مختصر إبن الحاجب في أصول الفقه (المسمی مختصر منتهي السؤل و الأمل في علمي الأصول و الجدل)
| مختصر إبن الحاجب في أصول الفقه (المسمي مختصر منتهي السؤل و الأمل في علمي الأصول و الجدل) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن حاجب، عثمان بن عمر (نويسنده) مزیدی، احمد فرید (محقق) |
| عنوان‌های دیگر | غایه المطالب فی تخریج احادیث ابن الحاجب ** مختصر منتهی السول و الامل فی علمی الاصول و الجدل |
| ناشر | دار الکتب العلمية |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1429ق - 2008م |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
مختصر إبن الحاجب في أصول الفقه یا «مختصر منتهی السؤل و الأمل فی علمی الأصول و الجدل» اثر جمال‌الدین ابی عمرو عثمان بن عمر مالکی (متوفای 646ق) مشهور به ابن حاجب، در علم اصول فقه است. این اثر توسط احمد فرید مزیدی تحقیق شده است و در پاورقی آن نیز «غایة المطالب فی تخریج احادیث ابن الحاجب» آمده است.
نوشتار حاضر مختصر شده کتاب «منتهی السؤل» نویسنده است که آن را از کتاب «إحکام الأحکام» و مختصر آن یعنی «منتهی السؤل فی علم الأصول» نوشته سیف‌الدین آمدی(551- 631ق) گرفته است. نگارش این کتاب که حدود یک چهارم کتاب منتهی السؤل است در سال 734ق به پایان یافته است.[۱]
از آنجایی که این اثر در میان علما از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده، شروح متعددی بر آن نگاشته شده و چندین اثر نیز در استخراج احادیث آن تدوین شده است.[۲]
مطالب کتاب منحصر در مبادی، ادله سمعی، اجتهاد و ترجیح است.[۳] نویسنده، نخست به مبادی لغوی پرداخته و ضمن تعریف برخی از اصطلاحات از مشترک، مجاز و مترادف و... سخن به میان آورده است. وی در ادامه به احکام پرداخته و به نظرات فرق کلامی مختلف راجع به حسن و قبح اشاره کرده و مباحثی را نیز در خصوص حکم مطرح نموده است. ادله شرعیه از جمله مباحث دیگر کتاب است که در آن از کتاب، سنت، اجماع، قیاس، استدلال و مسائل مرتبط با آنها سخن به میان آورده است. وی بخشی از اثر را به امر و نهی اختصاص داده و علاوه بر تعریف و بیان حقیقت آنها مباحث اصولی مختلف پیرامون آنها را مطرح نموده است. مباحث عام و خاص، مطلق و مقید، مجمل و مبین، ظاهر و تأویل، منطوق و مفهوم، نسخ، قیاس، استدلال، استصحاب، استحسان و.... از جمله مطالب مورد بحث کتاب را تشکیل داده است. مباحثی در خصوص تقلید و مقلد بخش پایانی اثر را به خود اختصاص داده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.