۱۴۴٬۷۴۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - ' ' به ''
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' ' به '') |
||
| (۶ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات زندگینامه | {{جعبه اطلاعات زندگینامه | ||
| عنوان = ابن خاتمه، احمد بن على | | عنوان = ابن خاتمه، احمد بن على | ||
| تصویر = | | تصویر = NUR96840.jpg | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
| اساتید = ابوالحسن على بن محمد بن ابىالعیش المریّ، ابواسحاق ابراهیم بن ابىالعاص التّنوخى، محمد بن جابر بن محمد حَسّان الوادی آشى | | اساتید = ابوالحسن على بن محمد بن ابىالعیش المریّ، ابواسحاق ابراهیم بن ابىالعاص التّنوخى، محمد بن جابر بن محمد حَسّان الوادی آشى | ||
| مشایخ | | مشایخ= ابن لیون، قاضى ابومحمد عبدالله بن محمد بن عبدالملك | ||
| معاصرین = | | معاصرین = | ||
| شاگردان = ابن خطیب، ابوجعفر احمد بن على بن زَرقاله، محمد بن خاتمه برادرش | | شاگردان = ابن خطیب، ابوجعفر احمد بن على بن زَرقاله، محمد بن خاتمه برادرش | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
| امضا = | | امضا = | ||
| کد مؤلف = | | کد مؤلف = AUTHORCODE96840AUTHORCODE | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر| انصاری ( | {{کاربردهای دیگر| انصاری (ابهامزدایی)}} | ||
'''ابن خاتِمه، ابو جعفر احمد بن على بن محمد بن على بن محمد بن خاتمه انصاری اَلْمَری''' (د 770ق/1369م)، پزشك، تاریخنویس، ادیب، شاعر، فقیه، محدث و زاهد اندلسىِ مالكى مذهب. | '''ابن خاتِمه، ابو جعفر احمد بن على بن محمد بن على بن محمد بن خاتمه انصاری اَلْمَری''' (د 770ق/1369م)، پزشك، تاریخنویس، ادیب، شاعر، فقیه، محدث و زاهد اندلسىِ مالكى مذهب. | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
چنانكه از نسبت او پیداست، زادگاهش شهر المریه، در جنوب اسپانیا بر ساحل مدیترانه بوده است. اینكه برخى او را، مرینى منسوب به بنى مرین از فرمانروایان مغرب دانستهاند، از نظر برخى از محققان با تردید تلقى شده است. تاریخ تولد او به درستى دانسته نیست و سالهای 724 و 734ق كه بعضى از خاورشناسان به عنوان سال تولد او نوشتهاند با قراین موجود در منابع شرح حال ابن خاتمه سازگار نیست. | چنانكه از نسبت او پیداست، زادگاهش شهر المریه، در جنوب اسپانیا بر ساحل مدیترانه بوده است. اینكه برخى او را، مرینى منسوب به بنى مرین از فرمانروایان مغرب دانستهاند، از نظر برخى از محققان با تردید تلقى شده است. تاریخ تولد او به درستى دانسته نیست و سالهای 724 و 734ق كه بعضى از خاورشناسان به عنوان سال تولد او نوشتهاند با قراین موجود در منابع شرح حال ابن خاتمه سازگار نیست. | ||
ابن خاتمه بیشتر عمر خود را در زادگاهش المریه گذراند. ادبیات را از استادان نامبردار روزگار خود فراگرفت تا خود استاد شاگردانى صاحبنام شد. او به تعلیم ادب و لغت در مسجد جامع المریه و بعدها در مدرسه یوسفیه غرناطه اشتغال داشت و به نوشتن عقدنامه و اسناد معاملات و مانند آن و نیز نوشتن نامهها از جانب امرای شهر مىپرداخت. خوشبیان، خوشرو و خوشرفتار بود. او در جمعآوری اشعار دیگران مىكوشید و خود شعر بسیار مىسرود. او ظاهراً عنوان و منصبى از حكومت وقت نگرفت، با اینهمه روابط خوبى با امرای بنىاحمر یا بنىنَصر غرناطه(629 -897ق/ 1231-1492م) و وزیر نامى آنان لسانالدین ابن خطیب داشت و گاه به درخواست فرمانروایان به الحمراء در غرناطه مىرفت و با رجال زمان یا دوستانش دیدار مىكرد. نامههایى كه از او مانده است، حاكى از روابط خوب او با بزرگان عصر خویش است. | ابن خاتمه بیشتر عمر خود را در زادگاهش المریه گذراند. ادبیات را از استادان نامبردار روزگار خود فراگرفت تا خود استاد شاگردانى صاحبنام شد. او به تعلیم ادب و لغت در مسجد جامع المریه و بعدها در مدرسه یوسفیه غرناطه اشتغال داشت و به نوشتن عقدنامه و اسناد معاملات و مانند آن و نیز نوشتن نامهها از جانب امرای شهر مىپرداخت. خوشبیان، خوشرو و خوشرفتار بود. او در جمعآوری اشعار دیگران مىكوشید و خود شعر بسیار مىسرود. او ظاهراً عنوان و منصبى از حكومت وقت نگرفت، با اینهمه روابط خوبى با امرای بنىاحمر یا [[بنىنَصر غرناطه]](629 -897ق/ 1231-1492م) و وزیر نامى آنان لسانالدین ابن خطیب داشت و گاه به درخواست فرمانروایان به الحمراء در غرناطه مىرفت و با رجال زمان یا دوستانش دیدار مىكرد. نامههایى كه از او مانده است، حاكى از روابط خوب او با بزرگان عصر خویش است. | ||
ابن خطیب، از شاگردان و نزدیكان ابن خاتمه، وی را بسیار ستوده و از او به عنوان یكى از نیكان اندلس یاد كرده است. وی با آنكه در طب و تاریخ تصنیفاتى دارد، اما به علت شهرت ابن خطیب، كه مأخذ اغلب شرححالنویسان در مورد حمله ابن خاتمه بوده است، و تأكید او بر نامهها و شعرهای صاحب ترجمه و نیز از آنجا كه از میان آثار ابن خاتمه فقط نوشتههای ادبى او منتشر شده است، معروفیتش بیشتر به سبب جنبه شاعری و نویسندگى اوست. نامههای وی از دوگونه اخوانى و دیوانى است. در انواع شعر، قریحه خود را آزموده است. شعر او غالباً معمولى و صنایع لفظى و معنوی در آن فراوان است. تقلید از آثار سخنوران معروف عرب در شعر او آشكار است و با اینهمه، بیانى سالم و استوار دارد. ابن خاتمه به اقتضای زمان موشّحات بسیاری سروده است. | ابن خطیب، از شاگردان و نزدیكان ابن خاتمه، وی را بسیار ستوده و از او به عنوان یكى از نیكان اندلس یاد كرده است. وی با آنكه در طب و تاریخ تصنیفاتى دارد، اما به علت شهرت ابن خطیب، كه مأخذ اغلب شرححالنویسان در مورد حمله ابن خاتمه بوده است، و تأكید او بر نامهها و شعرهای صاحب ترجمه و نیز از آنجا كه از میان آثار ابن خاتمه فقط نوشتههای ادبى او منتشر شده است، معروفیتش بیشتر به سبب جنبه شاعری و نویسندگى اوست. نامههای وی از دوگونه اخوانى و دیوانى است. در انواع شعر، قریحه خود را آزموده است. شعر او غالباً معمولى و صنایع لفظى و معنوی در آن فراوان است. تقلید از آثار سخنوران معروف عرب در شعر او آشكار است و با اینهمه، بیانى سالم و استوار دارد. ابن خاتمه به اقتضای زمان موشّحات بسیاری سروده است. | ||
==اساتید، مشایخ== | ==اساتید، مشایخ== | ||
ابن | [[ابن خطیب، محمد بن عبدالله|ابن خطیب]]، با نقل از یادداشتى به خط خود ابن خاتمه، استادان او را چنین یاد كرده است: ابوالحسن على بن محمد بن ابىالعیش المریّ، ابواسحاق ابراهیم بن ابىالعاص التّنوخى، محمد بن جابر بن محمد حَسّان الوادی آشى، ابوالبركات ابن الحاج بُلَّفیقى، ابوالقاسم عبدالرحمان بن محمد بن شعیب القیسى المری، قاضى ابوجعفر القرشى ابن فركون، ابوالقاسم محمد بن محمد بن سهل بن مالك، ابوجعفر الاغرّ مقری و دیگران. | ||
ابن لیون و قاضى ابومحمد عبدالله بن محمد بن عبدالملك نیز از مشایخ تعلم و روایت او بودهاند. | ابن لیون و قاضى ابومحمد عبدالله بن محمد بن عبدالملك نیز از مشایخ تعلم و روایت او بودهاند. | ||
==شاگردان== | ==شاگردان== | ||
ابن خاتمه شاگردانى مانند ابن | ابن خاتمه شاگردانى مانند [[ابن خطیب، محمد بن عبدالله|ابن خطیب]]، ابوجعفر احمد بن على بن زَرقاله، محمد بن خاتمه برادرش و [[ابوعبدالله محمد بن محمد بن میمون]] داشته است. | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
از ابن خاتمه آثاری در طب و تاریخ و ادب یاد شده است به این شرح: | از ابن خاتمه آثاری در طب و تاریخ و ادب یاد شده است به این شرح: | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
2. رائِقالتَّحلیه في فائقالتَوْریه، مجموعه شعر دیگری است كه غالباً در دیوان او نیامده است. ابن خاتمه اشعاری را كه در فن توریه سروده بود، برای دوست و شاگرد همشهریش ابن زرقاله، فقیه، وزیر و نویسنده زبردست خوانده و او آنها را جمع كرده است. ژیبر، تحقیقى در مورد این كتاب در مجموعه «مطالعات خاورشناسى، یادنامه لوی پرووانسال» ارائه كرده است. این كتاب به كوشش محمد رضوان دایه، در دمشق چاپ شده است. | 2. رائِقالتَّحلیه في فائقالتَوْریه، مجموعه شعر دیگری است كه غالباً در دیوان او نیامده است. ابن خاتمه اشعاری را كه در فن توریه سروده بود، برای دوست و شاگرد همشهریش ابن زرقاله، فقیه، وزیر و نویسنده زبردست خوانده و او آنها را جمع كرده است. ژیبر، تحقیقى در مورد این كتاب در مجموعه «مطالعات خاورشناسى، یادنامه لوی پرووانسال» ارائه كرده است. این كتاب به كوشش محمد رضوان دایه، در دمشق چاپ شده است. | ||
3. تحصیل غرضالقاصد في تفصیلالمرض الوافد. این كتاب را ابن خاتمه به درخواست یكى از دوستانش در شناسایى و درمان طاعونى كه در 746ق در المریه شایع شده بود، نوشت ( آلوارت، و این همان «طاعون سیاه» وحشتناكى است كه در همان سالها آسیا و افریقا و اروپا را فراگرفت. ترجمه آلمانى این كتاب را طه دینانه در «آرشیو تاریخ پزشكى» و ترجمه اسپانیایى قسمت مربوط به طب آن را فرناندز مارتینز از روی ترجمه آلمانى در «اطلاعات پزشكى» به سال 1958م منتشر كرده است. نسخ خطى متعددی از آن در كتابخانهها هست. | 3. تحصیل غرضالقاصد في تفصیلالمرض الوافد. این كتاب را ابن خاتمه به درخواست یكى از دوستانش در شناسایى و درمان طاعونى كه در 746ق در المریه شایع شده بود، نوشت (آلوارت، و این همان «طاعون سیاه» وحشتناكى است كه در همان سالها آسیا و افریقا و اروپا را فراگرفت. ترجمه آلمانى این كتاب را طه دینانه در «آرشیو تاریخ پزشكى» و ترجمه اسپانیایى قسمت مربوط به طب آن را فرناندز مارتینز از روی ترجمه آلمانى در «اطلاعات پزشكى» به سال 1958م منتشر كرده است. نسخ خطى متعددی از آن در كتابخانهها هست. | ||
4. وصلالحب في حدیثالطب. تا آنجا كه مىدانیم تنها احسان اوغلى از انتساب این اثر به ابن خاتمه یاد كرده است. نسخهای از این رساله در كتابخانه رئیس الكتاب به خط نسخ موجود است. | 4. وصلالحب في حدیثالطب. تا آنجا كه مىدانیم تنها احسان اوغلى از انتساب این اثر به ابن خاتمه یاد كرده است. نسخهای از این رساله در كتابخانه رئیس الكتاب به خط نسخ موجود است. | ||
| خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | {{وابستهها}} | ||
[[ديوان ابن خاتمة الأنصاري (أحمد بن علي بن خاتمة الأنصاري الأندلسي) و رسالة الفصل العادل بين الرقيب و الواشي و العاذل]] | |||
[[معجم إيراد اللآل من إنشاد الضوال و إرشاد السؤال]] | |||
[[رده:زندگینامه]] | [[رده:زندگینامه]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 شهریور 1403]] | ||