۹٬۵۸۴
ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
(+) |
||
(۳۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات زندگینامه | |||
| عنوان =آیتالله مرتضی مطهری | |||
| تصویر = NUR00989.jpg | |||
| | | اندازه تصویر= | ||
| توضیح تصویر= | |||
|سرشناسی = | |||
|نامهای دیگر | |نام کامل =آیتالله مرتضی مطهری | ||
| | |نامهای دیگر=شهید مطهری | ||
| | |لقب = | ||
|نام پدر | |نسب = | ||
|تخلص = | |||
| | |نام پدر=شیخ محمد حسین کیخا (مطهری) | ||
| | |ولادت =13 بهمن 1298ش، مطابق با 12 جمادىالأولى 1338ق (1920م) | ||
| | |محل تولد =فریمان مشهد | ||
| | |کشور تولد = | ||
| | |محل زندگی= | ||
| | |رحلت = | ||
| | |شهادت =سهشنبه یازدهم اردیبهشتماه سال 1358ش | ||
| | |مدفن =مسجد بالاسر حرم مطهر حضرت معصومه(س) | ||
| | |طول عمر= | ||
| | |نام همسر= | ||
| | |فرزندان= | ||
| | |خویشاوند سرشناس = | ||
| | |دین = | ||
| | |مذهب = | ||
| | |پیشه =فقیه، سیاستمدار | ||
|درجه علمی=اجتهاد | |||
|دانشگاه = | |||
|علایق پژوهشی = | |||
|کد پدیدآور= | |||
|منصب = | |||
|پس از= | |||
|پیش از= | |||
|اساتید ={{فهرست جعبه عمودی | [[بروجردی، سید حسین|آیتالله العظمى بروجردى]] | [[موسوی خمینی، سید روحالله|امام خمینی(ره)]] | [[طباطبایی، سید محمدحسین|علامه سید محمدحسین طباطبائى]]}} | |||
|مشایخ = | |||
|معاصرین= | |||
|شاگردان = | |||
|اجازه اجتهاد از = | |||
|آثار={{فهرست جعبه عمودی | [[حماسه حسینی]] | [[اصول فلسفه و روش رئالیسم]] | [[درسهای الهیات شفا]]}} | |||
|سبک نوشتاری = | |||
|وبگاه رسمی = | |||
|امضا =[[پرونده:امضای آیتالله مطهری.jpg|250px]] | |||
|کد مؤلف =AUTHORCODE00989AUTHORCODE}} | |||
{{کاربردهای دیگر|مطهری (ابهام زدایی)}} | {{کاربردهای دیگر|مطهری (ابهام زدایی)}} | ||
'''مرتضى مطهرى''' (1298-1358ش)، فقیه، فیلسوف، کلامی، نویسنده، متفکر، استاد، نظریه پرداز، مفسر قرآن، از شاگردان [[بروجردی، سید حسین|آیتالله بروجردى]]، [[موسوی خمینی، سید روحالله|امام خمینی]] و [[طباطبایی، سید محمدحسین|علامه سید محمدحسین طباطبایی]] | '''مرتضى مطهرى''' (1298-1358ش)، فقیه، فیلسوف، کلامی، نویسنده، متفکر، استاد، نظریه پرداز، مفسر قرآن، از شاگردان [[بروجردی، سید حسین|آیتالله بروجردى]]، [[موسوی خمینی، سید روحالله|امام خمینی]] و [[طباطبایی، سید محمدحسین|علامه سید محمدحسین طباطبایی]] | ||
== ولادت == | == ولادت == | ||
در | در 13 بهمن 1298ش، مطابق با 12 جمادىالأولى 1338ق (1920م) در شهرستان فریمان در نزدیکى شهر مشهد در یک خانواده روحانى چشم به جهان گشود.<ref> ر.ک: مطهری، مرتضی؛ مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ج۱، مقدمه، ص نُه.</ref> | ||
[[پرونده: مجموعه آثار استاد شهید مطهری 3.png |بندانگشتی|160px| [[نرمافزار مجموعه آثار استاد شهید مطهری نسخه 3]]]] | |||
==تحصیلات== | ==تحصیلات== | ||
خط ۵۸: | خط ۵۷: | ||
==اساتید== | ==اساتید== | ||
در دوره اقامت پانزده ساله خود در قم از محضر | در دوره اقامت پانزده ساله خود در قم از محضر [[بروجردی، سید حسین|آیتالله العظمى بروجردى]] (در فقه و اصول) و [[موسوی خمینی، سید روحالله|امام خمینی(ره)]] (به مدت دوازده سال در فلسفه [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملا صدرا]] و عرفان و اخلاق و اصول) و [[طباطبایی، سید محمدحسین|علامه سید محمدحسین طباطبائى]] (در فلسفه بوعلى و فلسفه تطبیقى) بهره گرفت. استاد شهید مدتى نیز از محضر [[آیتالله حاج میرزا علىآقا شیرازى]] در اخلاق و عرفان بهرههاى معنوى فراوان برد. از اساتید دیگر استاد مطهرى مىتوان از مرحوم [[حجت کوهکمری، سید محمد|آیتالله سید محمد حجت]] (در اصول) و مرحوم [[محقق داماد، سید محمد|آیتالله سید محمد محقق داماد]] (در فقه) نام برد. وى در مدت اقامت خود در قم علاوه بر تحصیل علم، در امور اجتماعى و سیاسى نیز مشارکت فعال داشت. | ||
==هجرت، تعلیم و تبلیغ== | ==هجرت، تعلیم و تبلیغ== | ||
خط ۶۶: | خط ۶۵: | ||
==مبارزه== | ==مبارزه== | ||
از سال 1341 که نهضت امام خمینى(ره) آغاز گردید، استاد مطهرى بهطور فعال در کنار امام بود؛ بهطورىکه مىتوان سازماندهى قیام پانزده خرداد در تهران و هماهنگى آن با رهبرى امام را مرهون تلاشهاى او و یارانش دانست. در ساعت 1 بعد از نیمه شب روز چهارشنبه پانزده خرداد 1342، به دنبال یک سخنرانى مهیج علیه شخص محمدرضا شاه بهوسیله پلیس دستگیر شده و بههمراه تعدادى از روحانیون تهران زندانى گردید. پس از 43 روز به دنبال مهاجرت علماى شهرستانها به تهران و فشار مردم، بههمراه سایر روحانیون از زندان آزاد شد. | از سال 1341 که نهضت [[موسوی خمینی، سید روحالله|امام خمینى(ره)]] آغاز گردید، استاد مطهرى بهطور فعال در کنار امام بود؛ بهطورىکه مىتوان سازماندهى قیام پانزده خرداد در تهران و هماهنگى آن با رهبرى امام را مرهون تلاشهاى او و یارانش دانست. در ساعت 1 بعد از نیمه شب روز چهارشنبه پانزده خرداد 1342، به دنبال یک سخنرانى مهیج علیه شخص محمدرضا شاه بهوسیله پلیس دستگیر شده و بههمراه تعدادى از روحانیون تهران زندانى گردید. پس از 43 روز به دنبال مهاجرت علماى شهرستانها به تهران و فشار مردم، بههمراه سایر روحانیون از زندان آزاد شد. | ||
پس از تبعید امام خمینى به خارج از کشور، در 13 آبان 1343 مسئولیت استاد مطهرى و یارانش سنگینتر شد. در این زمان وى به تألیف کتاب در موضوعات مورد نیاز جامعه و ایراد سخنرانى در دانشگاهها و مساجد مختلف ادامه داد. بهطور کلى استاد شهید که به یک نهضت اسلامى معتقد بود، نه به هر نهضتى، براى اسلامى کردن محتواى نهضت، تلاشهاى ایدئولوژیک بسیارى نمود و با کجروىها و انحرافات مبارزه سرسختانه کرد. در سال 1346 به کمک چند تن از دوستان اقدام به تأسیس [[حسینیه ارشاد]] نمود. | پس از تبعید [[موسوی خمینی، سید روحالله|امام خمینى]] به خارج از کشور، در 13 آبان 1343 مسئولیت استاد مطهرى و یارانش سنگینتر شد. در این زمان وى به تألیف کتاب در موضوعات مورد نیاز جامعه و ایراد سخنرانى در دانشگاهها و مساجد مختلف ادامه داد. بهطور کلى استاد شهید که به یک نهضت اسلامى معتقد بود، نه به هر نهضتى، براى اسلامى کردن محتواى نهضت، تلاشهاى ایدئولوژیک بسیارى نمود و با کجروىها و انحرافات مبارزه سرسختانه کرد. در سال 1346 به کمک چند تن از دوستان اقدام به تأسیس [[حسینیه ارشاد]] نمود. | ||
در سال 1348 بهخاطر صدور اعلامیهاى با امضاى ایشان و حضرت علامه [[طباطبایی، سید محمدحسین|طباطبائى]] و آیتالله حاج سید ابوالفضل مجتهد زنجانى مبنى بر جمعآورى اعانه براى کمک به آوارگان فلسطینى و اعلام آن طى یک سخنرانى در [[حسینیه ارشاد]]، دستگیر شد و مدتى در سلول انفرادى به سر برد. از سال 1349 تا 1351 برنامههاى تبلیغى مسجد الجواد را به عهده داشت و غالباً خود سخنران اصلى بود، تااینکه آن مسجد و به دنبال آن [[حسینیه ارشاد]] تعطیل گردید و بار دیگر استاد مطهرى دستگیر و مدتى در بازداشت قرار گرفت. پس از آن استاد شهید سخنرانىهاى خود را در مسجد جاوید و مسجد ارک و غیره ایراد مىکرد. بعد از مدتى مسجد جاوید نیز تعطیل گردید. در حدود سال 1353 ممنوع المنبر گردید و این ممنوعیت تا پیروزى انقلاب اسلامى ادامه داشت. | در سال 1348 بهخاطر صدور اعلامیهاى با امضاى ایشان و حضرت علامه [[طباطبایی، سید محمدحسین|طباطبائى]] و آیتالله حاج سید ابوالفضل مجتهد زنجانى مبنى بر جمعآورى اعانه براى کمک به آوارگان فلسطینى و اعلام آن طى یک سخنرانى در [[حسینیه ارشاد]]، دستگیر شد و مدتى در سلول انفرادى به سر برد. از سال 1349 تا 1351 برنامههاى تبلیغى مسجد الجواد را به عهده داشت و غالباً خود سخنران اصلى بود، تااینکه آن مسجد و به دنبال آن [[حسینیه ارشاد]] تعطیل گردید و بار دیگر استاد مطهرى دستگیر و مدتى در بازداشت قرار گرفت. پس از آن استاد شهید سخنرانىهاى خود را در مسجد جاوید و مسجد ارک و غیره ایراد مىکرد. بعد از مدتى مسجد جاوید نیز تعطیل گردید. در حدود سال 1353 ممنوع المنبر گردید و این ممنوعیت تا پیروزى انقلاب اسلامى ادامه داشت. | ||
خط ۷۴: | خط ۷۳: | ||
==فعالیت فرهنگی و سیاسی== | ==فعالیت فرهنگی و سیاسی== | ||
از مهمترین خدمات استاد مطهرى در طول حیات پربرکتش ارائه ایدئولوژى اصیل اسلامى از طریق درس و سخنرانى و تألیف کتاب بود. این امر خصوصا در سالهاى 1351 تا 1357 بهخاطر افزایش تبلیغات گروههاى چپ و پدید آمدن گروههاى مسلمان چپزده و ظهور پدیده التقاط به اوج خود رسید. پس از [[خمینی، سید روحالله|حضرت امام]]، استاد مطهرى اولین شخصیتى بود که به خطر سران سازمان موسوم به «مجاهدین خلق ایران» پى برد و دیگران را از همکارى با این سازمان بازمىداشت و حتى تغییر ایدئولوژى آنها را پیشبینى نمود. در این سالها استاد شهید به توصیه | از مهمترین خدمات استاد مطهرى در طول حیات پربرکتش ارائه ایدئولوژى اصیل اسلامى از طریق درس و سخنرانى و تألیف کتاب بود. این امر خصوصا در سالهاى 1351 تا 1357 بهخاطر افزایش تبلیغات گروههاى چپ و پدید آمدن گروههاى مسلمان چپزده و ظهور پدیده التقاط به اوج خود رسید. پس از [[خمینی، سید روحالله|حضرت امام]]، استاد مطهرى اولین شخصیتى بود که به خطر سران سازمان موسوم به «مجاهدین خلق ایران» پى برد و دیگران را از همکارى با این سازمان بازمىداشت و حتى تغییر ایدئولوژى آنها را پیشبینى نمود. در این سالها استاد شهید به توصیه [[موسوی خمینی، سید روحالله|امام خمینى(ره)]] مبنى بر تدریس در حوزه علمیه قم، هفتهاى دو روز به قم عزیمت کرده و درسهاى مهمى در آن حوزه القا نمود و همزمان در تهران نیز جلسات مختلفى براى اساتید دانشگاه در منزل خود برگزار کرد. در سال 1355 به دنبال اعتراض به یک استاد کمونیست دانشکده الهیات! بهخاطر القاى تعالیم مارکسیستى در سر کلاس، اجباراً زودتر از موعد مقرر بازنشسته شد. همچنین در این سالها استاد شهید با همکارى تنى چند از شخصیتهاى روحانى، «جامعه روحانیت مبارز تهران» را بنیان گذاشت؛ بدان امید که روحانیت شهرستانها نیز بهتدریج چنین سازمانى پیدا کند. | ||
گرچه ارتباط استاد مطهرى با | گرچه ارتباط استاد مطهرى با [[موسوی خمینی، سید روحالله|امام خمینى]] پس از تبعید ایشان از ایران بهوسیله نامه و غیره استمرار داشته است، ولى در سال 1355 موفق گردید مسافرتى به نجف اشرف نموده و ضمن دیدار با [[موسوی خمینی، سید روحالله|امام خمینى]] درباره مسائل مهم نهضت و حوزههاى علمیه با ایشان مشورت نماید. پس از وفات [[خمینی، مصطفی|سید مصطفى خمینى]]، فرزند ارشد [[موسوی خمینی، سید روحالله|امام خمینى]] و آغاز دوره جدید نهضت اسلامى، استاد مطهرى بهطور فعالترى در خدمت نهضت قرار گرفت و در تمام مراحل آن نقشى اساسى ایفا نمود. | ||
در دوران اقامت [[خمینی، سید روحالله|حضرت امام]] در پاریس، سفرى به آنجا نموده و در مورد مسائل مهم انقلاب با ایشان گفتگو کرد و در همین سفر، | در دوران اقامت [[خمینی، سید روحالله|حضرت امام]] در پاریس، سفرى به آنجا نموده و در مورد مسائل مهم انقلاب با ایشان گفتگو کرد و در همین سفر، [[موسوی خمینی، سید روحالله|امام خمینى]] ایشان را مسئول تشکیل شوراى انقلاب اسلامینمود. هنگام بازگشت [[موسوی خمینی، سید روحالله|امام خمینى]] به ایران مسئولیت کمیته استقبال از امام را شخصا به عهده گرفت و تا پیروزى انقلاب اسلامى همواره در کنار رهبر انقلاب و مشاورى دلسوز و مورد اعتماد براى ایشان بود. | ||
==شهادت== | ==شهادت== | ||
[[پرونده: NURمرقد علامه مطهریJ1.jpg|بندانگشتی|160px| مرقد شهید مطهری، مسجد بالا سر حرم مطهر]] | |||
استاد مطهرى تنها هشتاد روز پس از انقلاب اسلامى در قید حیات بود، تااینکه در سهشنبه یازدهم اردیبهشتماه سال 1358 درحالىکه از یکى از جلسات فکرى - سیاسى بیرون مىآمد، با گلوله گروه نادان و جنایتکار فرقان که به مغزش اصابت نمود، در تاریکى شب به شهادت رسید و امام و امت اسلام درحالىکه امیدها به آن بزرگمرد بسته بودند، در ماتمى عظیم فرورفتند. | استاد مطهرى تنها هشتاد روز پس از انقلاب اسلامى در قید حیات بود، تااینکه در سهشنبه یازدهم اردیبهشتماه سال 1358 درحالىکه از یکى از جلسات فکرى - سیاسى بیرون مىآمد، با گلوله گروه نادان و جنایتکار فرقان که به مغزش اصابت نمود، در تاریکى شب به شهادت رسید و امام و امت اسلام درحالىکه امیدها به آن بزرگمرد بسته بودند، در ماتمى عظیم فرورفتند. پیکر مطهر ایشان در روز پنجشنبه ۱۳ اردیبهشت، پس از تشییع در تهران به قم منتقل شده و [[گلپایگانی، سید محمدرضا|آیتالله گلپایگانی]] بر جناره وی نماز خواند و در مسجد بالا سر حرم حضرت معصومه(س) نزدیک مرقد آیات عظام [[حائری یزدی، عبدالکریم|حائری یزدی]]، [[صدر، سید صدرالدین|سید صدرالدین صدر]]، [[خوانساری، سید محمدتقی|سید محمدتقی خوانساری]]، دفن شد. | ||
== آثار == | == آثار == | ||
[[پرونده: NURآثارعلامهJ1.jpg|بندانگشتی|160px| آثار علامه شهید مرتضی مطهری]] | |||
[[پرونده: NUR64539J1.jpg|بندانگشتی|160px| [[حماسه حسینی]]]] | |||
[[پرونده: NUR64543J1.jpg|بندانگشتی|160px| [[خدمات متقابل اسلام و ایران]]]] | |||
{{ستون-شروع|3}} | {{ستون-شروع|3}} | ||
# آزادى معنوى؛ | # آزادى معنوى؛ | ||
خط ۱۴۸: | خط ۱۴۹: | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
و... | و... | ||
==پانويس == | |||
<references /> | |||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
#مطهری، مرتضی، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، تهران و قم، انتشارات صدرا، ۱۳۹۰ش. | |||
پایگاه اینترنتى بنیاد علمى و فرهنگى استاد شهید مرتضى مطهرى | #پایگاه اینترنتى بنیاد علمى و فرهنگى استاد شهید مرتضى مطهرى | ||
خط ۱۸۴: | خط ۱۸۸: | ||
[[نظام خانوادگی اسلام]] | [[نظام خانوادگی اسلام]] | ||
[[نامهها و ناگفتهها]] | |||
[[اسلام و نیازهای جهان امروز]] | |||
[[انسان و ایمان]] | [[انسان و ایمان]] | ||
[[حرکت و زمان در فلسفه اسلامی]] | |||
[[مقدمهای بر اقتصاد تطبیقی (بحثهایی در تاریخ عقاید اقتصادی)]] | [[مقدمهای بر اقتصاد تطبیقی (بحثهایی در تاریخ عقاید اقتصادی)]] | ||
[[درسهای الهیات شفا | [[درسهای الهیات شفا]] | ||
[[درسهای اشارات و نجات]] | [[درسهای اشارات و نجات]] | ||
خط ۲۰۲: | خط ۲۱۲: | ||
[[مقدمهای بر حکومت اسلامی]] | [[مقدمهای بر حکومت اسلامی]] | ||
[[مقدمهاى بر جهانبینى اسلامى]] | |||
[[نهضتهای اسلامی در صد ساله اخیر]] | [[نهضتهای اسلامی در صد ساله اخیر]] | ||
خط ۲۰۸: | خط ۲۲۰: | ||
[[حق عقل در اجتهاد]] | [[حق عقل در اجتهاد]] | ||
[[آشنایی با علوم اسلامی (جلد اول: منطق، فلسفه)]] | |||
[[شش مقاله]] | |||
[[احیای تفکر اسلامی]] | [[احیای تفکر اسلامی]] | ||
خط ۲۹۴: | خط ۳۱۰: | ||
[[نظام حقوق زن در اسلام]] | [[نظام حقوق زن در اسلام]] | ||
[[شرح مبسوط منظومه: درسهای منزل]] | |||
[[شرح مبسوط منظومه]] | [[شرح مبسوط منظومه]] | ||
خط ۳۶۸: | خط ۳۸۶: | ||
[[مسئله شناخت]] | [[مسئله شناخت]] | ||
[[گفتار عاشورا]] | |||
[[درسهای الهيات شفا]] | [[درسهای الهيات شفا]] | ||
خط ۵۱۸: | خط ۵۳۸: | ||
[[علی از زبان استاد شهید مطهری]] | [[علی از زبان استاد شهید مطهری]] | ||
[[استاد مطهری و روشنفکران]] | |||
[[مسئله حجاب]] | [[مسئله حجاب]] | ||
خط ۵۲۵: | خط ۵۴۷: | ||
[[مسئله ربا و بانک، به ضمیمه مسئله بیمه]] | [[مسئله ربا و بانک، به ضمیمه مسئله بیمه]] | ||
[[ | [[جهانبینی توحیدی]] | ||
[[تکامل اجتماعی انسان]] | [[تکامل اجتماعی انسان]] | ||
خط ۵۶۰: | خط ۵۸۲: | ||
[[پرسشهای قرآنی، پاسخهای مطهری]] | [[پرسشهای قرآنی، پاسخهای مطهری]] | ||
[[شهید مطهری مرزبان بیدار]] | |||
[[رده:زندگینامه]] | [[رده:زندگینامه]] |