۱۴۴٬۸۳۹
ویرایش
جز
Hbaghizadeh صفحهٔ مقامات الحریری را بدون برجایگذاشتن تغییرمسیر به مقامات الحريري منتقل کرد
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (Hbaghizadeh صفحهٔ مقامات الحریری را بدون برجایگذاشتن تغییرمسیر به مقامات الحريري منتقل کرد) |
||
| (۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| تصویر =NUR10808J1.jpg | | تصویر =NUR10808J1.jpg | ||
| عنوان =مقامات | | عنوان =مقامات الحريري | ||
| عنوانهای دیگر = | | عنوانهای دیگر =المقامات العربیة | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[حریری، قاسم بن علی]] (نویسنده) | [[حریری، قاسم بن علی]] (نویسنده) | ||
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
| چاپ =4 | | چاپ =4 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =10808 | ||
| کتابخوان همراه نور =10808 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۴: | ||
}} | }} | ||
'''مقامات الحريرى''' يا '''المقامات | '''مقامات الحريرى''' يا '''المقامات الأدبية''' كتابى است به زبان عربى، تألیف [[حریری، قاسم بن علی|ابومحمد، قاسم بن على بن محمد بن عثمان حريرى]] (446ق-516ق)، نویسنده آن را به تقليد از شيوه [[بدیعالزمان همدانی، احمد بن حسین|بديعالزمان همدانى]] در 50 مقامه نگاشته و در تصنع و تكلف از او نيز در گذشته است. | ||
مقامات، جمع «مَقامه»، قسمى از اقسام قصص است كه با صرف نظر از تكلفات لفظى و معنوى كه در آن هدف اصلى است، از جنبه داستانى هيچگونه ارزش و تنوعى ندارد و مقصود نویسنده از ابداع و انشاء آن، اين است كه بتواند با فراغ بال و وسعت مجال، هر چه بيشتر صنايع لفظى و بديعى به خصوص سجع را در آن بهكار برده و در لغتپردازى و تركيبسازى، نهايت هنر خود را در فن نثرنويسى به شيوه معمول در اين دوره ارائه دهد. | مقامات، جمع «مَقامه»، قسمى از اقسام قصص است كه با صرف نظر از تكلفات لفظى و معنوى كه در آن هدف اصلى است، از جنبه داستانى هيچگونه ارزش و تنوعى ندارد و مقصود نویسنده از ابداع و انشاء آن، اين است كه بتواند با فراغ بال و وسعت مجال، هر چه بيشتر صنايع لفظى و بديعى به خصوص سجع را در آن بهكار برده و در لغتپردازى و تركيبسازى، نهايت هنر خود را در فن نثرنويسى به شيوه معمول در اين دوره ارائه دهد. | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۸: | ||
'''حريرى'''(446-516ق) بزرگترين مقامهنويس بعد از بديعالزمان همدانى است. وى ضمن آنكه توانسته است فوتوفن كار بديعالزمان را به دقّت دريابد و اقتباس كند، از جهاتى نيز مقامه را تكامل بخشيده، به حدّى كه ديگر كسى نتوانسته است فن مقامه را در اين چارچوب معين از [[حریری، قاسم بن علی|حريرى]] درگذراند يا حتى به سطح او برساند. از همين لحاظ مقامات حريرى در زمان خود او بيش از هفتصد بار نسخهبردارى شده، و طى قرنها اديبان شروح متعدد بر آن نگاشتهاند كه جنبه تدريس و تعليم ادب در سطوح عالى ادبى داشته است. معروفترين اين شرحها، شرح احمد بن عبدالمؤمن الشريشى(متوفى 620ق) است. | '''حريرى'''(446-516ق) بزرگترين مقامهنويس بعد از بديعالزمان همدانى است. وى ضمن آنكه توانسته است فوتوفن كار بديعالزمان را به دقّت دريابد و اقتباس كند، از جهاتى نيز مقامه را تكامل بخشيده، به حدّى كه ديگر كسى نتوانسته است فن مقامه را در اين چارچوب معين از [[حریری، قاسم بن علی|حريرى]] درگذراند يا حتى به سطح او برساند. از همين لحاظ مقامات حريرى در زمان خود او بيش از هفتصد بار نسخهبردارى شده، و طى قرنها اديبان شروح متعدد بر آن نگاشتهاند كه جنبه تدريس و تعليم ادب در سطوح عالى ادبى داشته است. معروفترين اين شرحها، شرح احمد بن عبدالمؤمن الشريشى(متوفى 620ق) است. | ||
مقامهنويسان بعد از [[حریری، قاسم بن علی|حريرى]] غالباً از او تقليد كردند و اين در ركود فن مقامه از جهت معنوى اثر داشت، چرا كه انحراف حريرى را از جوهر اصلى مقامه [[بدیعالزمان همدانی، احمد بن حسین|بديعالزمان]] (يعنى انتقاد و پرخاش اجتماعى) و گرايش هرچه بيشتر به لفاظى بىمحتوى ادامه دادند و تحكيم بخشيدند، بىآنكه استعداد بىنظير حريرى در ساختن كاخهاى شكوهمند از واژگان درخشان را داشته باشند. | مقامهنويسان بعد از [[حریری، قاسم بن علی|حريرى]] غالباً ً از او تقليد كردند و اين در ركود فن مقامه از جهت معنوى اثر داشت، چرا كه انحراف حريرى را از جوهر اصلى مقامه [[بدیعالزمان همدانی، احمد بن حسین|بديعالزمان]] (يعنى انتقاد و پرخاش اجتماعى) و گرايش هرچه بيشتر به لفاظى بىمحتوى ادامه دادند و تحكيم بخشيدند، بىآنكه استعداد بىنظير حريرى در ساختن كاخهاى شكوهمند از واژگان درخشان را داشته باشند. | ||
مقامات رازگشاى درون پوشيده نویسنده است. درونى كه گشايش آن تنها با شناخت زبان و سبک مقامات و رمزهاى آن ممكن خواهد بود؛ زيرا نویسنده «در باب هر چيز و هركس كه بنويسد، سرّ خود را بازگفته است». خواننده مقامات با خواندن نثر داستانى آن عمق وجود نویسندهاش را مىيابد و در دنياى او، رازهايى را كشف مىكند كه اگر آنها را به خود نویسنده بازگويد، شايد با حيرت و اعتراض او روبرو شود. | مقامات رازگشاى درون پوشيده نویسنده است. درونى كه گشايش آن تنها با شناخت زبان و سبک مقامات و رمزهاى آن ممكن خواهد بود؛ زيرا نویسنده «در باب هر چيز و هركس كه بنويسد، سرّ خود را بازگفته است». خواننده مقامات با خواندن نثر داستانى آن عمق وجود نویسندهاش را مىيابد و در دنياى او، رازهايى را كشف مىكند كه اگر آنها را به خود نویسنده بازگويد، شايد با حيرت و اعتراض او روبرو شود. | ||
| خط ۵۹: | خط ۶۰: | ||
نقل شده كه [[حریری، قاسم بن علی|حريرى]] قهرمان داستان خود را از يك شخص واقعى-سائلى در مسجد بصره، يا اديبى به نام مظهر بن سالار- گرتهبردارى كرده است. اگر هم انگيزه حريرى در نوشتن مقامات چنين چيزى بوده باشد، خود معترف است كه منبع الهام اصلى او مقامات بديعالزمان است. وى نه تنها در سبک نوشتن و موضوع و مضمون، بلكه حتى در اسامى بعضى مقامات از [[بدیعالزمان همدانی، احمد بن حسین|بديعالزمان]] تقليد كرده است. تفاوتى كه هست آن است كه فكر و نظر و تكلّف در كار حريرى بارز است، درحالىكه عبارات بديعالزمان صافتر و سليستر و طبيعىتر افتاده است. از همان نخستين مقامه حريرى (الصنعائية) كه اقتباسى است از «مقامة الخمرية» بديعالزمان با اين قرينهسازى آشنا مىشويم. | نقل شده كه [[حریری، قاسم بن علی|حريرى]] قهرمان داستان خود را از يك شخص واقعى-سائلى در مسجد بصره، يا اديبى به نام مظهر بن سالار- گرتهبردارى كرده است. اگر هم انگيزه حريرى در نوشتن مقامات چنين چيزى بوده باشد، خود معترف است كه منبع الهام اصلى او مقامات بديعالزمان است. وى نه تنها در سبک نوشتن و موضوع و مضمون، بلكه حتى در اسامى بعضى مقامات از [[بدیعالزمان همدانی، احمد بن حسین|بديعالزمان]] تقليد كرده است. تفاوتى كه هست آن است كه فكر و نظر و تكلّف در كار حريرى بارز است، درحالىكه عبارات بديعالزمان صافتر و سليستر و طبيعىتر افتاده است. از همان نخستين مقامه حريرى (الصنعائية) كه اقتباسى است از «مقامة الخمرية» بديعالزمان با اين قرينهسازى آشنا مىشويم. | ||
اما راوى مقامات در اين كتاب، شخصى است به نام حارثبن همام كه شيفته نوادر ادب و لطايف ادبى و خطابههاى شيرين مسجّع و كثيرالسفر است و قهرمان داستانها، پيرمردى است شوخ و گدا و خوشمشرب و | اما راوى مقامات در اين كتاب، شخصى است به نام حارثبن همام كه شيفته نوادر ادب و لطايف ادبى و خطابههاى شيرين مسجّع و كثيرالسفر است و قهرمان داستانها، پيرمردى است شوخ و گدا و خوشمشرب و خطیب و داناى علوم و فنون ادبى به نام ابوزيد سروجى، كه گاه سيماى فرزانگان را دارد و گاه سيماى گدايان و هنر او جز اين نيست كه با خطابههاى بليغ خود همگان را بفريبد و دريوزگى كند. اين نوشتار حاوى پنجاه مقامه است كه مقامه نخست آن، مقامه آشنايى حارث و خواننده مقامات با ابوزيد است و اين آشنايى در مقامههاى بعد بيشتر و عميقتر مىشود. | ||
چنانكه در مقامهها آمده است، ابوزيد سروجى، گاه چهرهاى نيك دارد، وى پيرمردى است زيرك و باهوش، چنانكه در پايان مقامه مراغيه از پذيرفتن ديوان دبيرى و انشاى امير سرباز مىزند چراكه معتقد است، امرا گاه خشم مىگيرند و گاه لطف مىورزند. از اينرو، در نظرش تكيه بر اين شغل، از خردورزى به دور است و درويشى و بيابانگردى بسيار بيشتر از آن حرفه، مايه خرسندى اوست. | چنانكه در مقامهها آمده است، ابوزيد سروجى، گاه چهرهاى نيك دارد، وى پيرمردى است زيرك و باهوش، چنانكه در پايان مقامه مراغيه از پذيرفتن ديوان دبيرى و انشاى امير سرباز مىزند چراكه معتقد است، امرا گاه خشم مىگيرند و گاه لطف مىورزند. از اينرو، در نظرش تكيه بر اين شغل، از خردورزى به دور است و درويشى و بيابانگردى بسيار بيشتر از آن حرفه، مايه خرسندى اوست. | ||
| خط ۸۸: | خط ۸۹: | ||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | |||
[[مقامات حریری]] | |||
[[ترجمه کهن مقامات حریری]] | |||
[[شرح مقامات الحريري]] | |||
[[مقامات بديعالزمان الهمذاني]] | [[مقامات بديعالزمان الهمذاني]] | ||
| خط ۹۶: | خط ۱۰۶: | ||
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (مصری، قبطی، سامی، آشوری، سومری، عبری، آرامی، سریانی، عربی، حبشی)]] | [[رده:زبان و ادبیات شرقی (مصری، قبطی، سامی، آشوری، سومری، عبری، آرامی، سریانی، عربی، حبشی)]] | ||