۱۴۴٬۷۵۳
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
A-esmaeili (بحث | مشارکتها) (صفحهای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR149436J1.jpg | عنوان = ديوان مهيار الديلمي | عنوانهای دیگر = دیوان | پدیدآورندگان | پدیدآوران = مهیار دیلمی، مهیار بن مرزوبه (نويسنده) نسیم، احمد (مصحح) |زبان | زبان = عربی | کد کنگره = 1379 9د 3997 PJA | موضوع =شعر عربی - قر...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۹ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''دیوان مهیار الدیلمی'''، مشتمل بر اشعار و سرودههای [[مهیار بن مرزویه]] (367 – 428ق) است که با شرح و توضیح احمد نسیم به زبان عربی در چهار مجلد منتشر شده است. | '''دیوان مهیار الدیلمی'''، مشتمل بر اشعار و سرودههای [[مهیار دیلمی، مهیار بن مرزوبه|مهیار بن مرزویه]] (367 – 428ق) است که با شرح و توضیح [[نسیم، احمد|احمد نسیم]] به زبان عربی در چهار مجلد منتشر شده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
احمد نسیم در آغاز هر قصیده، ضمن اعرابگذاری برخی کلمات، | احمد نسیم در آغاز هر قصیده، ضمن اعرابگذاری برخی کلمات، توضیحات کوتاهی درباره مناسبت و موضوع قصیده آورده است؛ قصاید به ترتیب حروف الفبا مرتب شده است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
مهیار دیلمی که به دست، فقیه و ادیب بزرگ شیعه [[شریف رضی، محمد بن حسین|سیدرضی]] مسلمان شده بود. <ref>ر.ک: مقدمه، ص5</ref> | [[مهیار دیلمی، مهیار بن مرزوبه|مهیار دیلمی]] که به دست، فقیه و ادیب بزرگ شیعه [[شریف رضی، محمد بن حسین|سیدرضی]] مسلمان شده بود. <ref>ر.ک: مقدمه، ص5</ref> اشعار بسیاری در مدح اهلبیت(ع) و مرثیه [[امام حسین علیهالسلام|امام حسین(ع)]] سروده است. هر چند برخی بر این باورند که وی قبل از مسلمان شدنش در ستایش اهلبیت(ع) شعر سروده است. او از بزرگان شعرای شیعه بود که شعرش در نهایت خوبی بود. | ||
اشعار بسیاری در مدح اهلبیت(ع) و مرثیه امام حسین(ع) سروده است. هر چند برخی بر این | |||
نویسندگان و تاریخنویسان معاصر چون جرجی زیدان نیز به شرححالی از زندگی، بررسی شعر و | نویسندگان و تاریخنویسان معاصر چون [[زیدان، جرجی|جرجی زیدان]] نیز به شرححالی از زندگی، بررسی شعر و جایگاه ادبی مهیار دیلمی در آثار خود اشاره کردهاند. [[مهیار دیلمی، مهیار بن مرزوبه|مهیار]]، متعلق به ملوک بویه و وزیران آنها بود و قسمت اعظم این مدایح را در تهنیت نوروز و مهرگان سرود؛ کمی هم در اعیاد دینی چون عید فطر سروده است. اشعار وی، علاوه بر مدیحهها و تغزلات، متضمن مسائل کلامی شیعه است. [[مهیار دیلمی، مهیار بن مرزوبه|مهیار]] اگرچه از مصیبتهایی که بر شیعه بعد از حادثه کربلا رخ داد، سخن نگفت؛ اما صریحاً میگوید که سقیفه و غصب حق حضرت [[امام علی علیهالسلام|علی(ع)]]، تندباد کربلا را برپا کرد. <ref>ر.ک: نجاریان، محمدرضا؛ شاهین، فردین، ص291-290 </ref> | ||
[[باخرزی، علی بن حسن| ابوالحسن باخرزی ]] (متوفی 467ق) در کتاب «دمیة القصر (و عصره اهل العصر)» چنین گفته است: «او شاعری است که مناسک فضیلت در اشعارش محسوس است و نویسندهای است که در زیر هر کلمه از کلماتش، یک برجستگی و شکوهی قرار دارد. و در قصاید او، بیتی یافت نمیشود که با کلماتی چون «لو» (اگر) یا «لیت» (ای کاش) مورد ایراد یا نقد قرار گیرد؛ و قصاید او در قالبهای دلها فروریخته شده است، و با مانند آن قصاید است که گناهکار از گناهان خود عذرخواهی میکند.» <ref>ر.ک: زراقط، عبدالمجید؛ ص252</ref> | [[باخرزی، علی بن حسن| ابوالحسن باخرزی]] (متوفی 467ق) در کتاب «دمیة القصر (و عصره اهل العصر)» چنین گفته است: «او شاعری است که مناسک فضیلت در اشعارش محسوس است و نویسندهای است که در زیر هر کلمه از کلماتش، یک برجستگی و شکوهی قرار دارد. و در قصاید او، بیتی یافت نمیشود که با کلماتی چون «لو» (اگر) یا «لیت» (ای کاش) مورد ایراد یا نقد قرار گیرد؛ و قصاید او در قالبهای دلها فروریخته شده است، و با مانند آن قصاید است که گناهکار از گناهان خود عذرخواهی میکند.» <ref>ر.ک: زراقط، عبدالمجید؛ ص252</ref> | ||
از دیگر مختصههای شعر مهیار دیلمی، توجه | از دیگر مختصههای شعر مهیار دیلمی، توجه به اعیاد ایرانی و تفاخر او نسبت به مذهب تشیع و سرزمین ایران است. [[مهیار دیلمی، مهیار بن مرزوبه|مهیار دیلمی]] در اشعارش به کاربرد اسطورههای ایران باستان، اخوانیات و دلتنگی برای وطنش، دیلم و فارس و اعیاد ملی همچون نوروز، سده و مهرگان پرداخته و با این موضوعات بخشهای مهمی از فرهنگ ایرانی را به نسلهای آینده معرفی نموده است. | ||
از | از [[مهیار دیلمی، مهیار بن مرزوبه|مهیار دیلمی]] یک دیوان بزرگ چهارجلدی (طبع موردبحث) در حدود بیست هزار بیت و یک «قصیده لامیه» موجود است که [[ابن طاووس، احمد بن موسی|ابن طاووس حلی]] شرحی به نام «[[الازهار]]» بر آن نوشت. [[نسیم، احمد|احمد نسیم]]، دیوان مهیار دیلمی را در چهار جلد تصحیح کرده است. در این تصحیح، مقدمۀ کوتاهی از زندگی و شعر [[مهیار دیلمی، مهیار بن مرزوبه|مهیار]] که آن هم از کتابهای «[[وفيات الأعيان و أنباء أبناء الزمان|وفیات الأعیان]]» [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلکان]] و «[[المنتظم في تاريخ الأمم و الملوك|المنتظم، فی تواریخ الملوک و الأمم]]» [[ابن جوزی]] نقل شده است. | ||
غالب اشعار مهیار دیلمی، مدح و ستایش ممدوحانی است؛ چون ابوطالب محمد بن ایوب، وزیر خلفای عباسی و ابونصر | |||
غالب اشعار [[مهیار دیلمی، مهیار بن مرزوبه|مهیار دیلمی]]، مدح و ستایش ممدوحانی است؛ چون ابوطالب محمد بن ایوب، وزیر خلفای عباسی و ابونصر سابور و ابومنصور بن مزرع. بخشی دیگر از این قصاید در مدح و مرثیه اهلبیت(ع) است؛ از جمله قصیدهای در رثای [[امام علی علیهالسلام|امام علی(ع)]] و [[امام حسین علیهالسلام|امام حسین(ع)]] دارد که در محرم ٣٩٢ق سروده است. [[مهیار دیلمی، مهیار بن مرزوبه|مهیار]]، اشعاری در چیستان و لغز هم سروده است<ref>ر.ک: نجاریان، محمدرضا؛؛اهین، فردین، ص 292-291</ref> | |||
نکته قابلتوجهی که باید به آن اشاره کرد آن است که آنگونه که در مقدمه احمد نسیم بر دیوان آمده، ظاهراً مهیار هیچیک از خلفای عباسی را مدح نکرده است. عجیب بودن این مطلب ازآنجهت است که بیشتر شاعرانی که مدح میکردند، مدایح خود را منحصر به خلفا میکردند.<ref>ر.ک: مقدمه، ص6</ref> گرچه شاعر خلفا را مدح نکرده است؛ اما بنا به تعبیر برخی محققان، مدح وزرا در غالب اشعار مهیار دیلمی وجود دارد. <ref>ر.ک: نجاریان، محمدرضا؛ شاهین، فردین، ص 292-290</ref> | نکته قابلتوجهی که باید به آن اشاره کرد آن است که آنگونه که در مقدمه احمد نسیم بر دیوان آمده، ظاهراً مهیار هیچیک از خلفای عباسی را مدح نکرده است. عجیب بودن این مطلب ازآنجهت است که بیشتر شاعرانی که مدح میکردند، مدایح خود را منحصر به خلفا میکردند.<ref>ر.ک: مقدمه، ص6</ref> گرچه شاعر خلفا را مدح نکرده است؛ اما بنا به تعبیر برخی محققان، مدح وزرا در غالب اشعار مهیار دیلمی وجود دارد. <ref>ر.ک: نجاریان، محمدرضا؛ شاهین، فردین، ص 292-290</ref> | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
#مقدمه کتاب. | #مقدمه کتاب. | ||
# نجاریان، محمدرضا؛ شاهین، فردین؛ «رثای حسینی در اشعار حسان و مهیار دیلمی»، ادبیات پایداری، بهار و تابستان 1395، شماره 14، ص 285 تا 306. | #[[:noormags:1127061| نجاریان، محمدرضا؛ شاهین، فردین؛ «رثای حسینی در اشعار حسان و مهیار دیلمی»، ادبیات پایداری، بهار و تابستان 1395، شماره 14، ص 285 تا 306]]. | ||
#[[:noormags:388697| زراقط، عبدالمجید؛ «قراءة فی دیوان مهیار الدیلمی»، الثقافة الاسلامیة، ربیع الأول و ربیع الثانی 1408، ص 250 تا 272]]. | |||
#[[:noormags:1715135| جهان بخت لیلی، امید، همایش بین المللی میراث مشترک ایران و عراق، مجموعه مقالات اولین همایش بینالمللی میراث مشترک ایران و عراق - جلد 14 رتبه: بین المللی(24 صفحه - از 53 تا 76)]]. | |||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۱: | ||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:زبانشناسی، زبان و ادبیات]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:زبان و ادبیات شرقی]] | ||
[[رده:زبان و ادبیات عربی]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی شده2 آبان 1404]] | |||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ مهر 1404 توسط سید محمد رضا موسوی]] | [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ مهر 1404 توسط سید محمد رضا موسوی]] | ||
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ مهر 1404 توسط فریدون سبحانی]] | [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ مهر 1404 توسط فریدون سبحانی]] | ||