التمام في تفسير أشعار هذيل مما أغفله أبوسعيد السكري: تفاوت میان نسخه‌ها

'''التمام في تفسير أشعار هذيل مما أغفله أبوسعيد السكري'''، از آثار صرفی، نحوی و واژه‌شناس قرن چهارم هجری قمری، [[ابوالفتح عثمان بن عبدالله جنى موصلى]]، مشهور به [[ابن جنی]] (321-392ق)، به شرح الفاظ و مضامین اشعار شاعران گوناگونی می‌پردازد که واژه‌شناس و مورّخ قرن سوم هجری قمری، [[ابوسعید حسن بن حسین سُکَّری مهلّبی بکری بغدادی ازدی]] (۲۱۲-۲۷۵ق)، توجهی به آن نکرده است. پژوهشگران معاصر، [[احمد ناجی قیسی]]، [[خدیجه عبدالرزاق حدیثی]] و [[احمد مطلوب]] با نظارت علمی شاعر، نویسنده، تاریخ‌دان و زبان‌شناس عراقی، [[مصطفی جواد]] (1321-1388ق)، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی سودمند را بر آن افزوده، ولی درباره شخصیت و آثار [[ابن جنی]] به‌خاطر شهرتش سخنی نیاورده و توضیح روش اثر حاضر را نیز به بوته فراموشی سپرده‌اند.

* [[ابن جنی]] مقدمه‌ای برای کتابش ننوشته و اهداف و چگونگی‌های نگارش آن را آشکار نکرده است.

* در بین اینان، جمعی از راویان مانند [[اصمعی]]، [[مفضل ضبی]] و [[ابوسعید سکری]] درخشیدند و از جمله آن مجموعه‌های منتخب اشعار، «دیوان هذیل» است که در دو مجموعه (مفصّل در اروپا و مختصر در مصر) منتشر شده است...<ref>ر.ک: مقدمه محققان، ص3</ref>.

* برای ما ثابت شد که کتاب حاضر از آثار [[ابن جنی]] است؛ زیرا علاوه بر آنکه در فهرست کتاب‌های او ثبت شده، نویسنده در اجازه‌ای که [[یاقوت]] آن را ذکر کرده، نوشته است: کتاب من، «التمام في تفسير أشعار هذيل مما أغفله أبوسعيد السكري»، حجمش 500 ورقه، بلکه بیشتر است<ref>ر.ک: همان، ص6</ref>.

* [[ابن جنی]]، این اثر را در 53 بخش سامان داده است. اولین بخش، اشعار «قیس بن عَیزاره» است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص13</ref> و آخرین، ابیات «مُلَیح بن حکم»<ref>ر.ک: همان، ص227</ref>.