نشر | 1382ش |
| چاپ | دوم |
| شابک | 964-93352-1-8 |
| موضوع | فتواهای شیعه - قرن 14، فقه جعفری - رساله عملیه، حقوق - فتواها، |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 183/9 /ر93 پ2 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
پاسخ‌های حضرت آیت‌الله‌العظمی روحانی (مدظله‌العالی) به استفتائات قوه قضائیه و مؤسسه حقوقی وکلای بین‌الملل کتابی است یک‌جلدی به زبان فارسی با موضوع فقه امامی. همان‌طور که از عنوان کتاب پیداست، در این اثر پاسخ‌های آیت‌الله محمدصادق روحانی (معاصر) به استفتائاتی که از سوی قوه قضائیه و مؤسسه حقوقی وکلای بین‌الملل مطرح شده، ارائه شده است.
ساختار
کتاب دارای مقدمه (از داود الهامی) و محتوای مطالب در قالب پرسش و پاسخ است. در ابتدای کتاب، مطالبی درباره اجتهاد آمده پس از آن استفتائات قوه قضاییه ذکر شده و به دنبال آن استفتائات مؤسسه وکلای بین‌الملل پاسخ داده شده است.
گزارش محتوا
در یکى از اخبار «اجتهاد و تقلید» مى‌خوانیم: «و امّا الحوادث الواقعة فارجعوا فیها الى رواة حدیثنا (احادیثنا) فانهم حجتى علیکم و انا حجة الله» شخصى به نام «اسحاق بن یعقوب» نامه‌اى براى حضرت ولی‌عصر(عج) مى‌نویسد و از مشکلاتى که برایش رخ داده، سؤال مى‌کند و «محمد بن عثمان عمرى» (نماینده آن حضرت) نامه را مى‌رساند. پاسخ‌نامه به خط مبارک صادر مى‌شود که در حوادث و رویدادها به راویان حدیث ما رجوع کنید، زیرا آنان حجت من بر شمایند و من حجت خدایم.
منظور از «حوادث واقعه» که در این روایت آمده، همان مسائل جدید است. نویسنده نامه سؤال مى‌کند حالا که بعدازاین ما دسترسى به امام خود نخواهیم داشت، با مسائل تازه‌اى که پیش مى‌آید چه کنیم؟ امام(عج) فرمود: به فقها و حکام شرع مراجعه کنید. ولى بعضى از فقهاى معاصر مى‌گویند: منظور از «حوادث واقعه» مسائل و احکام شرعیه نیست؛ زیرا این موضوع جزو واضحات مذهب شیعه بوده است که در مسائل باید به فقها رجوع کنند، منظور از «حوادث واقعه» پیشامدهای تازه اجتماعى است که براى مردم و مسلمین روى مى‌داده است. یعنى حوادث مستحدثه به‌طورکلی هم رویدادهاى فرهنگى، فکرى، اجتماعى، سیاسى، اقتصادى و انسانى است. به‌هرحال خواه منظور از «حوادث واقعه» خود پیشامدها باشد و یا مسائل تازه‌اى که به‌مرورزمان رخ مى‌دهد، برگشت به یک معنى است. یعنى در حوادث و مشکلات به روات احادیث (فقها) مراجعه کنید و از آن‌ها کسب تکلیف نمایید؛ زیرا آن‌ها حجت من بر شما مى‌باشند و من حجت خدا بر شمایم و این یکى از پیش‌بینى‌هاى مترقى فقه شیعه است که (حوادث مستحدثه) را که در هر زمانى روى مى‌دهد و طبیعتاً در قوانین فقهى پیشین حکم و راه‌حلش نیامده است باید فقها بررسى کنند و بر اساس موازین علمى و اجتهادى آن مطرح سازند و پاسخش را بیابند.
مطالعه و بررسى کتب فقه در قرون مختلف، مى‌رساند که به‌تدریج به‌موازات نیازمندى‌هاى مردم، مسائل جدیدى وارد فقه شده و فقهاى هر زمان در مقام پاسخگویى برآمده‌اند و به همین جهت به‌تدریج بر حجم فقه افزوده شده است. این اصل مى‌رساند که چگونه اسلام مسئله زمان و عامل تغییر و تحول و نوآوری را در طى ادوار تاریخى پیش‌بینی کرده است و فقها را در برابر آن مسئول دانسته است.[۱]
در بخشی از مقدمه کتاب می‌خوانیم: اکنون که روحانیت و مرجعیت شیعه توانسته در اثر مبارزات پیگیر و دامنه‌دار خود، استبداد و استعمار را به زانو در آورد و مردم جهان را به تعالیم اسلام جلب نماید، اکنون که روحانیت شیعه از انزوا به در آمده و در جامعه موقعیت خاصى یافته است، آن‌چنان‌که در مجامع بین‌المللى روى آن حساب مى‌شود و ده‌ها موفقیت دیگر که اخیراً نصیب علماى شیعه شده است، ضرورت و فوریت یک نهضت عمیق علمى بر پایه تحقیق اجتهادى در فقه و سایر رشته‌هاى علوم اسلامى در این زمان بیش از هر وقت دیگر احساس مى‌شود و برترى فقه شیعه هم بر دیگر مذاهب فقهى در همین است که راه تحقیق تازه و استنباط در موضوعات جدید باز گذاشته شود.
و این ضرورت را کسانى بهتر مى‌دانند که خود درگیر مسائل قضائى و حقوقى و پزشکى و... هستند. به همین جهت «مرکز تحقیقات قوه قضائیه» و «مؤسسه حقوقى وکلاى بین‌الملل - ایران» از فقیه و مرجع عالی‌قدر حضرت آیت‌الله‌العظمی روحانى (مدظله‌العالى) مسائلى استفتاء کرده‌اند که کمتر در فقه مطرح شده است و معظم‌له با دقت نظر و تبحر خاصى که در فقه دارند به پاسخگویى پرداخته‌اند، و چون این مسائل بسیار حائز اهمیت است براى اطلاع عموم اقدام به چاپ آن‌ها گردید.[۲]
وضعیت کتاب
تاریخ پاسخ به استفتائات در پاورقی ذکر شده است. کتاب فهرست مطالب ندارد.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه کتاب.